• top ateşinin 21 pare olmasında, o hariçten görünen 1 atışın, temizleme atışı denen ve namluda kalan barut artıklarını yakmak için yapılan son kurusıkı atıştan kaldığı da öne sürülmektedir.
  • oldukça ilginç ve neşeli bir hikayesi vardır 21 pare top atışı'nın.....diye başlamak isterdim entryime, fakat maalesef araştırmalarım sonucunda bu geleneğin oldukça banal ve sıkıcı bir tarihçesi olduğunu öğrendim. yine de sayın feeling the blanks'in merak içinde kalmasına gönlüm el vermedi, bu sebeple son hizla aktarmak istiyorum:

    21paretopatışıeskibiraskerigelenektirhalenbirçokülkedeuygulanır.

    çok hızlı oldu sanırım, biraz daha yavaş aktarıyorum: çooook çok eski devirlerde (tahminen 1995-96), yabancı topraklara ayak basan silahlı insanlar (askerler, korsanlara karşı top taşıyan tüccar gemileri, ibrahim tatlıses, vs.) barışçıl amaçlar güttüklerini, savaşmaya niyetleri olmadığını göstermek için silahlarını etkisiz hale getirirlermiş. mesela dost bir ülkenin limanına girmekte olan bir geminin top atışında bulunarak "bakın, attık güllemizi, şarapnelimizi, yani şu anda toplarımız boş, size saldıracak değiliz. " sinyalini göndermeleri adettenmiş. yani günümüzde 21 pare top atışı geleneği kutlama, tören, gösteri gibi bilumum etkinliklerde karşımıza çıkıyor, ve devlet adamlarını (ve paşaları) karşılama gibi amaçlara hizmet ediyorsa da, bu geleneğin doğuşu, "hey dünyalı, biz dostuz" mesajını vermek, yanlışlıkla bir savaşa yol açmamak gibi daha pratik temellere dayanıyor. bir geminin ya da ordunun kendisini gönüllü olarak karşısındakinin (top atışıyla selamladığın şehir, birlik ya da geminin) gücüne teslim ettiğini, saldırmayacağını ve savaşmayacağını göstermek için kullandığı diğer yöntemler arasında yelkenleri suya indirmek (ki hala severek kullandığımız bir deyimdir), ve de mızrakları yere saplamak da vardı. günümüzde tören, resmi geçit ve kutlamalarda yere mızrak saplanması pek rastladığımız bir rituel değil maalesef. sonuç olarak, tüm bu maymunlukların anlamı aynıymış: "senin otoritene boyun eğiyorum, ve de bunun kanıtı olarak da silahımı sana karşı etkisiz hale getirdim." zaman içersinde bu gelenek anlam kaymasına uğramış, ve de pratik bir amaca hizmet etmeyi bırakarak törensel bir kimliğe bürünmüştür. modern dünyamızda 21 pare top atışı boyun eğme değil, saygı ifadesidir.

    "niçin 21 pare? niçin 8 ve 74 değil?" diye soracak olursanız, bunun sebebi tam olarak bilinmiyor, fakat tarih boyunca tek sayıların (ve özellikle de 3 ve 7'nin) uğurlu rakamlar sayılmasıyla bir ilgisi olduğu düşünülüyor. top atışlarının yaklaşık olarak 14. yüzyıldan beri "silahla selamlama" geleneğinin bir parçası oldukları, ve de savaş gemilerinin ortaçağ'dan beri 7 pare top atışı yaptıkları biliniyor. bu 7 parelik selamlamaya karadaki toplarla karşılık verenlerin (yani iade-i selamda bulunanların) çok daha fazla cephanesi olduğundan, onlar gemiden ateşlenen her topa 3 top atışı ile - yani toplam 21 pare* ile- karşılık verirlermiş.

    [bu arada, söz 3 ve 7'den açılmışken, bu iki sayının kutsal kitaplarda, astrolojide ve antik yunan'dan beri günümüze ulaşan tüm mitlerde, efsanelerde, masallarda, hikayelerde en çok geçen iki sayı olduklarını, mistik, büyülü, hatta neredeyse uhrevi sayılar kabul edildiklerini biliyor muydunuz? (bkz: pamuk prenses ve yedi cüceler) (bkz: 7 ölümcül günah) (bkz: yedi uyurlar) (bkz: yedi kocalı hürmüz) (bkz: trinity) (bkz: ıssız bir adaya götürülecek üç şey) (bkz: üç anadolu efsanesi)(bkz: üçlemeler).

    bir de şöyle bir şey okumuştum: araştırmalara göre hangi toplumdan, hangi kültürden olurlarsa olsunlar, insanlara "aklından 1'den 10'a kadar bir sayı tut." dendiğinde, en çok tercih edilen iki sayı sırasıyla hep 7 ve 3 oluyormuş. inanmıyorsanız aklınızdan 1'den 10'a kadar bir sayı tutun. 7 veya 3'tü, öyle değil mi? görüyorsunuz, hiç şaşmıyor..]

    neyse, zaman içersinde bu 21 pare top atışı geleneği yayılmış, ve de 18. yüzyılda uluslararası (veya o zamanda "imparatorluklar arası") selamlamanın 21 pare top atışıyla yapılması konusunda mutabakat ve top atışlarında standardizasyon sağlanmış, sonradan görme imparatorlukların 500 pare top atışı yaparak hava atmaları ve mahalle halkının kafalarını şişirmelerinin önüne geçilmiş.

    yukarıda anlattıklarımdan tahmin ettiğiniz üzere 21 pare top atışı sadece bir türk geleneği değildir. mesela amerikan geleneklerine göre (ki bu gelenekler 24 mayıs 1842'de kanunlaşmıştır), 21 pare top atışı şu vesilelerle gerçekleştirilebilir (ama gerçekleştirilmesi mecburi değildir): başka bir ülkenin bayrağını selamlarken, resmi ziyarette bulunan bir yabancı devlet başkanının veya hükümdarının şerefine, bir kraliyet ailesi mensubunu, amerikan başkanını, eski amerikan başkanını, veya seçilmiş (fakat daha göreve başlamamış) amerikan başkanını selamlamak için. şu durumlarda ise 21 pare top atışı yapılması mecburidir: başkanın, eski başkanın, veya seçilmiş (fakat daha göreve başlamamış) başkanın cenazelerinin kaldırıldığı gün, george washington'un doğumgününde (22 şubat), tüm geçmiş başkanları anma bayramı olan president's day'de (şubat ayının 3. pazartesisi), ve de 4 temmuz'da (top atışları her zaman öğlen 12'de gerçekleşir. topçu askerler ancak uyanıp kendilerine gelebiliyorlar malum). memorial day'de ise öğlen 12'de "21 dakikalık top atışı" (dakikada 1 top) yapılır, ve bayrak yarıya indirilir. bütün bunları ezberimden yazıyorum yalnız, zira annem küçükken bana hep değişik ülkelerin askeri geleneklerini ezberletirdi. ah anne ah.

    anlayacağınız, 21 pare top atışı multifonksiyonel ve transnasyonel bir aktivitedir, birçok önemli gün ve törende kullanılır. daha önemlisi, entry'i bir kez bile "top = eşcinsel erkek" esprisi yapmadan bitirdiğimi fark ettiniz mi?
  • işyerinin çankaya köşkü'ne komşu olmasından mütevellit, türkiye'ye her devlet başkanı geldiğinde, resmi karşılama töreni kapsamında, beynimin içinde patlayan toplardır. eksiği, fazlası yok tam yirmi bir adet atarlar.

    misal biraz önce de romanya devlet başkani traian basescu gelmiş, onun için atmışlar.

    edit 2: 22 kasım 2005 tarihi itibariyle italya cumhurbaşkanı carlo azeglio için atılmaktadır.
  • (bkz: #10059870)
  • anglosakson menşeli olduğu kesin bir uygulama. ingiliz savaş gemilerinde standart top sayısı 7 imiş o günlerde. her bir top da ancak 3 kere art arda ateş edebiliyormuş, artık sıcaktan şişiyor mudur nedir, topun kendine gelebilmesi için uzunca bir süre geçmesi gerekiyormuş yani. velhasıl bir geminin 21 kere arka arkaya atış yapması uzunca bir süre ateş gücünden yoksun, etkisiz kalması demekmiş. bu da barışçı bir selamın işareti olmuş zaman içinde, selamlanan her kimse (yabancı bir kral, devlet başkanı filan) ona zarar verilmeyeceğinin kabulü anlamında. (hani "işte bütün ateşimizi tükettik" babında...)

    peşin konuşayım, bu her gemide 7 top hikayesi filan doğru da gerisini uydurdum, yani wikipedia'da bu 7x3 meselesini başka türlü açıklıyor. (ordaki hikaye şu; barutu karada idare etmek gemidekinden daha kolay olduğu için -ıslanınca işe yaramıyor namıssız- bir geminin her atışına karşı, kıyıdaki kale 3 atışla karşılık verirmiş. yani bir gemiye 21 kereden çok ateş etmez miymiş neymiş, ne demeye getiriyo anlamadım, ondan uydurdum zaten gerisini.)

    bir de şöyle sallamak istiyorum müsaadenizle; amerikan geleneğidir. amerika bağımsızlığını 1776'da kazanmıştır. 1+7+7+6=21'dir.

    bu da güzel oldu bence.
  • 29 ekim kutlamaları kapsamında kayseri'de atılmaya başlanmıştır. tabii günün anlam ve önemini unutunca ne oluyo ya bomba mı patladı diye paniklememek elde değil. bir de neden 28 ekim, 29 ekim değil anlamak mümkün değil, yarın atın topları bugünden bitirmeyin hepsini.

    not: bu arada kutlamalar iptal filan edilmemiş demek ki, kayseri'de gayette attılar topları.
  • (bkz: 101 pare top atışı)
  • (bkz: 21-gun salute)
hesabın var mı? giriş yap