• iran için önemli bir seçim. 2 gün sonra, 12 haziran cuma günü başlayacak seçimlerle iran'ın 30 eyaletinde birden seçime gidilecek.

    tarih önemli çünkü bu ay içerisinde iran biraz da curcunalı günler yaşadı. nitekim zahidan kentinde bir camiye düzenlenen bombalı saldırı sonucu yakalanan 3 terörist idam edildi, saldırıda hayatını kaybedenler için iran genelkurmay başkanı başta olmak üzere bütün çok yıldızlı general kadrosu bu törene katıldı, devrime bağlılık yeminleri vesaire. hz. fatıma'nın ölüm yıldönümü (iran için çok önemli bir merasim, devlet erkanı toplaşır ve hüngür şakır ağlar) vardı, humeyni'nin ölüm yıldönümü vesaire. iran sokakları çok boş kalmadı. bunu hesap etmiş olmaları kuvvetle muhtemel seçim hazırlayıcıları, iyi bir tarih belirlemişler diyebiliriz.

    şimdi adaylarımızı tanıyalım:

    en güçlü adaylar arasında mahmut ahmedinejad ve mir hüseyin musavi bulunuyor. muhsin rızai ve mehdi kerrûbî de yine önemli adaylar arasında. mahmut ahmedinejad'ı zaten tanıyorsunuzdur diye kısaca geçeyim: âbâdgerân partisinden seçime katılıyor. taşra desteği her zamanki gibi arkasında, şehir merkezlerinde de hatırı sayılır destekçisi var. kendisi sırf tevazu dolu yaşamından ötürü bile saygıyı hak ediyor benim gözümde.

    mir hüseyin musavi. mimar doktor. ayetullah hamenei gibi türk kökenli, azeri. değişim (iranlıların deyişiyle tagyîr) taraftarlarının adayı. muhammed hatemi de adaylığını kendisi yönünde çekti ve en son meşhed şehrine musavi için oy toplamaya gitti hatemi. değişim için insanlar mir hüseyin musavi'yi destekliyorlar. daha önce belirttiğim gibi iran'daki bütün çilek hatunlar kendisini destekliyor. yeni caps'lar ekledim, emeğe saygı lütfen:

    http://tinyurl.com/lh8tg7
    http://tinyurl.com/nj64mo

    diğer caps'larımız aşağıda:

    (bkz: mir hüseyin musavi/#16274058)

    özünde iyi bir insan gibi gördüm kendisini ben. güzel bir türkçesi var, ayetullah ali hamenei gibi. en önemli vaatleri arasında ahlak polisi'ni kaldıracağı, amerika ile ilişkilerin geliştirileceği ve ekonomi var.

    muhsin rızai koyu yeşil muhafazakarların adayı. humeyni'nin yakın adamlarından idi. iran-ırak savaşı sırasında önemli görevlere getirilmiş. devrim muhafızları konseyi başkanlığı da yapmış bir mühendistir aynı zamanda kendisi, arap kökenlidir. amerika ile ilişkilerde karşılıklı iyileşme üzerinde duruyor. iran resmi televizyonunda yaptığı seçim konuşmasında iran'ın iyi yönetilmediğiyle başlıyor söze, iyileştirme çabalarının devam etmediğini, bunların ekonomik başarı ile süslenmediği üzerinde duruyor. özellikle ekonomi üzerinde çok duran bir isim. ikinci odak noktası sağlık sektörü. sonraki konuyu turizm konusuna ayırdı muhsin rızai, turizmin daha da geliştrilmesi gerektiğinden dem vurdu ve ahmedinejad'ı bu konuda eleştirdi. daha sonra iran'daki otomotiv sektöründeki sorunlara değindi. konuşmasının devamını kültür sorunlarına ayırdı, iran ordusunun bölgenin en büyük ordusu olduğundan bahsetti, asya toplumlarıyla ilişkilere ve türkiye'ye değindi. çok fazla kazanma ihtimali yok gibi.

    son büyük adayımız mehdi kerrûbî. milliyetçi-muhafazakar bir aday. milli güven partisi (hizb-i itimad-ı milli) kurucusu. eski meclis başkanlarından ve din adamı. din adamı kıyafetlerile takılan bir abimiz. zamanında iran şahı'na direniş için kurulan savaşçı ayetullahlar derneği (camia-i ruhaniyan-ı mübariz) kurucuları arasında da yer almış yeşil devrimci bir kişi. kayda değer bir adam olmasına rağmen, konuşmalarında bana göre kayda değer bir şey yok.
  • sonuçta, amerika'da kinder sürpriz yumurta gibi dışı siyah içi beyaz bir dönem başladı. en azından söylem, cila filan hepsi yeni. iran halkı da amerika düşmanca tavrından vazgeçerse, dialog kurulması yönünde hiçbir sakınca görmüyor, genel kanı şu an için iran'da böyle. bu aday arkadaşlarımızın hepsinin amerika ile ilişkilerde karşılıklı iyileşme mesajları var.

    hatta, ahmedinejad'ın da var. karşılıklı olduktan sonra ilişki kurabiliriz diyorlar. bu konudaki referansları humeyni'nin bir konuşmasından alıyorlar, yani söylem humeyni'nin söylemi. humeyni bir ara amerika'nın düşmanca ve emperyalist emellerini değiştirmesi durumunda ilişki kurulmaması için bir sebep görmediğini açıkça belirtmişti.

    iran'a uygulanan bazı ambargoların kalkması elbette iran ticaret'i için çok önemli. ancak işin içinde türkiye de var. kim ne kadar kabul eder bilinmez ama, iran almış başını gitmiş. yüksek teknolojik silahlar hariç kendi sanayii var, diğerlerini ruslardan alıyor, okyanuslar kadar petrol ve doğalgaz yatakları var, otomotiv yapıp satabilen bir ülke. gerçi motoru fransız ama olsun, adam senden ileride abicim. türkiye'de montaj sanayii çok ileride. bir de bunun üzerine ambargo kalkarsa iran'a karşı, türkiye'den çok daha ucuz olan iran malları avrupa pazarında türkiye'nin payını da baltalayacaktır. seçimin önemli isimleri türkiye hakkında olumlu mesajlar veriyorlar ve öncelikleri genellikle ekonomi ile başlıyor. musavi'nin söylemi değişim üzerine ve musavi başa gelirse iran'da değişim gözle görülür bir hale gelecektir. kara cüppeliler tarafından desteklenmiyor ancak yine de en güçlü 2 adaydan birisi.
  • eğer ki bu dönem de ahmedinejad abimiz seçilirse (ki kuvvetle muhtemel öyle olacak) ne değişecek? bir defa pasdarlar ve devrim muhafızları sistem içerisindeki politik güçlerini korumaya devam edecekler. bu sistemlerin zamanında başındaki kişi muhsin rızai de bunu görerek, pasdarların siyasetten uzaklaştırılmaları gerekliliğini savunuyor. ahmedinejad ise ayetullahlar kadrosunun desteğini yanına aldığı için, böylesi bir şey söz konusu değil.

    toplamda ahmedinejad neyi değiştirir yeni dönemde? sanırım ekonomi ile ilgili yeni bir şey olmayacaktır. umumi dünya krizinden petrol fiyatlarının fırlaması sayesinde daha az yara almayı başarabilen iran'da işsizlik türkiye'den aşağı kalır değil. devasa maliyetlere varan askeri harcamalar ise halkın sırtına biniyor. ancak ortada açık açık amerikan tehdidi varken, hatta o tehdit ırak gibi burunlarının dibindeyken iran'ın ahmedinejad ile gelecek dönemde askeri çalışmalara hız kesmeden devam etmesi olası.

    sosyal değişimler ise pek uzak görünmeye devam ediyor. seçim havasından ötürü 'gevşeyen' ortamı, ayetullahların da şöyle bir dürtmesiyle ahmedinejad tekrar ele alabilir. idam halen devam edecektir iran'da maalesef ve politik tutuklamalar yine eskisi gibi olacaktır.
  • seçimlere rekor oranda bir katılım var ve bu yüksek katılım musevi'nin kazanma şansını artıran bir unsur olarak görülüyor. 4 yıl önce genç ve reform yanlısı kesim oylarının sayılmayacağını düşündükleri için evinde kalarak seçimlere katılmamıştı ancak bu sefer, özellikle gençler ve kadınlar kitleler halinde sandıklara gitmiş. katılım o kadar fazla oldu ki oy kullanma saatleri 3 saat uzatıldı.

    ancak bu sefer de seçimlere hile karışacağından korkuluyor. gsm operatörleri filan göçmüş bile, bunun koordinasyonu engelleme amaçlı olabileceği düşünülüyor.

    bence musevi'nin kazanma şansı sanıldığı kadar az değil. çünkü 4 yıl önce oy vermeyip bugün oy kullananların çoğu kendisine oy verecek muhtemelen. sorun, musevi kazandığı takdirde bir şeylerin gerçekten değişip değişmeyeceği. humeyni'nin özel sistemi nedeniyle köklü değişikliklerin gerçekleşmesi sıra dışı yollara başvurulmadığı takdirde on yıllar sürecektir. ayrıca iran'daki yobaz siyasi elit reform ve değişim taleplerini tehdit olarak görmeye başladıkları andan itibaren bunları durdurabilecek güce de sahip. yine de insanlar sokakta el ele tutuşarak yürüyebilme hakkına bile razı.

    ahlak polisini ve baş örtüsü zorunluluğunu kaldıracağım diyor musevi, bence hiç de fena bir başlangıç olmaz. bu seçimleri musevi'nin kazanmasını en az iranlı bir genç kadar istediğimi düşünüyorum. ayrıca musevi seçimleri kazanamasa bile, yüksek oranda bir oy almasının, hatta rekor orandaki katılımın bile ahmedinecat'a yeni döneminde bir şeyler ifade edeceğini düşünmek zor değil.
  • sonucu bir seyi degistirmeyecek secimlerdir. neticede iranda ordu, yargi, universite blogu, sandiktan cikacak iradenin onunde katenacyo ya baslar. egemenligin hangi organlar eliyle kullanilacagi iran anayasasinda apacik yazilmistir. netekim iran yuksek egitim kurumu (yek) de bunlardan biridir.

    hem mir huseyin obama bir procedir.
  • hurriyet'in sonucunu "ahmedinejad reloaded" basligi ile duyurdugu olaydir.

    http://www.hurriyet.com.tr/_np/0848/8190848.jpg
  • degisim ve reform bekleyenlerini hayal kirikligina ugratan secimlerdir. bu dinamiklerin olusmasi icin daha vakit vardir. iranlilara sabir dilerim
  • mahmud ahmedinecad'i zerre kadar sevmiyorum.

    bu secimldeki saibe iddialarini da son derece ciddiye aliyorum.
    http://www.juancole.com/…ling-iranian-election.html
    http://www.thenation.com/blogs/dreyfuss/443348

    ama ahmedinecad'in bu secimi kazanmasinin ardindan yalnizca hile hurda'yi gormenin de son derece yanlis oldugunu dusunuyorum.
    http://www.ntvmsnbc.com/id/24975596/

    ozellikle secim oncesi bati medyasinda siklikla kendine yer bulan ekseriyetle reformizm yanlisi numayislere bakarak bu secim sonuclarinin hileli oldugunu ne surenler, kanimca erken karar veriyor olabilirler.

    * mesela turkiye cumhuriyeti'nde de, 2007 senesi baharinda, iktidardaki akp'ye karsi son derece guclu bir muhalefet olusmus, basta istanbul, ankara ve izmir olmak uzere en buyuk sehirlerde gorulmemis sayida cok katilimciyla sayisiz cumhuriyeti mitingleri duzenlenmisti.
    bu mitinglerden yalnizca 1-2 ay sonra yapilan 22 temmuz 2007 milletvekili genel secimleri'nde ise akp oylarini gorulmedik oranda arttirmis, her iki secmenden birinin oyunu almisti.

    * ayni sekilde 2003-2004 yilinda abd baskani george w. bush aleyhine yapilan pesi sira gosterilerin sonunda bush'un 2004 baskanlik secimlerinden bilakis oylarini dahi arttirarak cikmasi ornegine de bakabiliriz.

    (bakalim: #10812417). ozellikle son bolum.
  • batının şişirdiği "reformcu" adayın kaybetmesi nedeniyle şaibeli oluvermiş seçim. ahmedinejad, kırsalda büyük destek görüyordu. en modernleşme yanlısı tahran vs. gibi büyükşehir ahalisinin içinde bile durum yarı yarıya idi. bu seçimde usulsüzlük yapılmış olabilir ama gerçek rakamların bu sonuçlardan pek farklı olacağını sanmıyorum. ahmedinejad bu seçim kampanyası sırasında, önce kendilerini taraftarı gibi gösteren musavi seçmenlerince tartaklandı bile seçim gezilerinde. iran'ın siyasi iktidar sistemi son tahlilde işi mollalar kurullarına verdiği için demokratiklikle alakasızdır ama bu seçimler ve seçim sistemi herhangi bir batı demokrasisi müsameresi ve hatta türkiye seçimine göre çok daha gerçek ve demokratik idi.

    iran'daki rejim kendi iç ve toplumsal dinamikleri ile reforme olursa (öyle mir hüseyin musavi obama modeli ile değil) ve laikleşirse en çok sevinen ben olacağım. ancak şimdiki gibi musavi yanlılarının önceden planlanmış, cnn'in altyapısını kurup güzel güzel gösterdiği protesto gösterilerini demokrasi hamlesi gibi görmek de oldukça naiftir.
  • abd'nin desteklemediği aday kazandığından hileli seçimdir, seçilen de diktatördür.
    (bkz: #15475676)
hesabın var mı? giriş yap