mare nostrum

• can yücel şiiri...
  
  mare nostrum
  
  en uzun koşuysa elbet
  türkiye'de de devrim
  o, onun en güzel yüz metresini koştu
  en sekmez lüverin namlusundan fırlayarak...
  en hızlısıydı hepimizin,
  en önce göğüsledi ipi...
  acıyorsam sana anam avradım olsun
  ama aşk olsun sana çocuk,
  aşk olsun...
• hitler'in en sevdigi arkadaslarindan mussolini'nin 1930'larda izledigi, akdeniz'i roma imparatorlugu zamanindaki gibi bir italyan denizi haline getirmeye çalistigi yayilmaci politikasina verilen ad.
• latince bizim deniz demektir.
• bizim denizimiz...
• romalilarin akdenizi nitelemek uzere, latincede "bizim deniz" anlamina gelen bu kelimeyi kullanmasinin yani sira can yucel'in deniz gezmis'e ithafen yazdigi siirine baslik olarak bu tamlamayi secmesi, ustanin ustaliginin kanitlarindan biridir.
  marenostrum, belge yayinlari'nin azinlik edebiyati kapsaminda yayimladigi kitaplar serisinin adidir da.
• akdeniz e bu ismi veren ilk kişi jul sezardır.
• trompet ve flügelhornda paolo fresu'ya, akordeon ve bandonenonda richard galliano ve piyanoda jan lundgren'in eşlik ettiği, 2007'de act'ten çıkan, içinde nazım hikmet'e ithafen "mio mehmet, forse il destino m'impedira di rivederti" (mehmedim, belki de kader seni görmeme mani oluyor) isimli şarkı içeren albüm.
• avrupa'ya varma umuduyla yola cikan multecileri deniz ortasinda olmekten kurtarmak icin 2013'te bastlatilan operasyonun adidir ayni zamanda. ıtalyan donanmasi tarafindan yonetilen operasyon, uluslararasi sularda tehlike altinda oldugu tespit edilen botlardan multecileri kurtariyordu.gelgelelim operasyonun 2014 ekim'de sonlandirilmasi karari alindi. avrupali liderlerimiz gerekce olarak da 'biz onlari kurtardikca digerlerini bu tehlikeli yolculuga cikmalari icin yureklendiriyoruz' dedi ve yerine frontex tarafindan yonetilen triton operasyonu baslatildi. mare nostrum'dan farkli olarak yeni operasyon akdeniz'de arama ve kurtarma calismalarini kapsamazken, ıtalya kiyilarinin 30 mil acigina kadar olan bolgeden sorumluydu. sonuc ne mi oldu? ornegin, 2014'un ilk dort ayinda sadece 17 multeci akdeniz'de bogularak can verirken bu sayi 2015'in sadece nisan ayinda 800'i gecti.
• yaşasaydı güzel isimli, güzel bir ihtiyar delikanlı olacak deniz gezmiş'in fotoğrafını gördükçe aklımdan geçen ve can yücel'in "ama aşk olsun sana çocuk, aşk olsun" diye biten şiirinin ismi olan iki kelime.
  
  bizim deniz.
  
  bugün doğum günü olması dolayısıyla dolaşan fotoğraflarını gördükçe, daha çok dedim; "mare nostrum".
• "bizim denizimiz" anlamında romalılar zamanından beri kullanılan bu deyimi mussolini ikinci dünya savası sırasında tekrar hayata geçirmek hayaliyle yanıp tutusuyordu. mussolini'ye göre italya akdeniz'in en güclü devletiydi ve bu yüzden akdeniz'in bütün kontrolü italyanların elinde olmalıydı romalılar zamanında olduğu gibi. bu amacla afrika'yla baslayan, yunanistan'la devam ederek türkiye'yi de içine alan işgal hareketi italyan askerlerinin basarısızlığı (basarılarını hatırlayan olmadığı için normal karsılamak gerek) nedeniyle "hayal" olarak kalmıstır. aslında bir anlamda bizim türk gölü muhabbetine de benzer bu kavram.