14 mayıs 2023 genel seçimleri

• ekşi sözlük yazarlarının yine formunda oldukları 13. türkiye cumhuriyeti cumhurbaşkanı ve türkiye büyük millet meclisi 28. dönem üyelerinin seçileceği seçimdir.
  
  (bkz: 7 haziran 2015 genel seçimleri/@safagi sokmeyen cocuk)
  (bkz: 1 kasım 2015 türkiye erken genel seçimi/@safagi sokmeyen cocuk)
  (bkz: 24 haziran 2018 cumhurbaşkanlığı seçimi/@safagi sokmeyen cocuk)
  (bkz: 24 haziran 2018 genel seçimleri/@safagi sokmeyen cocuk)
  (bkz: 14 mayıs 2023 genel seçimleri/@safagi sokmeyen cocuk)
  
  her seçim öncesi bu sefer alıyoruz, yeter, verecekseniz, terlik olsa vereceğiz, artık gidiyorlar diyerek katıksız muhalif fikirlerle birbirinizi gazlıyorsunuz. az biraz sokağa inin hava alın.
  
  kafayı çekip pineklediğiniz barlarda ve sikko kahve içtiğiniz zincir kahvecilerde ağbi diyerek başladığınız siyasi muhabbetlerin halkta karşılığı yoktur. olmadığını adım gibi bilip halkın kılıçdaroğlu gibi adamın arkasında birleşeceğini nasıl düşünüyorsunuz?
  
  lan oğlum siz ne yiyip ne içiyorsunuz millete tek aday dayatması yapıp diğer adaylara kılıçdaroğlu lehine çekilin tehdidi savuruyorsunuz? o kadar altı boş önermelerde bulunuyorlar ki mesela; iki adaylı seçimde sırf erdoğan karşıtı insanların belirlediğiniz adaya oy vereceğini düşünüyorlar ve ilk turda kazanacaklarını düşünüyorlar. peki karşıtlar sandığa gitmezse ne oluyor? cevabınız var mı? var. böyle durumda nasıl sandığa gidilmez. gitmezseniz suçlu sizsiniz deniyor. ilk seçenek olmayan kılıçdaroğlu'nu halka dayatanların masum mu kabul edeceğiz.
  
  erdoğan'ın karşısında yenilgi üstüne yenilgi yiyen adamı koymak akıl noksanlığıdır. iktidar belediye seçimlerinden önce kan kaybıyla boğuştuğu ortamda ezilen halka yakın adaylar koyulduğunda -burada artı chp'ye değil ortağı olan ip'e yazıyor- belediye seçimlerinde aldığı başarılar sizce kılıçdaroğlu'nun başarısı görülebilir mi? halk yine mecburdu fakat aradaki fark adayların benimsenmediydi. aynı taktik yıllarca erdoğan karşısında ezilen uzun zamandır siyaset yapan başarısız parti yöneticisinde yararlı olamayacağı aşikardır.
  
  halk yeni kan arıyorken ve arkasında rüzgarla gelen siyasetçileri canı gönülden görmek isterken fırsatçılık yapmak en ağır tabiriyle kansızlıktır.
  
  eskilerin bu seçimde her ne olursa olsun tasfiye olacağını düşünüyorum. meclisin aritmetiği ile ittifakların cumhurbaşkanı zaferi çatışacaktır. böyle durumda millet ittifakının vaat ettikleri parlamenter sisteme geçilmeden masanın dağılıp bir yıl içinde seçime gidileceğini düşünüyorum.
  
  (bkz: chp seçmeni vs akp seçmeni/@safagi sokmeyen cocuk)
  (bkz: cumhuriyet halk partisi/@safagi sokmeyen cocuk)
  (bkz: adalet ve kalkınma partisi/@safagi sokmeyen cocuk)
  (bkz: recep tayyip erdoğan/@safagi sokmeyen cocuk)
  (bkz: kemal kılıçdaroğlu/@safagi sokmeyen cocuk)
  (bkz: mansur yavaş/@safagi sokmeyen cocuk)
  (bkz: ekrem imamoğlu/@safagi sokmeyen cocuk)
  (bkz: muharrem ince/@safagi sokmeyen cocuk)
  (bkz: sinan oğan/@safagi sokmeyen cocuk)
  (bkz: selahattin demirtaş/@safagi sokmeyen cocuk)
  (bkz: iyi parti/@safagi sokmeyen cocuk)
  (bkz: meral akşener/@safagi sokmeyen cocuk)
  (bkz: devlet bahçeli/@safagi sokmeyen cocuk)
  (bkz: milliyetçi hareket partisi/@safagi sokmeyen cocuk)
  (bkz: memleket partisi/@safagi sokmeyen cocuk)
  (bkz: 18 haziran 2023 cumhurbaşkanlığı seçimi/@safagi sokmeyen cocuk)
  (bkz: recep tayyip erdoğan iktidarı nasıl kaybetti/@safagi sokmeyen cocuk)
  (bkz: kemal'in yancısı/@safagi sokmeyen cocuk)
  (bkz: altılı masa/@safagi sokmeyen cocuk)
  (bkz: millet ittifakı/@safagi sokmeyen cocuk)
  (bkz: cumhur ittifakı/@safagi sokmeyen cocuk)
  (bkz: tayyip tipi başkanlık sistemi/@safagi sokmeyen cocuk)
  (bkz: güçlü lider vs güçlü sistem/@safagi sokmeyen cocuk)
  (bkz: seçim barajı/@safagi sokmeyen cocuk)
  (bkz: seçim sistemi/@safagi sokmeyen cocuk)
  (bkz: dar bölge seçim sistemi/@safagi sokmeyen cocuk)
  (bkz: seçim sisteminin iyileştirilmesi/@safagi sokmeyen cocuk)
• 1980 darbesinden sonra uygulanan seçim sistemlerinin bizleri nasıl ölüm ile sıtma arasında seçim yapmaya götürdüğünü gösteren seçimlerden biridir.
  
  ankara üniversitesi'nin bünyesinde yer alan değerli hocalarımız türkmen göksel ile yetkin çınar'ın 2011 yılında yaptıkları çalışmada seçimlerin nasıl olması gerektiği hakkında detaylıca ortaya koymaktadır. bu çalışma altı sene önce karşıma çıkmış okumuştum. okumanız için daha önce açtığım başlığı ekliyorum;
  
  (bkz: seçim sisteminin iyileştirilmesi/@safagi sokmeyen cocuk)
  
  14 mayıs 2023 genel seçimleri başlığı altında dilleri döndükçe bazı yazar arkadaşlar seçim sistemi ile bilgi vermektedir. farkındalık için değerli buluyorum. bir yönden eksik anlatılmış ve kişisel görüşlerle dolu bilgi pek yararlı değildir. bilgiyi, doğru kişilerden ve doğru yazımlardan öğrenmek önemlidir.
  
  bahsettiğim çalışmada diğer ülkelerde kullanılan seçim sistemlerinin karşılaştırılmasını da bulacaksınız. böylece demokrasi denen kavramın aslında uygulamalar bütünü olduğunu fark edeceksiniz. temsil edilmediğiniz her durum demokrasinin bağrına hançerdir. ülkemizde bunun bilincine varılmadığından tanımadığımız bilmediğimiz insanları düzenlenmiş listelere oy vererek seçiyoruz. seçim sistemi bilinenin aksine kanunla düzenlenir. anayasamızda sadece iki unsur üzerinden seçim sisteminin belirlenmesini ister; yönetimde istikrar ve temsilde adalet. kanun değiştirilebilir olduğundan mevcut iktidar seçimi kendi lehine olacak şekilde düzenleyebilir. elbette anayasa mahkemesi iki kriter açısından değerlendirebilir ve teklifi ret edebilir fakat günümüz siyasal durumunda çok zorlaşmıştır.
  
  örneklerle sayılarla uzun uzun açıklamaya gerek yoktur. dediğim gibi kırk yılı aşan süredir ikili siyasal parti sistemi dayatılıyor. başkanlık sistemi getirilerek ayyuka çıktı. alternatifsiz bir seçim sunulmasına karşı çıkmamız gerekirken insanları kutuplarda yer almadığı için faşizan tutumla safları sıklaştırmak isteniyor.
  
  onun gelini şunun karısı bunun çocuğu berikinin şoförü nasıl milletvekili oluyor sorusunun cevabını seçim sisteminin abukluğunda bulacaksınız. yoksa d'hondt m'hondt milletvekili sayısı açıklar durursunuz. böyle yazılar yüzeysel değerlendirmeden öteye gitmez. temsil edilme gücümüzü sağlayacak şey yaşayanların mecliste yer almasını sağlamaktır. bunun mükemmel yolu yoktur fakat mükemmele yakını vardır;
  
  (bkz: milli bakiye sistemi/@safagi sokmeyen cocuk)
• milletvekili listelerinin açıklanmasıyla birlikte seçim sonrası can sıkıcı durumun oluşacağı öngörmenin zor olmadığı seçimlerdir.
  
  öncelikle saadet partisi, deva partisi ve gelecek partisi milletvekili adaylarının cumhuriyet halk partisi listelerinden seçilebilecek 80 adet aday olduğunu netleşti. cumhurbaşkanlığı adaylığı pazarlığında bunun etkili olduğunu düşünüyorum. şimdi tıpış tıpış oy verecek parti tabanı ne kadar itiraz etse de particilikte ak parti seçmeninin yanında yer alır ve seçileceklerini düşünüyorum. bu arada iyi parti kendi listelerinde bu partileri barındırmaması ile girmesiyle bu bloktan sıyrıldı.
  
  cumhurbaşkanı seçimi ikinci tura kaldığında oluşacak meclis aritmetiğinin pazarlık gücünü ak partiden yana olacaktır. 2 mayıs 2023 babala tv ali babacan yayınında babacan'ın ak partiye yeşil ışık yaktığını görebilirsiniz. aynı tavrın davutoğlu'nda olduğunu görmemek için baya kör olmak lazımdır. altılı masanın iyi parti tarafından dağıtılacağı düşünülse de bunun babacan ve davutoğlu cenahından olacağını düşünüyorum. erdoğan meclisi güçlü tutmak için istedikleri şartları asgari tutup bunlara gel çağrısı yapacağını düşünüyorum ve erdoğan ikinci tur kampanyasını bunun üzerine yapılacaktır.
  
  yeşil sol partinin ve hür dava partisinin politikaları birbirine yakındır. her ikisi türk kelimesinden, ülkenin parçalanması ve türk bayrağı konusunda tavırları bellidir. her ne kadar farklı yollarda olsalar bile erdoğan'ın cumhurbaşkanlığı olmak pahasına vereceği tavizle bir araya gelebilir. milliyetçi hareket partisinin azınlıkta kalacağını düşünürsek çok uzak ihtimal görünmüyor.
  
  bahsettiğim durumlarda en çok kaybeden cumhuriyet halk partisidir. pazarlık kozu kalmayan ve ittifak kurduğu partilere fazlaca seçilecek kontenjan verdiği için meclisteki gücü yara alacaktır. sırf birinin cumhurbaşkanlığına kurban edildi. eğer iyi parti seçim sonrası iyi strateji uygularsa bir yıl sonra yapılacak seçimlerde parça parça olmuş milliyetçi seçmenin oylarını toplayabilir.
  
  meclis dağılımını buna yakın bulacağımızı düşünüyorum;
  
  akp---252
  chp---110
  iyip---80
  mhp---17
  ysp--66
  dp---30
  gp--24
  sp---14
  hp--5
  yrp--1
  bbp---1
  
  (bkz: 14 mayıs 2023 genel seçimleri/@safagi sokmeyen cocuk)
• tercihimi iyi parti istanbul 1. bölge milletvekili listesinden yana kullanacağım seçimdir.
  
  1. nimet özdemir
  2. burak akburak^*
  3. mustafa cihan paçacı
  4. baver miroğlu
  5. dursun çolak
  6. taha orhun ertürkmen
  7. ali coşkun
  8. emine küçükali
  9. raşit emir süer
  10. murat karaman
  11. vedat bayram
  12. yücel coşkun
  13. oğuzhan hasar
  14. hatice dilruba oğulcuklu
  15. cevat saraç
  16. yücel aydın
  17. meral alemdar
  18. ahmet çelebi
  19. ahmet selçuk can
  20. ihsan önder albayrak
  21. aysel kırali
  22. hülya arıcı
  23. uğur hüseyin hasançebi
  24. barış tavlaşoğlu
  25. kadir kürşat arslan
  26. bülent aslan
  27. ramazan uğural
  28. mehmet erişen
  29. arif tevetoğlu
  30. ayşe kıraç
  31. erdal demir
  32. sedat gürkan
  33. sevim demir
  34. celal mahmut solak
  35. nazlı yurduseven