aşık mahzuni şerif
-
efsane odur ki: pir sultan abdal, hızır paşa tarafından idam ettirilir. öyle bir acıdır ki bu, pir ulu divan'a varır mahşer yerinde. allah, pir sultan'a kullarının onu çok sevdiğini ve isterse dünyaya tekrar gönderilebileceğini söyler. o da kabul edince kahramanmaraş'ta şerif çıkrık adıyla tekrar doğar.
"mahzuni şerif’im dindir acını
bazı acılardan al ilacını
pir sultanlar gibi darağacını
bilmem boylasam mı boylamasam mı"
dinlemek için: mevlam iki göz vermiş
şerif cırık veya tanınan adıyla aşık mahzuni şerif 17 kasım 1940 yılında kahramanmaraş’ın afşin ilçesi’nin berçenek köyü’nde (şu anda ismi tarlacık köyü) dünyaya geldi:
"vay göresim geldi berçenek seni
dumanlı dumanlı oy bizim eller
aktı gözüm yaşı oldu bir çanak
dumanlı dumanlı oy bizim eller"
dinlemek için:dumanlı dumanlı
elbistan’ın alembey köyü’nde, lütfü efendi medresesi’nde kur’an eğitimi aldı. 1956 yılında köye gelen ilkokuldan mezun olduktan sonra mersin astsubay okulu’na gitti. 1960 yılında ankara ordu donatım teknik okulu’nu bitirdi.mahzuni’nin, ortaokul yıllarından itibaren beğendiği demokrasi ve sosyalist mantık, onu geleceğin en tutarlı muhaliflerden biri yapmıştır. şiirlerinde bunu görmek mümkündür. emperyalizme isyan bayrağı açmıştır:
"boşa doğüşmeyin bizim yiğitler
sizi vurduranlar vurulmuyor ki
kim bilir nerde hangi koltukta
kömürde tarlada yorulmuyor ki
yeni adı çıkmış sağ ile solun
tarihte borcu yok kullara kulun
iki yanı birdir yattığın çulun
bilirsin ölenler dirilmiyor ki"
dinlemek için: dövüşmeyin yiğitler - sınıfsız okul
ordudan ayrıldıktan sonra toplumsal, siyasi konuları ele alıp; bir yandan geleneksel halk şiirini devam ettirirken diğer yandan da protest şiirlerle halkın sorunlarını dile getirmiş bir halk âşığı, halk ozanıdır. şiirlerinde işçi sınıfı ve köylü kısmı sürekli övülür, sistemse eleştirilir. özellikle siyasi otoriteye sürekli bir hiciv vardır:
"köşkün sarayın yıkılsın
erim erim eriyesin
umudun suya dökülsün
erim erim eriyesin
çölden çöle sürünesin"
dinlemek için: erim erim eriyesin
şiir yüzünden hakkında hemen dava açıldı fakat devrin başbakanı nihat erim “bir halk ozanı başbakanı sevmek zorunda değildir” diye ifade verince ve şikâyetçi olmayınca dört yıl yerine 10 ay hapis yatıp tahliye oldu.
"hele bak şu aynaya yüzün yüze benzer mi
ta sabahtan uyumuş gözün göze benzer mi
vay o boyun devrilsin özün bize benzer mi"
dinlemek için: zevzek
çok eleştirince eleştirilmiştir tabii. bir eleştiride kendisine kendisine dönek denilince şöyle cevap vermiştir:
"bana dönek demiş itin birisi
açığım neymiş sor hele hele
eli çatlamamış ayı irisi
sen bizim köylerden geç hele hele"
dinlemek için: rest
70’li yılların ortalarında 8 yıl süre ile sahnelere çıkması ve yurtdışına gitmesi yasaklanır. geçimini ufak bir dükkânda plak satarak sağlamaya çalışır.
80'li yıllarda epey ünlenir. türküleri birçok sanatçı tarafından seslendirilir. bazıları:
canlı yayında kendi sesinden
ibrahim tatlıses - sarhoş
edip akbayram - garip
selda bağcan - memmet emmi
selda bağcan - dargın mahkum
kardeş türküler - dargın mahkum
cem karaca - nem kaldı
ibrahim tatlıses - yuh yuh
erdal erzincan - yiğit muhtaç olmuş
mahsun kırmızıgül - merdo
sivas kitliamına sessiz kalmamıştır:
"mahzuni tekbir sesliler
içerde yanıyor canlar
şeriatın içtiği kanlar
bileniyor tüm insanlar
tüm sivas’ın suçu yoktur
ama yaktı sivaslılar"
sanatçı dostudur. sanatın özgürleşmesini savunur. bir dava sonucu paris'e giden ahmet kaya'yı ziyaret eden tek kişidir. hatta ahmet kaya'dan ayrılamaz ve evden giderken ağlayarak gider. ve ardından paris'te ölen ahmat kaya'yı unutmaz:
ahmet kaya'ya
ömrünce muhalif kimliğinden şaşmayan mahzuni 17 mayıs 2002 yılında 62 yaşında almanya’nın köln şehrinde hayata gözlerini yumdu. ki bu sırada hala yargılanıyordu. mal varlığını ise şöyle anlatıyordu:
"sermayem derdimdir servetim ahım
karardıkça bahtım karalansa da"
işte gidiyorum çeşmi siyahım
vasiyeti:
"ben ölünce sevenlerim toplansın
ağlamayıp benim sesim çalsınlar
dualar etsinler kendi dilimden
gökyüzüne kızıl ışık salsınlar
ankara’da yüklesinler dengimi
berçenek’te başlatmıştım cengimi
nevşehir’e taşısınlar rengimi
hacı bektaşı şeyhine dalsınlar
inanarak gittim yüce allah’a
hüseyin’le düştüm ah ile vaha
yanlış imam elin vurmasın daha
bir seyitle namazımı kılsınlar
üstüme “bir ozan bektaşı” yazın
ama yazıları derince kazın
çekem diye şu beş taşın ayazın
ara sıra kışın beni bulsunlar
iki fidan dikin selviden olsun
cemler yapılırken yüreğim dolsun
bir de bostan yapın altında kalsın
at yolcular karpuz kelek alsınlar
yakın kaldı, yakın kaldı zamanım
işte gidiyorum kaşı kemanım
benim sevgiydi dinim imanım
sevenlerim beni böyle bilsinler
can taşıyan canlı mutlaka ölür
değişir dünyadan başka şey gelir
benim kim olduğum yavrular bilir
ehlibeyt dünyası sahip olsunlar
mahzuni asalet sözüne doydum
insanlık adına serimi koydum
ben ali’yi sevdim, ali oğluydum
bütün sevenlerim hoşça kalsınlar."
vasiyet
ondan hatırda kalan bazı sözler:
-elhamdülillah kızılbaşım ve laikim. ben değil, yedi sülalem kızılbaştır. bir suç varsa o da dedemdedir.
-geçenlerde bir türkü dinliyorduk, çok hoşuma gitti, kimin bu eser diye sordum; meğer benimmiş.
-kürtçe türkü olmaz, türkü türkçe olur.
-ağaç olacağım, toprak olacağım, su olacağım, geleceğim yine geleceğim.
-balığı denizden çıkartın, kuma atın. o balık o denize nasıl baktıysa ben de türkülerime uzaktan öyle baktım.
-gençliğim işkencelerde yaşlılığım hastanelerde geçti.
bugün büyük ustanın ölüm yıl dönümü. onu ölüm yıl dönümünde saygıyla anıyoruz.
bonus: vizontele'de deli emin mahzuni sahnesi
kardeş türküler - işte gidiyorum
oğluyla ilgili anısını anlatıyor
bektaşi hikayesi anlatıyor
ibo show'da murat çobanoğlu'yla atışıyor
musa eroğlu'na neşet ertaş anısını anlatıyor
neşet ertaş kendisine şiir yazıyor
dom dom kurşunu neden yazıldı
karakoç'a şiir okuyor
bir yudum insan belgeseli
[https://www.youtube.com/…x45virp2j7gvwz2717r2d8ncdp anısına çıkarılan "mahzuni'ye saygı albümü" selda bağcan, mustafa ceceli, gripin, funda arar, kubat, teoman, ahmet aslan, demet akalın, şevval sam, koray avcı, feridun düzağaç, ceylan ertem, mehmet erdem, cem adrian,]
ekşi sözlük kullanıcılarıyla mesajlaşmak ve yazdıkları entry'leri
takip etmek için giriş yapmalısın.
hesabın var mı? giriş yap