aelia capitolina

• romalılar'ın m.s. 70'teki yahudi isyanının bastırılmasından beri harabe halinde olan kudüs bölgesine m.s. 130'lu yıllarda inşa ettikleri şehrin adı (bu yeniden yapılandırma projesi çoğu kaynağa göre bar kokhba isyanının sebeplerinden biri).
• m.s. ilk yüzyılın sonlarına doğru vespasianus ve titus tarafından bastırılan büyük yahudi isyanı sonrasında senelerce neredeyse bir çivi bile çakılmayan yerushalayim^* kentine m.s. 130 senesinde gelen imparator hadrianus'un şehrin viran halini görüp şehri derhal greko-roman bir mimariyle yeniden inşa ettirmesi sonrasında kente verdiği isim. yani, orta dönem roma imparatorluğu'nda bildiğiniz kudüs'e verilmiş olan isim.
  
  "aelia" adı imparatorun aile ismini, "capitolina" adı ise jove capitolinus adıyla da bilinen roma panteonu içerisindeki tanrılar tanrısı iuppiter'i^* onurlandırmak için verilmiş olup yahudiler için kutsal özelliği olan tapınağın kalıntıları üzerine de iuppiter'e adanacak devasa bir tapınak inşası başlamıştır. tüm bu gelişmelerin, bar kokhba isyanı adıyla da bilinen m.s. 132 ile 135 yılları arasındaki ikinci büyük yahudi isyanına yol açtığı iddiaları da bulunmaktadır. bunun ne kadar doğru olduğu ihtilaflı olsa da bu isyanın sonunda hadrianus'un aelia capitolina'ya getirdiği 12 lejyon ve yaklaşık 70 bin asker, deyim yerindeyse ortada yahudi falan bırakmamıştır. bu isyan ve sonrasıyla ilgili alttaki entry içerisinde daha ayrıntılı bilgileri bulabilirsiniz.
  
  (bkz: publius aelius hadrianus/@ncpzbsn)
  
  hadrianus'un son dönemlerinde inşası büyük ölçüde tamamlanan ve greko-roman mimarisine uygun şekilde hamamları, forumları, plazası, takları ve tapınakları olan kent uzunca bir süre bu ismini muhafaza etmiştir. m.s. 325 senesinde imparator 1. constantinus kente yeniden eski ibranice ismini iade etmişse de şehir, halifelik tarafından hadrianus'tan tam beş yüz sene sonra fethedildiğinde, müslümanlar şehre "aelia"dan hareketle "iliya" ismini vermişlerdir. milattan sonra sekizin yüzyıl ile birlikte bu bu latince kökenli ismin de tamamen kullanım dışı kaldığını söyleyebiliriz.
• colonia aelia capitolina.
  
  (bkz: hadrianus)
  (bkz: jupiter)
  (bkz: kudüs)