• pek bilindik bir makedon türküsüdür. türkünün hikâyesini, anneme kötü davrandığım her zaman, bir masal gibi dinlerdim yarı türkçe, yarı makedonca olarak rahmetli babaannemden... hüzünlü öyküsüne karşılık gayet ritmik bir melodiyle söylenegelir. bu sebeple de torbeş düğünlerinin vazgeçilmezlerindendir. hikayesi şöyledir ki; bir yanında kosova, öte yanında makedonya bulunan; rumeli türküleriyle al topuklu beyaz kızların ayak bastığı*, kuytu yerlerinde yankılanan silah seslerine inat, eteklerinden tarihin uhrevîyatını akıtan* balkanların en meşhur dağlarından şar dağı, çığ olup üç çobanı esir alır. bundan sonra çobanlarla şar dağı arasında bir hasbihâl başlar. çobanlar teker teker dağa kendilerini bırakması için yalvarır ve gerekçeler sunarlar. dağ, çobanlardan yalnızca birini bırakır... çünkü onun için üzülecek bir "anne" vardır. sözleri ve naçizane çevirisi aşağıdaki gibidir:

    raspukala, raspukala şar planina,
    ajde, raspukala, raspukala şar planina.
    mi pothvati, mi pothvati tri ovçara,
    ajde, tri ovçara, tri ovçara - tri çobana.

    (yere eğildi şar dağı... heyelan olup, üç çobanı çığ altında bıraktı.)

    prvi ovçar, prvi ovçar i se moli,
    ajde, aj, pusti me şar planino,
    imam zena, imam zena şto me zali,
    ajde, imam zena, imam zena şto me zali.

    (birinci çoban dedi ki; "haydi sal beni şar dağı! benim karım vardır... ne çok üzülür benim için)

    vtori ovçar, vtori ovçar i se moli,
    ajde, aj pusti me, aj pusti me şar planino,
    imam sestra, imam sestra - ke me zali,
    ajde, imam sestra, imam sestra - ke me zali.

    (ikinci çoban dedi ki; "haydi sal beni şar dağı! benim kızkardeşim vardır... ne çok üzülür benim için)

    treti ovçar, treti ovçar i se moli,
    ajde, aj pusti me, aj pusti me şar planino,
    imam majka, imam majka - ke me zali,
    ajde, imam majka, imam majka - ke me zali.

    (üçüncü çoban dedi ki; "haydi sal beni şar dağı! benim annem vardır... ne çok üzülür benim için)

    zena zali, zena zali şest nedeli,
    ajde, sestra zali, sestra zali do godina,

    (eş üzülür , eş üzülür altı hafta
    kızkardeş üzülür, kızkardeş üzülür bir sene)

    brate zali, brate zali dor se zena,
    ajde, brate zali, brate zali dor se zena,
    tatko zali, tatko zali ne kazuva
    ajde, tatko zali, tatko zali ne kazuva

    (erkek kardeş üzülür, erkek kardeş üzülür bir eş bulana kadar...
    baba üzülür, üzülür ama söylemez ki!)

    majka zali, majka zali, tu do doveka
    ajde, majka zali, majka zali tu do groba.

    (anne üzülür, anne üzülür taa sonsuza kadar
    anne üzülür kendi mezara girene kadar!)

    makedon halk şarkılarının en iyi icracısı aleksandar sarievski'nin sesinden:

    http://www.youtube.com/watch?v=l652zwys-cu

    bir başka yorum, yine sarievski:

    http://www.youtube.com/watch?v=-hnd3y73t4w

    bu da bir yugoslavya bakıyyesi meşhur makedon rock grubu leb i sol'ün etkileyici yorumu:

    http://www.youtube.com/watch?v=d46gt2b2ilk
  • "navali se şar planina" diye de bilinir, hatta "se navali şar planina" olarak bilenler de var.
hesabın var mı? giriş yap