shkval

• süperkavitasyon prensibi ile hareket eden rus yapımı bir torpil modelidir.roket motoru ile hareket eden ve normal torpidolardan yaklaşık 5 kat hızlı hareket eden bu aleti durdurabilecek bir savunma sistemi henüz mevcut değildir. çalışmalarına 1960'lı yıllarda ukrayna hidromekanik enstitüsü'nde başlanmış ve 70'lerin ortalarında ilk süperkavitasyonel torpido ortaya çıkmıştır.1977 yılındaki orijinal va-111 shkval modeli 8 metre boyundaydı ve menzili yaklaşık olarak 8 km civarındaydı.bu torpidonun nükleer başlık taşıyıp taşımadığı tam olarak bilinmemekle beraber; saatte 500 km üzerinde bir hıza erişebildiği düşünüldüğünde herhangi bir savaş başlığı taşımadan bile çarptığı denizaltını batırabilecek momentuma sahip olmaktadır.bu torpil üzerinde geliştirme çalışmaları ilerleyen yıllarda da devam etmiş ve 1998 yılında shkval 2'nin varlığı rusya tarafından kamuoyuna duyurulmuştur.yeni modelin spesifikasyonları tam olarak bilinmemekle birlikte, saatte 720 km dolayında bir hıza ulaşabildiği ve 100 km'lik bir menzile sahip olduğu yönünde rivayetler mevcuttur. bu torpilin teknolojisinin reverse engineering ile çözülememesi dolayısıyla rusya tarafından diğer devletlere satılması muhtemeldir.
• kursk faciası'nın sebebi.
• hareket etmesi için inanılmaz derecede kavitasyon yaratması gerektiğinden ve kavitasyon su altında tespit edilmeyi kolaylaştırdığından, sıradan bir güdümlü torpido tarafından bile durdurulması mümkün olan, dahası güdümsüz su altı silahıdır. menzili 10km'den düşük olduğu için atan geminin hedefe sokulması gerekir, ki bu silahın avantajı da hızıdır. ancak denizaltılara karşı silah ve sensörlerle donatılmış olması muhtemel hedeflerin 10km yakınına sokulmak bir denizaltı için ne derece mantıklı bir harekettir, tartışılır.
• süperkavite va-11 shkval'lerin özel tasarım burunları için:
  http://img505.imageshack.us/img505/8179/12qi8.jpg
  
  lakin hayvan gibi gürültü çıkardıkları, güdüm ve sonardan yoksun oldukları unutulmamalıdır.
• rusça'da "yaygara" anlamına gelir.
  
  yüksek hızda ve kavitasyonu pozitif kullanan bir torpido olarak çok yüksek gürültü yarattığı için bu adı almıştır.
• rusça'da kasırga/ fırtına anlamına gelir. rakibi torpidolarla kar$ıla$tırıldığında, avının suratına tokat gibi çarpar çünkü.
  
  (bkz: squall)
• oluşturulan dev bir hava kabarcığının içinde roket motoruyla ilerleyen torpido. çok fazla gürültü çıkardığı için fırlatıldığı anda belli olur. ayrıca güdümlü de değildir. ancak hızı (370 km) kendisinden kaçılmasını neredeyse imkansız kılmaktadır.
• sovyet/rus yapımı bir torpidodur. rus donanması haricinde sadece iran donanması tarafından kullanılır. katı yakıtlı bir roket sayesinde hareket eder. nükleer veya konvansiyonel savaş başlığı taşıyabilir. günümüzde sadece konvansiyonel başlık taşıdığı düşünülmektedir. kırgızistan'da üretilir.