zeka

• kastır, küçükken ne kadar onu kullandıracak eğitimi yani egzersizi aldıysanız, ne kadar onu işletecek farklı alanlara maruz bıraktıysanız:
  (bkz: kitap okuma)
  (bkz: müzik)
  (bkz: sanat)
  (bkz: desen bulma)^*
  (bkz: oyun)
  (bkz: vesaire)
  o kadar gelişir.
  
  yani eğitim sistemi ne kadar iyiyse, o kadar zeka seviyenizin yüksek olması muhtemeldir.
  
  şöyle düşünün: yunanlar yüzyıllar önce kuzey'e bakıldığında gördükleri vahşi ve barbar avrupalıların bir kısmı yüzyıllar sonra romalı oldu ve zekaları "medeni" romalılarla eşleşti.
  onlar da daha kuzeydeki aşağı cermenlere baktılar, sonra bu aşağı cermenler romalılaştı, bu sefer aşağı bakış açısı slavlara ve kuzeyli nordiklere yöneldi.
  
  bu insanların genetikleri bu kadar kısa sürede evrimleşmedi, sadece eğitim sistemi, daha doğrusu devletlerin ya da enstitülerin sağladığı imkanlar arttı; kitlelere yayıldı.
  
  doğuştan dahi denilen bir insanı, zamanda geriye gitsek ve çocukken ormana bıraksak, bu zeka küpü en fazla goriller gibi dalı taşı alet olarak kullanacak. çünkü medeniyet denilen bu birikimi ona aktaracak bir yapı olmayacak.
  
  tanım: kısacası kastır. ne kadar erken kullanmaya başlarsanız, sizin için o kadar iyidir. geç kaldığınızı düşünüyorsanız, kitap okuyarak, bilmediğiniz konularda kendinizi zorlayarak açığınızı kapatmaya çalışmalısınız. kendinizi yeterli görmek, sizin en büyük düşmanınız olacaktır.
• (bkz: #161885042)
• arapça'da parıltı psikoloji biliminde (bkz: anlak) algılama yeteneğidir. en net tanımı ise zihnin birçok yeteneğinin uyumlu çalışması sonucu ortaya çıkan bir yetenekler birleşimidir. bu yetenekler algılama, bellek, düşünme, mantıksal akıl yürütme, öğrenme gibi birçok işlevini içerir.
• bu aralar takıldığım konu. bence dünya'da gerçek bir değişim olacaksa doğum öncesinden zekayı kontrol edebilme yeteneğiyle olacak. yakın zamanda bilimin bu konuya yoğunlaşmasını bekliyorum. zeka ortalaması 90'dan 110'a çıksa bile büyük bir değisim olur.
• net bir tanımı veya açıklaması hala olmayan bir şeyin yapayını nasıl icat ettiğimizi düşündürten kelime.
• hızlı davranmanın, reflekslerin gelişmiş olmasının, güzel ve etkileyici konuşmanın, insanları ikna edici olmanın, espri kabiliyetinin, sosyal olmanın, gözde olmanın, insanlar arasında parlamanın, pratik ve sosyal zekanın yüksek olmasının, duyguları alınmış gibi ama iş hayatında başarılı bir insan olmanın, kariyer yapmanın, hızlı hareket etmenin, insanlarla araya mesafeler koymanın zeka ile bir ilişkisi olduğu düşünülür. bunla direkt düşünülmez ancak insanlar bilinçaltında sahip olurlar bu düşüncelere. madden başarının, madden bir şeyler üretmenin, becerikli olmanın, sosyal olmanın, insan ilişkileri iyi olmanın, örgün eğitimde başarılı olmanın bir zeka göstergesi olduğu düşünülür. lakin zeka bu veya bunlar değildir.
  
  her şeyden önce zeka, beynin hızlı işlem yapması, söylenmeyeni söylemek, anlayış ve anlamlamdırma yeteneği, problem çözme yeteneği, insanları kolayca ve kısa zamanda tanıyabilme, zihinsel ve duygusal yeteneklerdir. şunu net bir şekilde ifade etmek isterim ki, zekaya dair her şeyin doğrudan duygularla bir ilintisi mevcuttur. mesela ahlak, en başta davranışlardan ziyade duygusal bir şeydir ve ahlakın benim için tanımı, doğruluk ve iyi niyettir. ahlak içimizde doğru bir inan olma, kötü ve yanlış herhangi bir duyguya sahip olmama isteğidir. davranışsal olarak ahlaklı olmayan bir insan duygusal olarak ahlaklı olabilir. ya da duygularında ahlaklı olmayan bir insan davranışsal olarak ahlaklı olabilir. aslında mesele suçun ağırlığı değil, suçlunun bir suçu işlerken hissettiği duygulardır. her ne amaçla olursa olsun bir suçlunun bir insanı canavarca hislerle öldürmesi, o insanı müebbetlik yapar. herkesin kabul edeceği gibi, benim bir insanı nefsi müdafaa kapsamında öldürmem ile sadist bir psikopatın masum bir insanı canavarca hislerle öldürmesi arasında çok büyük bir fark vardır. benim bu psikopat ile aramdaki fark, benim öldürme eylemlemimin merhamet, vicdan, acıma, kendimi koruma gibi hisler kapılarak gerçekleşmesi, onunsa zevk için bunu yapması. gelmek istediğim nokta, duygulardaki mükemmellik bir zekanın göstergesidir. acımasız, seri katil, sadist insanların içinden zeki insanlar çıkması mümkün değildir çünkü gerçekten zeki insan merhamet, vicdan, iyilik, saygı, sevgi gibi duygulara sahip olacaktır. ayrıyeten yüksek ahlak anlayışı için yüksek zeka gereklidir.
  
  bir diğer şey ise, toplumumuzun kimin zeki olduğuna dair gerçekten bir düşüncesinin olmaması. özellikle yaşlı insanlar arasında, teknolojiye yatkın insanlara ve örgün eğitimde başarılı insanlara karşı bir zeki yakıştırması var. bunlar ve yukarıda saydığım şeylerin zeka ile doğrudan bir ilgisi yoktur. gerçekten zeki insan kesinlikle ahlaklı, iyi niyetli, hassas, vicdanlı, merhametli, ince, nazik olacaktır. zeka ve akıl iyi özellikleri beraberinde getirir. bugüne kadar karşılaştığım gerçekten zeki insanlar bu iyi insan özelliklerine sahiptiler. kurnaz olmak, dolandırıcılık yapmak, pratik zekanın yüksek olması, becerikli olmak zekaya dair ciddi göstergeler değildir. zeka, biraz da duyguların mükemmelliğinde saklıdır ve zeki bir insan ahlaki ve manevi olarak çirkin duygulara, ahlaksızlığa, kötülüğe sahip olmaz.
  
  bizim toplumda zeka anlayışı, teknolojiden anlamak, örgün eğitimde başarı, insan ilişkilerinde iyi olmak, matematikten anlamak, becerikli olmak, pratik ve sosyal zeka, hazır cevaplılık, hızlı hareket etmek, hızlı düşündüğünü ve beynin hızlı işlem yaptığını bir şekilde belli etmek gibi şeyler. lakin zeka yükseldikçe, gerçek bir zekaya sahip bir insan problem çözmede ve hızlı hareket etmede zorlanır. çünkü beyin bir anda çok fazla işlem yapar ve hangi birine yetişeceğini bilemez. beyni az işlem yapan, ortalama nörona sahip insanlar daha hızlı olabilirler çünkü karar verme mekanizmalarını etkileyen karmaşık zihinsel, duygusal ve düşünsel dinamiklere sahip değildir. yani onu etkileyen çok az şey var. gerçekten zeki bir insan karar verme aşamasında çok uyaranla karşılaşır. milyonlarca yol meydana gelir, birinden birini seçmek de basit değildir. çünkü gerçekten zeki bir insan hayatta sadece bir doğrunun değil, birden çok doğrunun olduğunu bilir. içlerinden en doğruya ulaşmaya çalışır. gelgelelim bilinçaltında en doğrunun ne olduğunu bilir ancak bu bilinç düzeyinde değildir. herkesin bilinçaltı karışıktır ama zeki insanların bilinçaltları daha karışıktır. ve zeki insanlar bazı şeylerin bilinç düzeyinde farkında olurlar. yani normal bir insanın dile getiremeyeceği tespitleri zeki insanlar yaparlar ve normal insanlar ise bu tespitlere "aynen doğru" derler. çünkü aslında normal insan da bunu bilinçdışı bir şekilde düşünmüştür ancak bilinç düzeyinde bir farkındalığa sahip değildir. şunu net bir şekilde söylemek isterim ki, zeki insanlar karar vermede, odaklanmada, pozisyon almada kusurludurlar. çünkü her şey ama her şey bu insanların beyinlerini ciddi ölçüde rahatsız eder. çok fazla girdi olur beyne. her insanın zihni sürekli (uyurken bile) aktif haldedir lakin zeki insanların zihinleri çözüm üretmeye odaklıdır. şu da var ki, zeki insanlar tutku beslediği şeylere müthiş bir odakla yaklaşırlar. onun dışında her şey bu insanlara sıradan gelir.
  
  zeki insanların kitap okumak, film ve yabancı dizi izlemek, sanat, ilim ve felsefe ile ilgilenmek, araştırma yapmak, bilgi edinmek, gibi ilgi alanları vardır ve fakat bunlar insanı zeki yapmaz. zeki insanlar bunlara ilgi gösterir ancak bunlara ilgi gösteren her insan zeki değildir. zeki insan bunlarla ilgilenen değil, bilinçli, insanları kolayca tanıyan, doğruyu yanlıştan, gerçeği sahteden, samimiyi samimiyetsizden ayırabilen, anlayışlı, yüksek empati yeteneğine sahip, yüksek ahlak anlayışına sahip, çok düşünen, düşünce ve fikir üreten, analiz, çıkarım ve tespitlerde bulunan, öz saygısı, öz sevgisi ve öz değeri yüksek, iç güdülerini kontrol edebilen, otokontrol seviyesi yüksek, ince, kibar, duyarlı, duyumsama yeteneği olan, farkındalık seviyesi yüksek, nitelikli şeylere talep gösteren, sorgulayan, karşısındaki insanın ağzından çıkacak bir cümleyi, cümlenin yarısında tahmin edebilen, kelime dağarcığı geniş, farklı bakış açılarına sahip, sorunlara tanı koyan, çözüm üreten, insan psikolojisinden iyi anlayan, insanların duygularını anlayan, ahlaki ve manevi değerleri olan, kötü niyeti kolayca fark eden, tutkulu, sanatçı kişiliği olan, kreatif, üretken, kaliteden anlayan, zihinsel yeteneklere sahip, zeki ve nitelikli insan ve kötü niyeti hemen fark eden, merhametli, vicdanlı, meraklı, derin, hassas, doğru insandır.
  
  yalnız olmak, dar bir çevreye sahip olmak, çok sevilmemek, kurnaz olmamak, kötülüğe prim vermemek, niteliksiz ve niceliği yüksek şeylerle ilgilenmemek, her zaman söyleyecek bir şeyleri olmak, az ve zor etkilenmek, insanları ciddiye almak, ayrımcılık yapmamak, adaletli ve liyakatli olmak, kendini kişisel çabayla geliştirmek, parayla, tiple, meslekle, diplomayla, maddiyatla ilgilenmemek, bir insanın ruhunu ve zekasını tanımak istemek, gelişmiş bir zihni merak etmek yine zeki insanlara özgü durum ve davranışlardır.
  
  toplumun zekaya ve zeki insana dair efektif, kreatif, doğru ve gerçekçi bir düşüncesi ve fikri yok. bahsettiğim gibi, ortalama her insanın becerebileceği şeyleri yapabilmenin zeka olduğunu düşünüyorlar. gençlerin otomatik olarak zeki olduğunu düşünüyorlar. sinema sektörünün pompaladığı bir imaj var: duygusuz ama zeki insan. ve duygusal insanın biraz aptal olduğu imajı. bu iki imaj da yanlıştır çünkü daha önce de söylediğim gibi, duygularla alakalı olmayan bir zeka yoktur. sadece zeka değil, her şey duygularla alakalıdır. insanoğlu her şeyin aslında duygularla alakalı olduğunu öğrendiği zaman büyüyecek. duygu ve düşünce bir bütündür ve ikisi ayrı da düşünülemez.
  
  problem çözmedeki, karar vermedeki, pozisyon almadaki yavaşlık yüksek zeka göstergesi olabilir. yavaş gibi görünen insanın zihni ve duyguları müthiş hızlı olabilir. bunu bilemezsiniz. çünkü dediğim gibi, vücut tüm bu hıza yetişemediği için pratiğe yansımıyor. pratikte hızlı karar veren, hızlı konuşan, hızlı işlem yapan insanların zihinleri de hızlı olabilir, ortalamadan da hızlı olabilir, çoğu insandan da hızlı olabilir ama aslında bu, zihinlerinin yeterince hızlı olmadığını gösteriyor. yeterince değil diyorum ancak kim göre hızlı değil? ortalamanın gayet üzerinde, lakin gerçekten hızlı olanlar için yavaş. şöyle de bir şey var ki, insan adapte olduğu, alışkın olduğu, iyi hissettiği yerde zihinsel ve duygusal yeteneklerini daha iyi ve daha sağlıklı sergileyebilir. yeteneklerini her yerde sergileyebilen insanlar da, yeteneklerini her yerde sergileyemeyen insanlara göre daha az parlak ve ilginçtir.
  
  zeka önemlidir, özeldir lakin her şey değildir. güzel bir ruhu, yüksek bir zekaya tercih ederim ben. insanlar zeki olmak zorunda değiller. kendilerine yetecek kadar zeka ve derinlik yeterlidir. zaten çok zeka kaçınılmaz olarak acı getirir insana.
• en sade tanımı ile bulunulan ortama ,değişen şartlara uyum sağlama hızı ve yeteneğidir
• size gerçek zeka parıltısı ve bir tutam tecrübe kokusu için kendimce keşfettiğim bir ölçüt söyleyeyim:
  hurafe bilgilerden orjinal/gerçek hikayeyi/bilgiyi tekrar yaratabilmek.
  
  elektronikte mesafe ile birlikte sinyalin zayıflaması mevzusu vardır, bu yüzden araya sinyal güçlendirici konur. zeki bir insan zayıf halkalar ile iletilmiş kusurlu bilgiyi membaına yaklaştıran, perspektif katan bir çeşit sinyal güçlendiricidir.
  
  bu durum ekseriyetle tarihi bir konu veya hikayelesmis mevzularda yaşanır(dini anlatılar , mitolojiler, kıssalar vs) fakat hiç beklenmedik alanlarda da kendini gösterebilir.
  
  örneğin okulda hocadan dinlediği şeyi kötü anlatan arkadaşı dinlerken "hoca şöyle şöyle demiştir" diye tahmin yürüterek düzeltmek de bu durumdan sayılabilir. devamında o arkadaş"aaa evet aynen" diyorsa dadından yenmez :)
  
  ayrıca bunun direkt dedektifligin tanımı olduğunu söylemeye de gerek yok sanırım. ama üzerine bir iş gibi çaba sarfedilen bir uğraştan ziyade anlık olarak, yeni öğrenilmiş bir mevzuya hızlıca getirilen yorum ölçüt olarak daha makbuldür.
• on yıllardır psikoloji, sosyoloji, sinirbilim ve psikanaliz ile ilgileniyorum. görmediğim zeka türü, okumadığım zeka kalmadı. binlerce insanla sohbet ettim. zeki insanlar tanıdım, ilgili makaleler, yazılar okudum. çok düşündüm, sorguladım ve araştırdım. 28 yaşındayım ve ömrümü bu zeka denen şeyle geçirdim.
  
  öncelikle, zekayı ayırt edebilecek objektif bir zeka testi yok. hiçbir zeka testi bir insanın gerçekten zeki olup olmadığını göstermez. zeka testleri zeki olmayan insanlarda doğru sonuçlar verebilir, ancak zeki bir insanda doğru sonuçlar vermesi çok düşüktür. hiçbir şey bir insanın zeki olduğunu göstermediği gibi, zeki olmadığını da göstermez. yani örneğin güzel yazabilen zeki olmadığı gibi, güzel yazamayan zeki değildir diye gerçekçi bir sonuç çıkmaz. bu gibi yeteneklerin birden çoğuna sahip olmak zekayı gösterebilir. sadece olumlu bir şey yapmak insanı zeki yapmaz, ama sadece olumsuz bir şey yapmak insanı ortalama zeka yapabilir. örneğin ırkçıysa bir insan, ortalama bir zekaya sahiptir, fanatikse ortalama bir zekaya sahiptir. ancak ırkçı ya da fanatik değilse zeki olduğunu göstermez. sadece şimdilik elimizde ortalama zekaya sahip olduğu verisi vardır.
  
  zekanın en büyük ve en önemli göstergesi düşünebilmektir. bir insan ne kadar çok, yoğun, geniş, farklı düşünüyorsa o kadar zekidir çıkarımına varabiliriz. her türlü farklı bakış açısından bakabilen, hatta geceleri düşünmekten uyuyamayan bir insan zeki olabilir. düşünmek zekanın en büyük göstergesi. düşünmekten kasıt, kişinin manuel olarak düşünmesi değildir. beynin otomatik olarak kişi istemese de sürekli düşünce halinde olup bir şeyleri düşünüp sorgulamasıdır. düşünmekten acı çekmeye kadar varan bir süreçtir bu.
  
  araştırmak, bilgi, sanat, bilim, doğrudan zeka ile alakalı değildir. zeki insan çok araştıran, çok bilgili, sanata ve bilime ilgi duyan, entelektüel olmayabilir. bunlara ilgi duyan insan da zeki olmaz. zevk ve tercih meselesidir. zeka bu tercihlerden fazlasıdır. her zeki insan nitelikli şeylere ilgi duyar diye bir şey yok. bazen çevresinden, yetiştirilme şeklinden, gördüklerinden dolayı böyle şeylere ilgi duymuyor olabilir. zamanı olmamış olabilir. bu da bir insanı ortalama zeka yapmaz. bunlarla zaman geçirmek de bir insanı zeki yapmaz. türkiye'de bunun çok örnekleri var. köylü olduğu, fakir bir hayat yaşadığı için nitelikli şeylere talep göstermemiş ya da gösterememiş, nitelikli zevkleri olmayan, pek de nitelikli olmayan şeyleri tercih eden insanlar var. bu insanların zamanında ellerinden tutulsaydı çok şey yaparlardı. o yüzden sanat, bilim gibi şeyler zeka göstergesi değildir.
  
  zeki insan kısıtlı bilgilerle ve kısıtlı araştırmalarla da yaşayabilir. zekası ona doğruyu ve gerçekleri bulma konusunda yardımcı olacaktır. küçük bir öğretim ile, çok okumuş ve bilgili insanlarla arasındaki farkı zekası sayesinde kapatacaktır.
  
  zeki insanların beyinlerinde radar vardır. doğruyu araştırmadan da beyinlerinin ona yol göstermesi ile bulabilirler. 8. sınıfa kadar okumuş zeki bir insanla, üniversite bitirmiş ortalama zekaya sahip bir insan arasında çok fark olmayacak. yetenekli insan, örneğin doğuştan gelen yeteneğiyle iyi piyano çalabiliyorsa, pek bir öğrenim almadan, yıllarca öğrenim görmüş bir insandan daha iyi çalar. bunun yanında yetenekli insanın çaldığı piyano içinizde farklı hislere sebep olacaktır. zeki insanlar tutkulu olurlar. ancak her tutkulu insan zeki değildir. tutkusu olmayan her insan da zeki değildir çıkarımına varılamaz.
  
  insan sonradan zeki olamaz. kendini geliştirebilir, öğrenebilir ancak zeka artırmak diye bir şey söz konusu değildir. bu uydurulmuş bir şey, beynin içini açıp zeka eklemek gibi bir şey yok. hiçbir öğrenimle zeka yükselmez. zeka tamamen doğuştan gelen bir şeydir. zeki insan çabuk öğrenir ancak bu, her zeki insan her öğretileni çabuk öğrenir anlamına gelmez. zeki insan, ilgilendiği şeyleri çabuk öğrenir. 2 saatte yaptığı araştırmalardan öğrendikleri, 4 saat araştırma yapan ortalama bir insanın öğrendiği şeylere eşit olacaktır.
  
  burada odaklanılması gereken zeki insanın ilgi duyduğu şeylerdir. yazmaya ve edebiyata ilgi duyan zeki insan, matematiği öğrenmekte zorlanabilir. burada einstein'in sözü aklımıza geliyor: "herkes dahidir, ancak siz bir balığı, ağaca çıkma yeteneğine göre yargılarsanız, balık bütün hayatını aptal olduğuna inanarak geçirecektir."
  
  zeki insanların sosyal ilişkilerde başarısız olduğu doğrudur, ancak her sosyal ilişkileri zayıf olan zeki değildir. her zeki insan derin bir yüreğe ve geniş bir bilince sahip değildir ancak her ikisine birden sahip insan zekidir denilebilir. buna örnek olarak dostoyevski verilebilir. dostoyevski ahlaklı bir insan değildir ve ahlaksız insan zeki olamaz ancak dostoyevski bir istisnadır.
  
  bilinç iki türlüdür. biri doğuştan kazanılmış bilinçtir ve bu herkeste vardır. diğeri öğrendikçe oluşan bilinçtir. doğuştan gelen bilinç herkeste farklıdır. kimileri çok geniş bir bilince sahiptir, tek başına geniş bir bilinç kötülüğe engel değildir. bilinçli insanlar da kötülük yapabilir ve bu kötülük bilinçsiz kötülükten daha kötüdür. doğuştan gelen bilinç sonradan kazanılmaz. derin bir yüreğe ve geniş bir bilince sahip olmak, her ikisine birden sahip olmak, insanı zeki yapan unsurlardır. ancak bunlara sahip olmamak insanı ortalama zeka yapmaz. şunu da belirtmek gerekir ki, her zeki insan, sonradan edinilen bilinçten bağımsız olarak bir parça bilinçli bir insandır.
  
  derin bir yüreğe sahip insan kötü olamaz. yüksek ahlak anlayışına sahip insan yüksek oranda zekidir. ahlaksız insan ise zeki değildir. ahlak ve zeka birbirlerine paraleldir. birbirlerinden ayrılmaz iki parçadır.
  
  maneviyat, basit insanlarda bulunmaz.
  
  bir insanın karmaşık olması, karmaşık bir ruh haline sahip olması zeka ile bağdaştırılabilir. çok yüksek oranda basit insanlar zeki değildirler ancak çok çok nadiren basit insanların içinden de zeki insanlar çıkabilir.
  
  bir insanın ruhunun güzel olması zeka ile bağdaştırılmamalı. ruh ve zeka iki ayrı şeydir. ruh bedenin içinde, kalbin ve beynin altındaki bir duygudur. insanlar ruhu ile vardır. aslında kimse bir bedenle konuşmaz, ruh ile konuşuruz. karşıdaki insanın ruhunu hisseder insan. güzel bir ruh, ileri bir zekadan çok daha önemli ve güzeldir. zeka ile pek bir ilişkisi yoktur.
  
  zeki bir insan, bir konuyu mükemmel bir beceriklilikle yaparken, onunla hiç alakası olmayan bağımsız bir şeyi yaparken çok zorlanabilir. zeki insan her konuda iyi olmayabilir ve bir insanın zeki olup olmadığını test edebilecek bir zeka testi yoktur. zeki bir insanın zekasını en iyi, başka zeki bir insan anlayabilir.
  
  her zeki insan, başarılı olmak zorunda değildir. zeki ama başarısız bir insan da olabilir ve geçmiş bu insanlarla doludur ancak bu insanları hiç okumayız. başarı zekadan bağımsız şeylere de sahip olmayı gerektirir ve bazı zeki insanlar, başarılı olmayı engelleyecek zekaya sahiptirler.
  
  iq ve eq çok popüler iki zeka türüdür ve eq, iq'ye oranla çok daha önemlidir. günümüzde bir çok insan duygusal zekayı yanlış anlamaktadır. yüksek empati yeteneği, bir zeka göstergesidir ve bu duygusal zekaya girer. öğrenilmiş, yapay empatiden bahsetmiyorum. insanın yapmak istemese de bir şekilde kendini içinde bulduğu, herkese ve her şeye duyulan empati, hissetme, anlama, algılama, görmeden bahsediyorum. insan en sinirli olduğu anında bile empati yapabiliyorsa, yüksek ihtimalle zekidir. ve bu duygusal zekaya girer.
  
  maddi şeyleri iyi yapabilmenin zeka olduğunu düşünmüyorum. elinin her işte becerikli olması, insanlarla yakın arkadaşlıklar kurmak, iyi konuşabilmek gibi şeyler benim için zeka değildir. bilimde zeka olarak geçebilir. benim düşüncelerime göre zeka değil. bilimin her söylediği doğru değildir. kreatif olmakla zeka doğru orantılıdır. insan ne kadar kreatifse o kadar zeki olabilir. fikir üretmek zeka göstergesidir. bu fikirlerin insanlara ve insanlığa kattığı şeyler kadar zekidir insan. fikirler bilgi içeriyorsa, daha önce hiçkimse tarafından söylenmemişse, kreatif, yeni ve faydalı ve yararlıysa, zeka da o orandadır.
  
  farklı olmaya çalışmak zeka değil aptallık göstergesidir. farklı olmak demiyorum, farklı olmak için çabalamak, insanlara sürekli farklı bir insan olduğunu göstermeye çalışmak düşük zeka göstergesidir. sürekli zekadan bahsetmek, sürekli zeki insanların yanında olmaya çalışmak, sadece zeki insanlara değer vermek de bir aptallık göstergesi olabilir. zeki insan size bir şey katabilir, ancak ahlakı olmayan zeka hiçbir şey katmaz. ahlaksız bir insanı da hiçbir zeka paklamaz.
  
  sapyoseksüel insan zeki değildir. her zeki insan da sapyoseksüel değildir. ancak gerçekten sapyoseksüel insan hiçbir ortamda sapyoseksüel olduğunu söylemez. en fazla yakın çevresine söyler. zeki insan herkese zeki olduğunu söylemeyecek kadar zekidir.
  
  zeka güzel bir şey olsa da, güzel olmasından çok kötüdür. bunları sayarsam yazı bir bu kadar daha uzar ancak iyi bir şey olmadığını bilin. ama yine de bir kaçını yazayım.
  
  zeki insan acı çeken insandır. düşüncelerinden, bilinç seviyesinden, başkalarının acılarını paylaşmaktan acı çeker, yıpranır. hayatı kaçırır. insanlarla çok iyi anlaşamaz çünkü çoğunlukla söyledikleri insanlar tarafından anlaşılmaz. onları anlayabilecek insanlar bazen nadiren çıkar karşılarına. hiç tanımadığı insanlar için bile yüreklerinde acı hissedebilirler. enerjileri bazen beyinleri çok çalıştığı için düşüktür. bunlar zeki olmanın bazı kötü yanlarıdır. yalnızdırlar. insanların her gün yanından geçip gittiği şeyleri problem yapabilirler, onlarla ilgili saatlerce düşünebilirler. bazı zeki insanlar çok sıkılırlar. sürekli sıkılırlar. sıkılmadıkları anlar nadirdir.