mataramda tuzlu su

• bir ismet özel şiiri.
  
  west indies, kızıl elma, itaki, maçin!
  uzun yola çıkmaya hüküm giydim.
  beyazların yöresinde nasibim kalmadı
  yerlilerin topraklarına karşı suç işledim
  zorbaların arasında tehlikeli bir nifak
  uyrukların içinde uygunsuz biriyim
  vahşetim
  beni baygın meyvaların lezzetinden kopardı
  kendime dünyada bir
  acı kök tadı seçtim
  yakın yerde soluklanacak gölge bana yok
  uzun yola çıkmaya hüküm giydim.
  
  uzak nedir?
  kendinin bile ücrasında yasayan benim için
  gidecek yer ne kadar uzak olabilir?
  başım açık, saçlarımı ikiye
  ortadan ayırdım
  kimin ülkesinden geçsem
  şakaklarımda dövmeler beni ele verecek
  cesur ve onurlu diyecekler
  halbukı suskun ve kederliyim
  korsanlardan kaptığım gürlek nara
  işime yaramıyor
  rençberlerin o rahat
  ve oturmus lehçesinden tiksinirim
  boynumda
  bana yargi yükleyenlerin
  utançlarından yapılma mücevherler
  sırtımda sağır kantarı gizli bilgilerin
  mataramdaki suya tuz ekledim, azığım yok
  uzun yola çıkmaya hüküm giydim.
  
  bir hayatı, ısmarlama bir hayatı bırakıyorum
  görenler üstünde iyi duruyor derdi her bakışta
  askerken kantinden satın aldığım cep aynası
  bazı geceler çıkarken
  uçarı bir gülümseyişle takındığım musta
  gibi lükslerim de burda kalacak
  siparisi yargicilar tarafindan verilmis
  bu hayattan ne koku, ne yankı, ne de boya
  taşımamı yasaklayan belgeyi imzaladım
  burada bitti artık işim, ocağım yok
  uzun yola çıkmaya hüküm giydim.
• ilk dizesindeki kelimeler hep bir uzağı, hedefi, ulaşılmamışı temsil eder.
  
  west indies; yeni keşfedilen kıta, tam manasıyla amerika değil ama batıda bir yer.
  kızıl elma: osmanlının hedefi
  itaki:troya'da savaştıktan sonra eve dönüş yolculuğuna çıkan odysseus'un memleketidir.
  maçin: çin'in diğer ismi masallarda da kullanılır.
  
  west indies, kızıl elma, itaki, maçin!
  uzun yola çıkmaya hüküm giydim.
• minicik puntolarla yazarak cüzdanımda muska niyetine taşıdığım, yanımda diyar diyar gezdirdiğim, şizofreninin yanında bir de sağlam bir yabancılaşma temasına sahip olan cumhuriyet tarihinin en sarsıcı şiirlerinden.
• bu şiir;
  
  bir hayatı yaratabilir,
  bir hayatı bıraktırabilir,
  bir yolculuğu başlatabilir,
  bütün yolculukların önünü tıkayabilir,
  yerleşik olana da
  akışkanlaşana da sırt çevirtebilir,
  hırslı kılabilir,
  takati de tüketebilir...
  
  bu şiir;
  
  türkçenin en güçlü halidir yahu...
• "...uzak nedir ? kendinin bile ücrasında yaşayan benim için..." dizesiyle çoğumuzun içinde bulunduğu elim durumu özetleyen ismet özel şiiri. kendimizden bile fersah fersah uzakken içimizde bitmek tükenmek bilmeyen uzaklara ulaşma isteği niye ?
• "cesur ve onurlu diyecekler
  halbuki suskun ve kederliyim"
  
  modern dönem şiirlerinde edebî sanat yakalamaya çalışmak huyum değildir, uygun da bulmam bunu ama burda çok iyi bir sehl-i mümteni örneği var. bunu, yazmaya karar verdikten sonra fark ettim. asıl yazacağım başkaydı, o da şuydu:
  
  yine ismet özel'in of not being a jew şiirinde geçen
  
  "evet, ilmektir boynumdaki ama ben
  kimsenin kölesi değilim
  tarantula yazdılar diye göğsümdeki yaftaya
  tarantulaymış benim adım diyecek değilim
  tam düşecekken tutunduğum tuğlayı
  kendime rabb bellemiyeceğim
  razı değilim beni tanımayan tarihe
  beni sinesine sarmayan
  tabiattan rıza dilenmeyeceğim."
  
  mısraları sanki bu şiirin tümüne yazılmış bir dipnot gibi. ayrıca ritim olarak da benziyor iki şiir birbirine.
• kalburüstü ismet özel şiiridir. özel'den bir şiir söyle dense söyleyeceğim ilk şiirdir.
  
  bir başka şiirindeki mısrası ile cevap vermek isterim mataramda tuzlu su'ya:
  
  "kardeşlerin pogrom sana
  dostlarının eşiğine varınca başlıyor senin diasporan..."
  
  ek: " west indies kızıl elma, itaki, maçin" mısrasındaki west indies var ya, işte o benim! oradan gelmekteyim yani...
• ismet özel'deki heidegger'i gösteren şiir. evi olmayan, evini terketmiş birinin hikayesini anlatır bizlere ismet özel.
• adam gibi dersini hevesle dinleyip her sözüne kıymet verdiğim bir akademisyenin geçen hafta "bence bir okuyun" diye tavsiye ettiği şiir.
  
  "uzak nedir?
  kendinin bile ücrasında yaşayan benim için
  gidecek yer ne kadar uzak olabilir? " dizeleriyle kendimi bulmuştum, siz de bir bakın dedi.
  
  ismet özelin bir kaç şiirini bilirdim evet, fakat bu şiiri bilmemek biraz da utandırdı beni. o dizelerle zaten hiç bende olmamış beni benden alan şair. hangi uzak daha uzak olabilir kendinden?
  
  "vahşetim
  beni baygın meyvaların lezzetinden kopardı
  kendime dünyada bir
  acı kök tadı seçtim
  yakın yerde soluklanacak gölge bana yok
  uzun yola çıkmaya hüküm giydim. "
  
  hep bir içerleme, hayat içinde fazlaca yoğurulmuş bir şairin dizeleri bunlar.
  
  "bir hayatı, ısmarlama bir hayatı bırakıyorum
  görenler üstünde iyi duruyor derdi her bakışta "
• ismet özelin bu şiiri, kendisinin marksist devrimci düşüncelerinden vaz geçtikten sonra;
  o günleri,
  o günlerden sonra yaşadığı iç sıkıntıyı, solculuğun kendisinde yer ettiği, içine işlediği bakış açılarını ifade eder, örneğin ; "kimin ülkesinden geçsem şakaklarımdaki dövmeler beni ele verecek, cesur ve onurlu diyecekler
  halbuki suskun ve kederliyim
  korsanlardan kaptığım gürlek nara
  işime yaramıyor " kısmında olduğu gibi.
  
  ve sonrasında neleri bıraktığını, terke ettiğini ve sonuçlarını dile getiriyor, tabi öncesinde açlığı bilmesini, yolun uzun oluşunu, arkadaşlarının onun için ne yargı yükleyecekleri ve yorgunluğu ayrıca bu yargı yüklemelerinin mücevher oluşu, yine o dönem okuyup biriktirdiği bilgilerin ağır kantarlığı ve ona karşı artık sağır olma gibi.
  
  bu bağlamda incelendiğinde her dizesi için tüm okuyucular belki başka başka ama aynı kapıya çıkan çözümlemeler yapacaktır.