17 ağustos 1999

• öngörülemeyen tek doğal afet depremden, öncelikli korunma yolu onu ve onu meydana getiren mekanizmayı tanımaktır.
  
  deprem senaryoları oluşturulurken, ilk basamak depremin moment büyüklüğü ve sarsıntı ile salınan enerjiyi belirlemektir.
  
  (bkz: deprem büyüklüğü/@vampir lestat)
  
  (bkz: depremin enerjisi)
  
  bunun sonucunda can ve mal kaybı en yakın tahminler ile ortaya çıkartılabilir. beklenen büyük istanbul depremi başlığına girdiğim 3 entry'de; deprem mühendisliği'nin türkiye'de ve dünya'da önde gelen isimlerinden erol kalkan ve polat gülkan hocaların çalışması, bir başka profesörün doktora çalışmasına ait kayıp senaryosu ve celal hoca'nın çok bilindik bir söylemi var.
  
  (bkz: beklenen büyük istanbul depremi/@vampir lestat)
  
  eski ya da güncel dere yatağı, eski göl alanı, kuzey anadolu fayı gibi büyük doğrultu atımlı fayların güzergahında yer alan çek - ayır havzalar (bursa yenişehir'e google earth'ten bakabilirsiniz, bu havzaya güzel bir örnektir, ayrıca şu çizimdeki gibi şematize edilebilir), kaya üzerine kurulmamış erzincan, sakarya ve osmaniye gibi şehirler için "zemin büyütmesi/soil amplification" kavramı çok önemlidir.
  
  "soil amplification" önemli bir faktördür. depremin yıkıcı unsuru en büyük yer ivmesidir (peak ground acceleration). ivme ne kadar büyükse hissedilirlik ve yıkıcılık artmaktadır.
  
  kayadaki deprem ivmesi zemine göre daha düşüktür.
  
  burada zemin; mühendislik tanımı içerisinde "kayanın, fiziksel ve/veya kimyasal yollarla aşınıp, ufalanıp, rüzgar ya da akarsu ile taşınıp biriktiği, (illa ki taşınmasına gerek yok, bulunduğu yerde de kalıp birikebilir) kil, silt, kum ve çakıl boylu partiküller, bu partiküller araaındaki su muhtevası ve havanın birlikteliği" olarak tanımlanmaktadır. ilk yazdığım kelime olan soil'in türkçe karşılığıdır.
  
  kaya rijittir, serttir, duraylıdır. zemin, ufalanıp dağılabilen, mineral yapısına göre su ya da doğada bulunan başka asitler ile çözünebilir özelliktedir, duraysızdır.
  
  deprem ivmesi, kayadan zemine geçtiğinde büyütme (amplification) özelliği sergiler.
  
  tarihte bu terimi öğreten deprem, 1985 mexico city depremidir. meksika'nın batı kıyısında meydana gelen deprem sonrası asıl büyük yıkım 320 km uzaklıktaki başkentte olmuştur.
  
  1999 gölcük depreminde, bursa'nın eskişehir'den depreme daha yakın olmasına rağmen eskişehir'deki yıkımın bursa'dan daha fazla olmasının sebebi budur.
  
  avcılar'ı baştan aşağı bekleyen tehlikenin sebebidir.
  
  deprem dalgası, zemin ve kayanın özellikleri, yapıdaki donatının dalga boyu ve periyodu (ikisi yaklaşırsa rezonans, üçü yaklaşırsa çifte rezonans olur) birbirlerine ne kadar yaklaşırlarsa hissedilirlik ve yıkıcılık o ölçüde artar.
  
  zemin büyütmesi ve rezonans nedenleri ile yıkıcılık ve hissedilirlik derecesi artar. bu sebeplerle deprem mesafe tanımayabilir.
  
  99 depreminden bir örnek ile açıklanabilen büyüklük ve şiddet farkı fenomeni için (bkz: deprem büyüklüğü ile şiddeti arasındaki fark/@vampir lestat).
  
  ibb tarafından hazırlanan ve en güncel çalışmalardan biri olan mahalle mahalle deprem raporu için (bkz: ibb'nin mahalle mahalle deprem raporu/@vampir lestat).
  
  kanal istanbul'da olmazsa olmaz, irdelenmesi gereken deprem için (bkz: kanal istanbul/@vampir lestat).
  
  yaklaşık son elli yıldır çalışılan, kuzey anadolu fayı ve türkiye'nin sahip olduğu konum sebebi ile "sığ kıtasal kabuk depremleri"nde henüz yeterli olmayan uyarı sistemi ile alakalı entry'i de merak edenler için ekliyorum.
  
  (bkz: deprem uyarı sistemi/@vampir lestat)
• "17 ağustos depreminde ağır hasar gören 26 bina yıkılacak.
  
  kocaeli valiliği, 1999 marmara depremi'nde ağır hasar gören 26 binanın yıkımına karar verdi.
  
  17 ağustos 1999 depreminde ağır hasar gören ve daha sonra güçlendirme çalışması yapılmasına rağmen bazıları eğik duran binalar, yıllarca içerisinde oturanlar ile çevresinden geçen vatandaşları tedirgin etti.
  
  kocaeli valiliği, can ve mal güvenliği açısından tehlike arz eden 3’ü başiskele, 4’ü derince, 16’sı izmit ve 3'ü de körfez ilçe sınırları içerisinde olan toplam 26 binanın yıkımına karar verdi.
  
  valilik, 26 adet ağır hasarlı binanın tahliyesi ve yıkım işlemlerinin ivedilikle tamamlanması için talimat verdi. binada yaşayanların tahliye işlemlerinin tamamlanmasının ardından binaların yıkımları gerçekleşecek."
  
  cumhuriyet gazetesi
  
  depremden 20 küsur sene sonra yapılacaktır. bu kadar da acele etmeseler ne olurdu halimiz?