mustafa çeriç

• bosna hersek reis-ul uleması.
  başmüftü.
  
  28 eylül 2008 hürriyet,ersin kalkan haberinden alıntı;
  
  dr. mustafa çeriç (ceriç) islam dünyası için çok önemli bir isim. dünyanın dört bir yanındaki müslüman din adamları için yeni bir kutup yıldızı gibi. el ezherden oxford’a islam ve doğu üzerine araştırma yapan akademisyenlerin uğramadan geçemeyeceği bir istasyon. dünya barışına yaptığı katkı ve hoşgörü kültürünün yayılması yönündeki gayretlerinden dolayı birleşmiş milletler eğitim bilim ve kültür teşkilatı unesco 2003’te ona barış ödülü’nü verdi. britanya islam sosyal bilimleri kurumu, dinler arası diyaloğa yaptığı katkıdan dolayı ödüllendirdi. 2007’de tony blair vakfı’na şeref üyesi olarak davet edildi.
  mayıs 1993’te yani savaşın en hararetli zamanlarında kuala lumpur’dan bosna’ya geldi. aliya izzetbegoviç bosna’nın kurtuluş mücadelesinin siyasi önderliğini yaparken, mustafa efendi ise manevi lideri oldu. savaş sırasında sırplar ali paşa camii’nin minaresini bombaladılar. mustafa çeriç, "bir müslüman asla kilise ve sinagogların tek bir taşına dokunmayacak. çünkü onlar da allah’ın evidir" diyerek bosna’daki kiliselerin ayakta kalmasını sağladı.
  
  2000 yılında birleşmiş milletler’in düzenlediği new york’taki dünya barışı zirvesi’ndeki konuşmasına, çin’in itirazı üzerine toplantıya katılamayan dalay lama’ya destek vererek başladı. zirveye katılan bütün dini liderlerin kadın-erkek eşitliğini kabul ettiklerine dair bir bildirgeyi imzalamalarına öncülük etti.
  
  kendi deyimiyle türk müslümanlığı ile chicago’da okuduğu yıllarda karşılaştı. fakat türklerle asıl yakınlaşması türkiye’ye geldiği 1986 yılında oldu. "çağımızın yaşayan en büyük alimlerinden biri" dediği prof. dr. ekmelettin ihsanoğlu’ndan çok etkilendi. diyanet işleri eski başkanı ihsan yazıcıoğlu ile de temas kurdu. mustafa efendi, mayıs 2008’de brüksel’de toplanan avrupa birliği (ab) troyka’sının karşısında yaptığı konuşmayla dikkatleri yine üzerine çekti. ab komisyonu başkanı jose manuel barroso, dönem başkanı slovenya başbakanı janez jansa ve avrupa parlamentosu başkanı hans-gert pöttering’den oluşan ab troykası, hıristiyan, yahudi ve müslüman temsilcilerle bir araya gelerek iklim değişikliği ve kültürlerarası uzlaşmayı tartışıyordu. bosna başmüftüsü mustafa çeriç, "ab türkiye’yi almakta tereddüt etmemeli ve gecikmemeli. islam’ın avrupa’nın parçası olduğunu göstermeli" dedi.
  dr. mustafa çeriç, son dönemde türkiye’de çok büyük bir ilgiyle karşılanan bir ulema. hem eski hem de şimdi diyanet işleri başkanları mustafa efendi’nin fikirleri ve uygulamalarıyla yakından ilgilendiler. dr. çeriç’in dergahı siyasi islam’a yakın politikacıların uğrak yeri.
  _____
  dört yılın ardından kuala lumpur üniversitesi’nden gelen profesörlük teklifini kabul ederek malezya’ya uçuyor. fakat aradan bir yıl geçtiğinde bosna’da o trajik savaş başlıyor. o yılın sonunda eski başmüftünün önerisi ve ulema meclisinin oybirliğiyle kendisine bosna hersek reis-ul uleması olduğu bildiriliyor. mayıs 1993’te zagreb’e gelip amerikan gücünün sağladığı bir uçakla ateşler içindeki bosna’ya iniyor. su, elektrik, yiyecek yok. camilerin avlularında tabutlar bekliyor onu. aliya izzetbegoviç’ten sonraki ikinci hedef durumunda. defalarca suikast kurtuluyor. kurşunlara aldırış etmeden evleri, camileri, meydanları, köyleri dolaşıyor.
  
  nihayet bu berbat savaş sona eriyor. 1995’te imzalanan dayton anlaşması gereği yedi yıl için başmüftü olarak yeniden göreve geliyor. daha sonra ikinci kez bu göreve seçiliyor. görev süresi 2010’da bitecek. kurallara göre yeniden aynı göreve talip olamayacak. zaten artık üniversiteye dönüp felsefeyle haşır neşir olmak istiyor. ama avrupa’daki müslüman meclisleri, tüm kıtayı kapsayan ve ab’de temsil edilen bir avrupa başmüftüsü makamı oluşmasını ve bu makama da mustafa efendi’nin geçmesini istiyor.
• türbanı yasaklayan ya da dayatan hiç bir şeyi desteklemiyoruz demiş din adamı. yani ne yasaklayın (türkiye) ne dayatın(iran) bırakın herkes kendi olabilsin. ve bosnalı gençlere öğretilmesi gereken ilk şeyin sorgulamak olduğunu da söylemiştir.
• kendini avrupa müslümanlarının en yüksek mevkideki temsilcisi sanan muhterem. ahmet davutoğlu çeker kulağını umarım. çekmiştir belki de.
• "son yılların en ilginç müslüman din görevlisi ve bilgini, bosna müslümanlarının lideri reisü'l-ulema mustafa ceriç'tir. böyle dini liderler tarafından yönetilen bir toplumun da herkesin saygı duyacağı bir müslüman yaşam tarzı ve kültürü sergilemesi anlaşılır."
  ilber ortaylı-ilber ortaylı seyahatnamesi.
  
  edit: imlâ