boşnakça

• ssg'nin bildiği bi dil. (bilgisayar dili değil)
• aile büyükleri arasında bizden gizli konuşmak amaçlı bize bir kaç kelimeden fazlası öğretilmemiş dildir. size de öğretilen zaten "şuti!!!"dir ki aile eşrafı dışındaki insanların yanında söylememeniz gereken bir şey ağzınızdan kaçmaya meyillenmişse majkanız sizi onlar anlamadan sustursun.
• boşnakçadaki bu yedi hal sonucunda bu sözcükler aşağıdaki gibi şekillenirler
  
  yalın:grad
  -in hali: grada
  e-hali: gradu
  i-hali: grad
  ile: gradom
  lokatif: gradu
  ünlem: grade!
  
  yalın hal:djevojka - kız
  -in hali: djevojke
  e-hali: djevojci
  -i hali: djevojku
  ile hali: djevojkom
  lokatif: djevojci
  ünlem: djevojko!
  
  yalın hal:ogledalo - ayna
  -in hali: ogledala
  -e hali: ogledalu
  -i hali: ogledalo
  ile hali: ogledalom
  lokatif: ogledalu
  ünlem: ogledalo!
• aslen sirpca'ya bo$nak'larin koydugu isimdir.. sirpca ile farklari sadece lehce farki denecek kadar azdir..
• bölge slavlarından ortodokslarının sırp, katoliklerinin hırvat ve müslümanlarının boşnak olarak anıldığını dikkate aldığımızda, sırpça ve hırvatça ile yalnızca üç farkı bulunan dil:
  
  1- islamî terminoloji: selamün aleyküm, allaha emanet vb.
  2- türkçe'nin tercih edilirliği: sırpça ve hırvatça'da da yüzlerce türkçe kelime olsa da, boşnaklar bunu bir gocunma vesilesi olarak görmemekte ve hatta bir kimlik aracı olarak slav kökenli kelimeler yerine tercih ederek kullanmaktadırlar.
  3- bölgesel lehçe farkı.
  
  yine de diplomasinin bir cilvesi olarak, bu üç devletin liderleri temelde aynı dili konuşmalarına rağmen, bir araya geldiklerinde tercüman kullanmayı tercih etmektedirler.
• anneannem tarafindan buyutuldugum icin anladigim ancak konusamadigim dil. bazen annem ve anneannem telefonda konusurken babam icin konusulanlari tercume etmek suretiyle gonullu casusluk yaptigim da olur.
• türkiye boşnakları tarafından 1870'lerden beri konuşulagelen boşnakça'nın bugünkü boşnakça ile ilgisi, ladino ile ispanyolca'nın ilgisi kadardır neredeyse. zira, bosna-hersek'teki sırp isyanına kadar osmanlı'nın sevgili çocuğu, imtiyazlı sınıf olarak görülen boşnaklar türkçe'den pek çok sözcüğü zaten dillerine almışlardı. bunlar ve konuşma tarzlarının türkleşmesi türkiye'ye göçten sonra da sürdü. fakat slav topraklarının kaybından sonra gelen dönemde aynı sözcükler bosna-hersek'te değişime uğrayarak sırp-hırvatça asimilasyona uğradılar. yeni dönemde ise, yine bilinçli bir şekilde sırpça'dan kopartılarak bambaşka bir yöne doğru evrimleştiler.
  
  diğer yandan, türkiye boşnakları'nın bu dili çocuklarına ve torunlarına^* miras bırak(a)mamasının nedeni, kendi aralarında rahat konuşmaktan çok, boşnakça konuşmaktan utanmalarıdır. evet, boşnaklar türkiye'de en kolay asimile olan halk olarak, vatandaş türkçe konuş kampanyasına yürekten inanmışlar, konuştukları, bildikleri pek çok şeyi, kendilerini özel kılan, belki de dilbilimsel açıdan incelense büyük katkılarda bulunabilecekleri şeyleri unutmuşlardır. kendi kendilerine yaptıkları sansürün göstergesi olarak da kala kala "şuti" ` : sus` kalmıştır geriye...
• yugoslavya'dan ayrildiktan sonra, butun diger balkanlardaki slav kokenli ulkelerin yaptigi gibi (sirbistan haric, zira onlar buna gereksinim duymamislardir) dillerini sirpca'dan farkli kilmak icin ellerinden geleni yapmis olan bosnaklar'in dilidir.
  
  zira bosnak isimli etnik grup, kendi etnik kokenlerini din ile belirlemis kimselerden olusur. aralarinda hirvat kokenlisinden sirp kokenlisine kadar bircok farkli slav kokenli musluman bulunur (her ne kadar "slavlasmis" demek daha dogru olsa da, bulgar ve makedon kokenli muslumanlarin da olugunu soylemeden edemeyecegim).
  
  ancak "dinlerimiz farkli, dillerimiz hemen hemen ayni" tarzinda bir celiskiye dusmemek ve kendi etnik kokenlerini cok daha farklilastirmak namina, zaten vaktinde dinleri nedeniyle turkce'den bolca etkilenmis olan kelime haznelerine, yine turkiye'yi kendilerine kultur ve etnik yapi olarak daha yakin bulduklarindan gunumuzde bile halen daha bolca turkce kelime sokmaktadirlar.
  
  sirpca'ya nasil rusca sokulmakta, hirvatca'da nasil eski hirvat sozluklerden bulunmus ve kullanimda olmayan sozcukler tekrardan canlandirilmakta (ve sirpca kokenli kelimelerin yerine kullanilmaya baslanmakta) ise, bosnakca da turkce'den almayi uygun gormustur.
  
  pek tabii bu nedenle dolayli yoldan da olsa arapca ve farsca kelimeler de girmistir bu dile.
• -kako si?
  -dobro
• bir güney slav dilidir. rusça da beş adet olan haller bu dilde yedi adede çıkıp insanı içinden çıkılmaz bir duruma sürükler.
  
  mesela diğer slav dilleri gibi boşnakçada da 3 adet cins vardır.
  
  eril sözcükler genelde sessiz harflerle biterler.
  grad=şehir
  kompjuter=bilgisayar
  djecak=delikanlı
  
  dişil sözcükler -a ile biterler
  macka=kedi
  djevojka=kız
  tacka=nokta
  
  nötr sözcükler ise -o ile biterler.
  ogledalo=ayna
  mjesto=yer