alkol psikozları

• alkole bağlı ruhsal-sinirsel bozukluklardır. dünya sağlık örgütü'nün ^* sınıflandırmasına göre şöyledir:
  
  1. alkolden kesilme sendromu
  kronik, uzun süredir alkolik olan bir kişi, alkol miktarını birden bire azaltır ya da keserse ortaya çıkar.
  başağrısı, yüzde kızarma, ateş yükselmesi, terleme, iştahsızlık, bulantı, kusma, ishal, kalp çarpıntısı, kan basıncında yükselme.
  göğüste sıkışma duygusu, ağrı ve sıkıntı duygusu, titreme.
  reklekslerde canlılık, nistagmus, denge bozukluğu, konuşma güçlüğü.
  sıkıntı, bunalım, uykusuzluk, gece korkuları, panik durumu, kırıcılık, saldırganlık.
  bazen epilepsi nöbetleri de çıkar, arka arkaya nöbetler gelebilir (status epileptilsus)
  ayrıca diğer psikotik durumlar da (delirium tremens, alkolik hallusinoz gibi) gelişebilir.
  
  2. delirium tremens
  bu hastalık akut bir organik beyin sendromudur. genellikler 30 yaşın üzerindeki alkoliklerde görülür. "alkolden kesilme sendromu" belirtileri değişik ölçülerde ve daha ağır olarak görülür. bunlara ek olarak
  -bilinç bulanıklığı ve bozukluğu
  -yönelim kusuru
  -korku ve panik
  -sanrılar ^*
  -yanılsamalar ^*
  -görsel, işitsel, dokunsal değişik canlı varsanılar ^*, insanlar, hayvanlar görme. kendine dokunulduğunu hissetme, değişik sesler, sözler işitme.
  delirium tremens, kronik alkoliklerde alkolün kesilmesinden 2-4 gün sonra görülür. neden böyle olduğu çok araştırılmıştır. beyindeki metabolik bozukluklara bağlı olduğu düşünülmektedir. karaciğerdeki yıkım da delirium tremens'e girmeyenlere oranla çok daha ağır bulunmuştur.
  
  3. alkol hallüsinozisi
  bu durum kronik alkoliklerde alkolden kesilmede de çok alkol almada da görülmektedir.
  hallüsinasyonlar vardır. küçük insanlar, böcekler, hayvanlar görülür. işitsel hallüsinasyonlar çoğunluktadır. üçüncü kişiden geliyormuş gibi suçlayan, yargılayan, küfür eden sesler vardır.
  hastalık birkaç günden birkaç haftaya kadar sürebilir. iyileştikten sonra hasta olup bitenleri tüm canlılığıyla hatırlayabilir.
  hastalık döneminde korkulu, öfkeli, depresif olabilir. intihar girişiminde bulunabilir.
  alkol hallüsinozisinin paranoid şizofreniye yatkın kişilerde daha sık görüldüğünü yazan gözlemciler vardır. yönelim bozukluğu, bilinç bulanıklığı olmayışıyla delirium tremens'ten ayrılır.
  
  3. korsakov psikozu ^*
  1877 yılında korsakov "polinevritik psikoz" adı ile alkolizme bağlı bir hastalık tanımlamıştır.
  hastalık özellikle yakın geçmişle ilişkili olarak ağır bellek bozukluklarıyla ortaya çıkar. bellek boşluklarını doldurmak için de masallar uydurulur (konfabulasyon). zamana, yere, kişilere ait yönelim bozuklukları ve çevre sinirlerinde iltihaplanma vardır (periferik polinöropati).
  uzun süre alkol almış kişilerde beslenme bozukluğu, vitamin eksikliği (b1 ve niacin) sonucunda ortaya çıkan organik beyin sendromudur.
  yargılama kusurları, apati ^* (şaşkınlık hali), boş, aşırı neşeden huzursuzluğa kadar değişen duygusal bozukluklar görülür.
  
  5. wernicke hastalığı ^*
  wernicke, 1881'de "poliensefalitis hemorajika süperior" adı ile tanımlamıştır. bilinç bulanıklığı, yönelim bozukluğu, anlama güçlüğü, göz kaslarında güç kaybı ya da felç, yatay nistagmus, iki yanlı abducens siniri felci (şaşılık), ayakta durma ve yürüme güçlükleri vardır. wernicke hastalığı daha çok alkoliklerde görülmekle birlikte bazen beslenme bozukluklarında da görülebilir. ağır thiamin (vitamin b1) eksikliğine bağlı olarak görülür. tedavi edilmediğinde hızlı bir biçimde ölüme götüren organik beyin sendromudur.
  korsakov psikozu, daha sık görülen, sinsi gelişen, belirtileri kalıcı ya da daha az iyileşen organik beyin bozukluğudur.
  
  6. alkol bunaması (alcoholik dementia)
  alkol bunaması, beyin kabuğunda bozuklukla (kortikal atrofi) olan alkolizme bağlı bunamadır.
  yargılama bozukluğu, yönelim bozukluğu, bilinç bozukluğu vardır. yakın geçmişle ilgili bellek kaybı olur. kişi bazı şeyleri hatırlayamaz. değişken, kararsız duygular oluşur. günü gününe, saati saatine uymaz. kişisel temizlik ve alışkanlıklarda ağır gerileme görürülür. çok temiz olan bir kişi pisliklere aldırmaz olur. kişilik bütünlüğü bozulur. zihin yetilerinde yıkılma ve çökme olur.
  
  7. alkol paranoyası
  paranoid ve sosyal davranışları bozuk alkoliklerde görülür. en belirgin özelliği aşırı kıskançlık, aldatılma korkusu ve sanrılarıdır. bir koca, karısını damadından ya da öz oğlundan bile kıskanabilir. sürekli kuşkuludur. söylenenlere inanmaz. çekilmez bir adam olır. kıskançlık nöbetleri arasında tehlikeli olabilir.
  alkol üst-benlik denetimini zayıflatır. paranoid sanrılara karşı savunmaları çökertir. bilinç dışı eşcinsel dürtüleri ortaya çıkartır. kişinin kendi kusurlarını başkasına yansıtma yolunu (projeksiyon) geliştirir.
  
  8. patolojik sarhoşluk
  bazı kişiler çok az alkol alsalar da şiddetli tepki gösterirler. sara nöbetine benzer tepkiler gösterirler, çevreye saldırırlar. sonra derin bir uykuya dalarlar. uyandıktan sonra olup bitenleri hatırlayamazlar.
  bu kişilerde alkole karşı aşırı bir duyarlılık olduğu, alkolün sara eşiğini düşürdüğü belrtilmektedir. alkol zehirlenmesinin diğer belirtileri yoktur.
  
  9. serebral (beyincik) dejenerasyon
  beyincik yarı kürelerinde yaygın bozukluklar vardır. ayakta durma, yürüme güçtür. kesik kesik yürüme, adale güçsüzlüğü vardır (ataksi, hipotoni). gözlerde gel-git hareketi (nistagmus) kesik kesik konuşma (disartri), mesafe ölçememe (dismetri), gözü kapalıyken elle cisimleri ayıramama (disdiadokokinezi) bulunur.
  bunlar beyincik hastalığının belirtileridir.
  
  10. ampliobi (görme bulanıklığı)
  özellikle yeşil ve kırmızı renklere karşı olmak üzere, merkezi bir görme bulanıklığı olur.
  göz yuvası arkası sinir bozulmasına (retrobulber nevrit) bağlıdır. alkol, tütün, b1, b12 vitaminlerinin eksikliği sorumlu tutulmaktadır.
  
  11. marchiafava bignemi hastalığı
  merkezi sinir sisteminin alkole bağlı hastalığıdır. yürüme güçlüğü, konuşma güçlüğü, sara, bilinç bozukluğu görülür. daha yavaş giden hastalarda bunama, spastik porapleji (bacakların katı hareketsizliği) görülür.
  
  12. santral pons miyelinozisi
  alkolizmin akut, öldürücü hastalığıdır. psedöbulber felç, kuadripleji (kol ve bacakların felci), ağır duygu kaybı, konfüzyon (zihin bulanıklığı), koma görülür. pons içindeki hareket ve duyu sinirlerinin bozulmasına bağlı olarak ortaya çıkar. etkin bir tedavisi yoktur.
  
  13. beriberi
  uzun süren b1 vitamini eksikliğine bağlı olarak ortaya çıkar. alkolizmde yalnız karbonhidratlı yiyeceklerle (unlu, şekerli) beslenenlerde ortaya çıkar. sinirlerin yaygın iltihaplanması (polinöropati), yaygın ödem (ayaklar ve vücutta su toplanması), kalpte genişleme, dolaşım yetmezliği görülür.
  
  14. pellegra
  genel vitamin eksikliğine bağlı olmakla beraber en önemli etki nikotinik asit eksikliğidir. nikotinik asit vermekle etkileri hızla düzelir.
  -avuç içinde kızarma ve kabarma
  -el sırtında lekeler
  -ağız içi iltihabı
  -dilde kızarma ve yanma
  -iştahsızlık
  -uykusuzluk
  -sinirlilik
  -huzursuzluk
  -sıkıntı, kaygı
  -baş dönmesi, baş ağrısı
  -kalp çarpıntısı
  -duyu bozukluğu
  -depresyon (intihar teklikesi yüksektir)
  -daha ileri dönemlerde zihinsel süreçlerde gerileme ve yıkım
  -akut psikotik durumlar (yönelim bozukluğu, bellek kusuru, zihin bulanıklığı)
  bütün bu bulgular yalnız alkolün zehirleyici etkisinden değil, beslenme bozuklukları, vitamin ve protein eksikliklerinden de ileri gelmektedir. hem alkol hem de yetersiz beslenme hastalığın şiddetini artırmaktadır.
  
  not: bu tür alkole bağlı bozuklukların genel nedeni olarak alkolle beraber besleyici besin maddeleri tüketmek yerine sadece alkol ya da sadece alkolle beraber karbonhidratlı besinler (ekmek, makarna, börek, kurabiye, şekerli abur cubur vs) tüketmek gösterilmektedir. alkol alan insanların sürekli b1, b12 vitaminleri içeren besinler almaları, balık, et, süt ve süt ürünleri tüketmeleri gerekmektedir. bahsedilen ruhsal bozukluklar aslında beynin fiziksel bozulmalarından ileri gelmektedir ^*. yeteri kadar b vitamini türevleri ve protein alınırsa beyin ile ilgili bir sorun oluşması olasılığı da azalmaktadır.
  
  hamiş: düzelti ve bkz fasiliteleri.
  hamiş 2: son not.