bekir sami kunduh

• kurtuluş savaşı döneminde sovyetlerle kurulan ilişkilerin önemli şahsiyetlerinden olan bekir sami bey, yusuf kemal tengirşenk, rıza nur, tevfik rüştü aras, ali fuat cebesoy ,ibrahim tali gibi sovyetler'den mümkün olduğunca yardım sağlayabilmek için görevlendirilmiş diplomat ve siyaset adamlarındandır.
  
  öyle ki mustafa kemal sovyetler'e büyük önem vermiş onların yeni türk devletine güvenebilmeleri için çabalamıştır. çünkü bolşevik ruslar ile milliyetçi türkler dışında ortadoğu'da rehin alınmamış millet kalmamıştı. bu da bir ittifak kurma zorunluluğunu doğurdu. bu bağlamda ingiliz hegemonyasına karşı bu iki yeni siyasi teşekkül askeri, mali ve siyasi yardımlarla çıkarlara dayalı işbirliğini kurma zorunluluğunu hissetti.
  
  mustafa kemal tarafından görevlendirilen bekir sami bey heyet-i murahhas reisi olarak 1920'de sovyetler'e gitti ve ilişkilerin resmi temellerini atan diplomat oldu. daha sonra kendisi batı ile ilişkilerde görevlendirilip sovyetler ile başlatılan ilişkileri anlaşma temeline (moskova muahedesi) oturtmak için yusuf kemal tengirşenk görevlendirildi.
  
  batı ile ilişkilerde ankara'nın izni olamadan insiyatif almaya (ingiliz, fransızlar'a tavizler ve italyanlar'a birtakım ayrıcalıklar tanımaya) kalkışmasından dolayı suçlanmış ve 1921 yılında başlayan hariciye vekaleti'nden aynı yıl istifa ederek ayrılmak zorunda kalmıştır.