metabiliş ^*

• düşünme üzerinde düşünmedir.
• (bkz: metacognition)
• aktif ogrenmede bireyin nasil ogrendigini bilmesi, kendi bilissel ve yetilerini iyi tanimasi, kisaca ogrenmeyi ogrenmis olmasidir. bireyin bilissel surecini yonetmesidir. bireyin neyi bilip neyi bilmedigini farkinda olmasi, hangi bilgiyi nerede ve ne zaman uygulamaya koyacagini bilmesidir.
  (bkz: üstbiliş)
  (bkz: ogrenmeyi ogrenmek)
• dusunme uzerine dusunme. ogrenmeyi ogrenme. kişinin kendisinin ve başkalarının düşünme süreçlerini çözümlemek, birinin nasıl düşündüğüne ve nasıl öğrendiğine kafa yormak.
• biliş bilgisi, yürütücü biliştir. bilgiyi işleme kuramının temel kavramlarından olan üstbiliş, kısaca kişinin bilişe ilişkin bilgisidir. diğer bir ifadeyle, üstbiliş belli görevleri yerine getirirken ne bildiğimizin, ne kadar bildiğimizin, nasıl bildiğimizin ve öğrenme özelliklerimizin farkında olmaktır.
• kişinin kendi öğrenme süreci hakkındaki bilgisi. öğrendiklerini yönetebilmesi, süreci idrak edebilmesi.
  
  varoluş, anlamlandırma, zaman, yeniliğe açık olmak gibi şekillerde ele alınabilir. bunların hepsine sahip olan tek birey insandır. bunların hepsinin farkında olanda. hangi bilgiyi nerede kullanabileceğini bilmek, parça birleştirebilmek, hipotez kurabilmek gibi gibi.
• (bkz: bireysel zeka)
• bildiğini bilmek. bilmediğini de bilmek. bir nevi düşünme üzerine düşünmek. düşünsel anlamda kendini tanımak.
  
  metabilişin sadece insana özgü bir biliş türü olduğu algısı hayvanlarda yapılan bazı deneylerle sarsılmaya başlamış durumda. yunuslar, sıçanlar ve kuyruksuz maymunlarla yapılan çalışmalarda metabilişe işaret eden sonuçlara ulaşılmış. bu araştırmalar, bildiğini bilmeyi çağrıştıran 'kararsızlık' ve bilmediğini bilmeyi çağrıştıran 'daha fazla bilgi ihtiyacı' başlıklarını takip etmiş. bilmediğini bilme testi maymunlara şöyle uygulanmış; bir makağa sadece birinde yiyecek saklı dört boru sunulmuş. makağın da denemek için tek hakkı var. makak tek denemesini yapmadan önce boruların içine bakıyor, onları keşfetmeye çalışıyor ve seçimini yapıyor. bu da yiyeceğin yeri hakkında bir fikri olmadığının farkında olduğunu gösteriyor.
  
  evet metabiliş insan olarak bizim alameti farikalarımızdan birisi. ama onu bazı hayvanlarla az çok paylaşmaya da hazır olmamız gerekiyor sanırım.