orda

• (bkz: orada)
• fabrika sanat'ın yeni oyunu.
  
  http://www.fabrikasanat.com/
• bir fabrika sanat oyunu. 22 ekim'de mekan artı'da sahneleniyor.
  
  http://www.facebook.com/…nt.php?eid=178126688935353
• turki-mongol boylarinin (mongol, tatar, kazak, ozbek vb.) askeri merkezlerine verilen isimdir. merkez sehire ise astana denir. kazakistan'in baskentinin adinin astana olma sebebi bu yuzdendir. yamulmuyorsam turkce'de kullandigimiz ordu kelimesi de buradan gelmektedir. orta asya'da kurulan nogay ordasi, ak orda gibi hanliklar veya ufak beyliklerin kimilerinin orda unvani tasimasi ayni sebeptendir. hatta kazakistan'da kizil orda, altin orda gibi bazi sehir ve vilayetlerin isimleri oylece kalmistir.
  
  avrupalilarin horde dedikleri nane ise tamamen kendi oz beyinsizliklerinden kaynaklanmaktadir. ruslarin karsilastiklari ilk orda altinordu imparatorlugu oldugu ve bu orda genellikle mongol-tatar karisimi karma birliklerden olustugu icin orda kelimesini barbar ve karma turk toplumlarini tanimlamak icin kullanmislardir. ruslari uzun sure acimasizca hakimiyeti altinda tutan bu toplumun askeri gucunun buyuk kismini mongollar olusturdugu icin boyle bir nam salmistir. halbuki nogay ve tatar ordalari olabildigince medeni hatta ozbeklerden olusan ordalar yuksek bilim merkezleri olmuslardir. warcraft'da bile horde olarak atanan toplumlarin orklar, troller veya diger barbar irklardan olusmasinin sebebi bu yanlis algidan kaynaklanmaktadir.
  
  farkli halklarin karistigi ordalar sayesinde gunumuzde yasayan bir cok orta asya halki son evresine ulasmistir. bir nevi gunumuz orta asya turk halklari bu donemlerde melezlenerek bu hale gelmistir. ornegin kazak boylari bir birlerinden uzak halde yasarken kimileri cengiz han'in ordalarina katilmis, kimileri mongol-turk ordalarina mensup ak tatarlara bagli kollar ile karisarak bugunki halini almistir. ayni sekilde ozbek ve kirgiz halklari aslinda kazak halki ile cok yakin akraba olmasina ragmen ozbekler fars-arap gucleriyle karisarak farkli bir melezlenmeye giderken kirgiz ve kazaklar orta asya halklariyla kaldiklari icin fiziksel yapilari cok fazla degismemistir.
• ayrica 2012 yapimi bir rus filmidir.
  
  kisaca senaryosu: altinordu imparatorlugu ruslari el altinda tutmaktadir. bir gun imparator oldurulur ve kiz kardesi gozlerini kaybeder. yerine gecen yeni han gozlerini iyilestirmek icin turlu hekimler getirtir fakat gozleri bir turlu acilmaz. bu esnada moskova'da halk icin aziz olan soylu alexius'un insanlari iyilestirdigi fisiltilarini duyan han kendisini davet eder ve olaylar gelisir.
  
  film cok fazla aksiyona sahip olmamasina ragmen dekor, kostum, oyunculuk gibi bir cok hususta cok basarili. rusya ve orta asya'da simdiden bir suru film festivalinden odul almis bir coguna da aday olmustur.
  
  fragmanina suradan, imdb sayfasina ise buradanulasabilirsiniz.
  
  edit: bu arada filmi dublajsiz izlerseniz bile cok sorun cekmezsiniz zira kullanilan dilin %90'i tatar turkcesi.
• imdb puanı 6.1 olan, fena olmayan film.
• --- spoiler ---
  
  o iki rus'un yaşadıkları çileyi ciğerimde hissettiğim film. lan daha aşağısı mı var!? ölün gitsin işte. kostüm ve mekanları genel olarak beğendim ama adamlar kasveti yoğunlaştıracak her fırsatı değerlendirmişler, hususi dozu arttırmışlar gibi.
  
  --- spoiler ---
  
  rus'un çektiği altın orda filmi sonuçta ama döneme merakı olanlar kesinlikle izlesinler. kolay kolay yapılmıyor tarih temalı filmler.
• eski türk kültür ve tarihini yansıtan en başarılı filmlerden biri, oyuncuların tamamına yakının tatar ve yakut olup türkçe konuşuyor olması da cabası.
• ortamlarda "the horde" adıyla da anılmakta olan film..
  
  (bkz: the horde)
• "- etrafı taş duvarlı bir köşk içersindeyim - orda oturuyorsun - biliyorum - vaziyetinden de belli - sensin - sevim'sin - karanlıktasın - sana doğru bakmaya uğraşıyorum - elimle araya araya mutfağı buluyorum -" sevim burak - yanık saraylar (ölüm saati)
  
  (bkz: orada/@ibisile)
  (bkz: orda burda)