anton pannekoek

• (bkz: pannekoeken)
• anton pannekoek, hollandalı marksist bir teorisyendir. kendisi, önce bir bilim adamı iken (doğa bilimleri, astronomi ile ilgili çalışmalar yapmıştır) marksizme kaymıştır. bu yönüyle olacak marksizmi pozitivist bir şekilde ele almış, yani bir devrimi şart koşmuş olmasına rağmen marksist teorik varsayımları ile darwin'i birleştirmek istemiştir. bu yoldaki kitabı da "marksizm ve darwinizm"dir.
  
  1873'te doğan 1960'ta ölen bu amcamız, uzun yaşamı boyunca proleter hareketin yükselişini ve çöküşünü gözleriyle görüp, birçok faaliyete girer. hollanda'dan almanya'ya geçerek rosa luxemburg ve spartakistler'le tanışarak üçüncü enternasyonal içinde "konsey komünizmi" denilen akımı başlatır. kendisi o zamanki bolşevizme ve parlamentoculuğa şiddetle karşı çıkar. bu konsey komünizmi ya da "sol komünizm" çok fazla taraftar bulmaya başlayınca lenin o ünlü "sol komünizm: bir çocukluk hastalığı" adlı broşürü ile, anton pannokoek'i açıkça hedef gösterir. böylece kendisi yalnızlığa terk edilir. uzun zaman sonra da "konsey komünizmi" adlı kitabına anılarını yazar.
  
  unutmadan ekleyelim: kendisi rosa luxemburg ve karl kautsky ile birlikte lenin'i en sert eleştiren marksisttir. bir de fikirleri kısmen noam chomsky'yi etkilemiştir.
  
  bkz: "anton pannekoek archive", marxists.org
  http://www.marxists.org/archive/pannekoe/index.htm
• leninizm'le felsefi anlamda ciddi bir polemik niteliği taşıyan lenin'in filozofluğu adlı eseri metis yayınları'ndan basılan hollandalı astronom ve aynı zamanda konseyci komünist.
• lenin'e hakaret etmiş hayin.
• lenin'in filozofluğu adlı kitabında marx'ın materyalizmini burjuva materyalizminden ayırarak gayet güzel bir şekilde anlatan konsey komünisti. lenin'le tartışmalarının okunabilmesi için bu kitabın yanında sol komünizm bir çocukluk hastalığı ve materyalizm ve ampiryokritisizm adlı kitaplar da okunmalıdır.
• kendisinin adı ay'ın uzak tarafında bulunan ^* bir kratere verilmiştir.
• chomsky birçok kez anton pannekoek'in marksizminin anarşizm ile marksizmin buluşmasını temsil ettiğini ve ona büyük saygı duyduğunu söylemiştir. hatta pannekoek'in işçi konseyleri kitaplarından birinin yeniden basımı için girişimde bile bulunmuştur.
  
  pannekoek'i, anarşizmi uygun görmediği halde neden sevdiğini merak ediyor olabilirsiniz. pannekoek'i, mattick ve korsch gibi diğer sol komünistlerle aynı sebepten dolayı seviyor; onları, işçilerin öz kontrolüne odaklanan geniş özgürlükçü sosyalist geleneğin yol arkadaşları olarak görüyor. belli ki pannekoek'in söylediği her şeye katılmıyor; sadece sosyalizm ve marksizm hakkındaki yorumunu, toplumu konseyler aracılığıyla örgütlemeyle ilgili olduğu için ikna edici buluyor.
  
  aynı durum sendikalara ilişkin tutumu için de geçerli. açıkçası pannekoek ile aynı fikirde değildi ama anlaşılır bir şekilde onu tamamen reddetme ihtiyacı hissetmiyor. evet her konuda aynı fikirde değiller. her konuda %100 aynı fikirde olacağınız birini asla bulamazsınız, anlaşmazlıklar her zaman kötü değildir.
• hollandalı konsey sosyalisti, astrofizikçi anton pannekoek'in "leninizmin felsefi temelleri üzerine eleştirel bir inceleme" alt başlığına sahip "lenin als philosoph" adlı eseri türkçede "filozof olarak lenin" başlığıyla e-kitap olarak yayınlandı. bilgi için (bkz: #160260274)