aztek takvimi

• (bkz: 2012)
• 1730 yılında yapılan bir kazıda bulunmuştur. maya takvimi'nin geliştirilmiş biçimidir ve 30 gün yerine 20 günlük dönemler kullanılmıştır.
• aztek gune$ takvimi milattan sonra 1479 yilina ait bir yapittir. daha dogrusu karbon 14 deneyi boyle oldugunu soylemektedir. aztek gune$ takvimi'nin kaynagi aslinda bir sir olmasina ragmen meksika korfezinin eski kulturlerinden gelmi$ oldugu gorulmektedir. belki de olmekler, mayalar ve aztekler oncesi teotihuacan halki tarafindan da bilinmekteydi. takvim $ekil olarak daireseldir. capi 3.56 metre ve agirligi 24.5 tondur. bazalt bir ta$ uzerine oyulmu$tur.
  
  aslinda halkalarla mukemmel bir $ekilde birbirine baglanmi$ olan tek takvimdeki iki ayri takvimdir. astrolojik bir gune$ takvimidir. onemli gunler ve yazgilarin kaydi bulunmaktadir. ayni zamanda takvim, inani$lara gore insanligin gectigi devirlere ve gune$lere i$aret eder.
  
  bu takvim aztek imparatorlugunun ba$ $ehri olan tenochtitlan'daki tapinakta bulunurdu. ta$ takvim tenochtitlan ispanyollar tarafindan fethedildiginde saklanmi$ti. takvim 1790'da aralik ayinda katedralde yapilan tamir cali$malari sirasinda $ans eseri bulunana kadar 250 yil boyunca kayipti. bugun aztek takvimi canli kirmizi, mavi, sari ve beyaza boyanmi$ ve mexico city'deki ulusal muze’de bulunmaktadir.
  
  ta$ takvimin ortasinda tonatiuh'un yuzu vardir. bu yuzun cevresinde nahui-ollin ya da 4 hareket denilen 4 adet kare bulunur. aztek efsanesine gore bu kareler onceki dort dunyayi temsil ediyordu ve bu dunyalar vah$i hayvanlar, ruzgar, ate$ ve sellerle sona ermi$ti. aztek’ler 5. ve sonuncu dunyada ya$adiklarina inaniyorlardi.
  
  kaynak: e$antiyon
• aztek takvimi olarak bilinen ve mexico city'deki antropoloji muzesinde sergilenen gunes diski, esasen bir takvim degil, kurbanlar icin bir sunakmis. ancak ilk bulundugunda uzerindeki kabartmalar nedeniyle takvim sanilmasindan dolayi yanlis olarak aztek takvimi diye adlandirilmis. yanlis da olsa halen ayni adla aniliyor.
• tonalpohualli diye geçer.
• aztek takvimi iç içe geçmiş iki takvim sisteminden; güneş takvimi ve tören takviminden oluşmaktadır.
  güneş takvimi 365 günden oluşur; 20 günlük 18 aya, yılın sonundaki 5 ölü günün eklendiği bir sisteme uygun işler.
  tören takviminde ise 13 günlük 20 döngü esas alınmaktadır.her 13 günlük döneme farklı bir tanrının hükmettiğine inanılır aynı zamanda.ayrıca her iki takvimin başlangıçları 52 yılda bir çakışmaktadır.
• maya takvimini örnek alarak 13 döneme bölünen 20 şer günlük dinsel yıl ve 18 aya bölünen 20 şer günlük yıl ayrıca şans getirmediğine inanılan 5 günü kapsayan (nemontemi) bir yıldan oluşuyor. her 52 yılda bir,aynı maya takviminde olduğu gibi,aztek yılları birbirlierine göre aynı hizada olur, bu olay "yeni ateş töreni" bir diğer ismiyle "yılların bağlanması" adıyla kutlanırmış.
• asıl adı "aztek su taşı" olup, geniş bir cahil kesim tarafından "maya takvimi" olarak bilinen ve (bkz: kamil kartal)'ın okuma önerisine göre giriş cümlesinde,
  
  "biz, demirkazık yurdundan gelen türklerin güneş dilli dokuz oğuz boyuyuz."
  
  ifadesi yer alan uzay-zaman pusulası. 1470 yılında, keşiften 22 sene önce gömülmüş, 1790 yılında mexico city katedral inşaatı sırasında tesadüfen bulunmuş olup, 3.5 metre çapında 24.590 kg ağırlığında bazalt kayadan (lav taşı) mamuldür.
• (bkz: aztek takvim taşı)
• (bkz: https://www.google.com/…eqaw&biw=1920&bih=937&dpr=1)