kemter baba

• aşık kemter sivas’a bağlı emlek bölgesi denilen kızılırmak havzasındandır. emlek bölgesi; aşık veli, agahî, kul sabri, aşık veysel, aşık hüseyin, ali izzet özkan, aşık devranî vb.bir çok ozanın yetiştiği bir bölgedir.
  
  kemter baba bu bölgede yetişen ozanların içinde adı ve şiirleri antolojilerde yer alan ilk ozandır. bir bakıma daha sonraki emlek ozanlarına örnek olmuş, onları etkilemiştir. şiirlerinde “sefil kemter” , “dertli kemter” mahlaslarını da kullanmıştır. kemter baba’nın yaşamıyla ilgili hiçbir yazılı kaynak yoktur. 18. yüzyılın ortalarında doğduğunu tahmini olarak söyleyebiliriz. aşık veysel’den edinilen bilgilere göre konya’dan evlidir ve çiftçilikle geçimini sağlamıştır. o yıllarda köyde okuma yazma bilen olmadığı için şiirleri kaleme alınamamış, çoğu günümüze ulaşamamıştır. bilinen şiirleri kulaktan kulağa aktarılarak bugüne taşınanlardan ibarettir.
  
  kemter’in dizinin dibine oturtup aşıklığın bütün kurallarını ve törelerini öğrettiği iğdecikli veli ile dost olması, kemter baba ile ilgili bazı konuların açığa çıkmasını sağlamış, sanatıyla ilgili belli ip uçları edinmemize yardımcı olmuştur. aşık veli’nin, ustasının öldüğünde söylediği ağıdın, hem duygulu bir anlatımı hem de kemter’le ilgili bilgiler içeren, onun çeşitli yanlarını anlatan bir özelliği vardır:
  
  şu yalan dünyada bir üstat buldum
  bırakmadın beni işime felek
  yaslı olan şaşkın olur dem be dem
  ne okursun bilmem guşuma felek
  
  kemter dürlü kemhaları dokurdu
  ismini söylerim dilimde virdi
  sene bin iki yüz otuz dört idi
  yükletti göçünü kışını felek
  
  kemter türlü alemlere ermişti
  yedi farzı üç sünneti kılmıştı
  ölmeden yedi yıl evvel ölmüştü
  kahredip dururum boşuna felek
  
  veli’m eydür kemter gitti kimim var
  aldırdım kemter’i yeni gamım var
  usta idi yapılacak damım var
  hiç mi iş gelmedi başına felek
  
  kemter’in şiirlerinde, ancak medrese eğitimi alan ozanlarda rastlayabileceğimiz bir anlatım zenginliği vardır.
  
  o dönemin bazı aşıklarında gördüğümüz ağdalı bir anlatım yerine, halkın kullandığı duru, temiz bir türkçe’yi yeğlemiş; hece vezninin çok sevilen 11 ve 8 heceli kalıplarında eserler bırakmıştır.
  
  - 1 -
  
  gözlerin sevdiğim ağlatma beni
  aşıkı ağlatmak ar değil midir?
  aşkın ateşine dağlattın beni
  şu sinemde yanan nar değil midir?
  
  her nereye varsam methin eylerim
  senin hayalinle gönlüm eğlerim
  senden özge kisb-i kârı neylerim
  didâra baktığım kâr değil midir?
  
  ala gözlüm kapınızdan esilmem
  tûrab oldum her ayağa basılmam
  varıp mansur gibi dâra asılmam
  zülfün teli bana dâr değil midir?
  
  senin muhabbetin cesette candan
  ne mümkün sevdiğim vaz gelmem senden
  güzel dostum niçin kaçarsın benden
  dertli kemter sana yâr değil midir?
  
  - 2 -
  
  çoktan beri dostu gördüğüm yoktur
  onun için gönül berbâde dilber
  gam yemezdim şu dünyada öldüğüm
  içeydim elinden bir bâde dilber
  
  değişmezem dostu dünya varına
  yiğidin yazılan gelir serine
  kalmadı bu dünya güzel şirin’e
  kayalar yardırdı ferhat’a dilber
  
  dertli kemteri’nin budur muradı
  sertaser cihanı gezdi aradı
  nice bir edersin sen bu muradı
  bölünmez nemiz var arada dilber
  
  kemha: bir tür ipekli kumaş.
  sertaser: baştanbaşa.
  
  alıntı: http://www.ihsanozturk.com/….asp?id=102&isl=ayrinti
• (bkz: nazlı yâre selâm saldım almamış/@karviskali)
• biz ali'nin kuluyuz, bir bahçenin gülüyüz
  sanma bizi deliyiz, cümlemizde velîyiz
  
  bu cihan âbât oldu, nur'î ahmed yâd oldu
  şâhım ol dem şâd oldu, boş değil doluyuz.
  
  cebrail göğe uçtu, anda hakk'a kavuştu
  perru bâli dolaştı, aklı evvel deliyiz
  
  çün ali zâhir oldu, beytullah tâhir oldu
  hem resûl'e yâr oldu, biz anın has kuluyuz
  
  ali kulunu bekler, her kazalardan saklar
  üçler, yediler, kırklar, biz anların biriyiz.
  
  ali kevser'e sâki, ali hakk'a mülâki
  ali'dir hayy-ûl bâki, ölü değil diriyiz
  
  asım bir kemter kuldur, hakk'ın rahmeti boldur
  saki peymâne doldur, biz bu yolun eriyiz.