hesabın var mı? giriş yap

  • evrenin kendisi tarafından yapılan eylem.

    ön bilgiler vereyim önce.

    1- nedensellik ilkesi

    basitçe, bir şeyin gerçekleşmesi için bir nedene bağlı olması şeklinde düşünebilirsiniz bunu. yani bir yumurtanın kırılması için önce bir yerden düşmesi ya da sert bir yere çarpması gerekir. düşme ya da çarpma neden, kırılma ise sonuçtur. yani bu ilke bir sebep sonuç ilişkisidir. burada önemli olan şey, nedenin sonuçtan önce ortaya çıkmasıdır. günlük hayatımızda bunun tersini göremeyiz. yumurta kırıldığı için düşmez; düştüğü için kırılır.

    2- yerellik ilkesi

    gerçekleşen bir olayın sadece yakın çevresini etkileyeceğini söyleyen ilkedir. evrende olaydan çok uzaktaki noktalar ondan etkilenmezler.

    3- ışığın ve boşluğun yapısı

    biliyoruz ki ışık bir elektromanyetik dalga ve boşlukta da yayılabiliyor. boşluğun (ya da vakumun) elektrik alan ve manyetik alan geçirgenliğinin bir sınırı var. yani elektromanyetik dalgalar her ne kadar boşlukta hareket edebiliyor olsa da boşluğun bu dalgalara karşı bir miktar direnç gösterdiğini düşünebilirsiniz. bunlar belirli rakamlarla ifade edilebiliyor ama bu rakamlar biraz daha küçük olsaydı, yani boşluğun direnci şu an olduğundan daha düşük olsaydı ne olurdu? ışık da dahil tüm elektromanyetik dalgalar boşlukta, şu an olduğundan daha hızlı hareket ederdi. peki, bu direnç 0 olsaydı ne olurdu? elektromanyetik dalgaların hızı sonsuz olurdu.

    o zaman düşünelim: ışık, sonsuz bir hızla hareket etse ne olurdu?

    böyle bir şey olsaydı, yukarıda bahsettiğim iki ilke de rahatlıkla çiğnenirdi. sonuçların nedenlerden önce geldiği, burada kırılan yumurtanın andromeda galaksisi'ndeki bir şeyleri fiziksel olarak etkilediği bir evren düşünün. bunun diğer adı kaos olurdu. hatta belki de daha önce gerçekleşen kozmik olaylar nedeniyle dünya bile var olmayabilirdi.

    buradan çıkan sonuç şudur: ışık hızını sınırlandıran şey bizzat evrenin kendisidir. yani aslında evrendeki esas limit ışık hızı değil, bu iki ilkenin çiğnenmeme limitidir.

  • yıllardır çizgisini bozmadığı, tutarlı olduğu tek bir konu var: kadınlara karşı işlenmiş suçlardan keyif alıyor.

    geçmişinden gelen müthiş bir kompleks olduğuna eminim.

  • terörle mücadele yöntemi olarak bankları kaldırmak(?)

    caddeleri komple kapatırsak hiç terör eylemi olmaz o vakit. banklarla sınırlı kalmasın.

  • bir yangın, kendi hava sistemini sürdürecek kadar büyüyüp şiddetlendiğinde kıyamet gibi bir görüntü ortaya çıkabiliyor. türbülanslı kasırgalarla bir araya gelen yüksek ısı, hortum gibi girdap oluşturuyor. havaya fırlayan külleri, közleri ve yanıcı gazları emen bu girdap, "ateş girdabı" adı verilen, dönen bir alev kulesine dönüşüyor. ancak bunlar gerçek anlamda hortum değil. hortumların aksine, ateş girdapları nadiren yerden bulutlara kadar uzanıyor ve hortumlardan farklı bir şekilde oluşuyorlar.

    genellikle 10 ile 50 metre yükseliğe ulaşan en etkileyici ateş girdapları, orman yangınları sırasında ortaya çıkıyor. bazıları yanardağ patlamalarının bulutundan da doğuyor. ateş girdapları genellikle kısa ömürlü oluyor ve sadece birkaç dakika içinde sönüyor. ama yine de istisnalar var:
    2018'de california'da yaşanan carr yangını'nda 5.500 metre yüksekliğindeki korkunç bir ateş girdabı neredeyse bir saat yanmaya devam etti.

    ateş girdapları kısa da sürse etkileri yıkıcı olabiliyor. hem ormanları hem de insan yapımı yerleşim yerlerini yakıp geçmeleri mümkün. ayrıca bazen şiddetli rüzgarlar yanan maddeleri havalandırıp başka yerlere fırlatabiliyor. bu da orman yangınlarının yayılmasına yol açıyor.

    ateş girdabının oluşması için aşırı sıcaklıkların hızla değişen rüzgar hızı veya yönüyle belli bir denge kurması gerekiyor. bu da nadir yaşanan bir şey. ancak dünya'nın giderek ısınması ve yangınların kötü yönetilmesi nedeniyle orman yangınlarının sıklığı artıyor. yani gelecekte ateş girdabına yol açan koşullarla daha sık karşılaşabiliriz.

    ateş girdabı nasıl oluşur?

    tırmanma: havanın türbülanslı hareketi, tırmanma adı verilen güçlü bir rüzgar oluşturur.
    vakum: yükselen sıcak hava, ardında vakum denilen bir boşluk bırakır. ateşin etrafındaki hava bu boşluğu doldurmaya çalışır.
    sıcaklık artışı: ateş etrafındaki havayı ısıtır. gazlar ısındıkça genleşir, böylece sıcak hava hafifler ve yükselir.
    ateş girdabı: yangından gelen közler ve küller rüzgara kapılır ve ateş, hortum gibi bir girdaba dönüşür.

  • marketler biraz daha ucuza veriyorlardı. yani devlet diyor ki vatandaşı biraz da ufak esnaf siksin.

  • paradoks bir tuhaftir.

    ornegin, "şu anki" insan (dolayisiyla dünya) teknolojisi ile, degil samanyolunu kolonize etmek, gunes sisteminde içinde bir yerde kucuk bir koloni dahi kurulması imkansizdir. bugüne değin kurabildiğimiz tek dünya dışı koloni, uluslararası uzay istasyonu içinde yaşayan birkaç insandan ibaret. yine de sınırları zorlayalim desek, insanlarin bugunku teknolojileri ile samanyolu galaksisini kolonize etmeleri 4 milyar yildan çok daha uzun bir surec alir.

    elbette teknolojinin gelisecegin farzetmek gerekir. ornegin, insan (veya herhangi bir zeki tür) isik hizinin 10 katina kadar cikabilecek araclar uretti diyelim (isik hizi asilamaz ya, kulagi tersten gosterip bu sinirlamayi asacak bir yontem kesfetsinler. mesela bizim su an hayal edebildigimiz warp drive yahut wormhole teknolojisi) ve bu araclar yoluyla galaksiyi kesfe cikalim.

    en goz alici hedeflerden biri olan orion bulutsusu'na ulasmak, ışıktan 10 kat hızlı hareket ettiğinizde 150 yil surecek. dünyaya haber verme sureciyle birlikte düşünülmesi gerektiği için 300 yil. yani oraya gidecek koloni, en az 450 yil (150 yılda ulaştı, 150 yılda haber verdi, 150 yılda yardım geldi) hayatta kalabilmeyi garantileyecek altyapiya sahip olabilmeli. dahasi var ki, orion oldukca genis bir bulutsu ve onbinlerce yıldız iceriyor. bu yıldızların ve çevrelerindeki gezegen sistemlerinin keşfi ise, oraya gonderilecek koloninin altindan kalkabilecegi bir sey degil. tabi ki binlerce insan ve yuzlerce gemi gönderdiyseniz, birkaç binyıl içinde orayı tamamen kolonileştirmeleri mümkün...

    orion yakin bir hedefti. biraz daha uzaga, daha goz alici bir hedefe, m22 yildiz kumesine yonlenelim. buraya ulasim, ışık hızından 10 kat hızlı giden giden gemimizle 1000 yil suruyor. bu yildiz kumesi 7000 civarinda yildiz iceriyor. gezegen sistemlerini de isin icine katarsaniz, oraya ulasacak insanlarin ziyaret edip incelemesi ve yasama uygun olanlari kesfetmesi gereken 50 binden fazla gezegen var demektir.

    gidip görülebilecek daha yakin yerler var, ornegin m45 de denilen ülker takim yildizina sadece 2.5 yilda ulasabiliriz. burada ise gorece daha az yildiz bulunuyor, 100 civarinda. sanirim burayi kolonilestirmek daha kisa surebilir eger yeterli insan kaynagina sahipseniz.

    samanyolu'nun capi 80.000 isik yili kadar. bu, çok buyuk bir rakam. eger gunes cevresinde 10.000 isik yili capinda bir alan dusunurseniz, bu alandaki yıldız sayisi 15-25 milyar kadar olacaktir. bunca yıldızı ve bunlarin cevresindeki yüzlerce milyar gezegen sistemlerini kesfetmek, buralara kesif veya gozlem gezileri duzenlemek ise insanligin yüz milyonlarca yilini alacaktir. ki bu 10.000 isik yili capindaki alan, samanyolu galaksisinin kücük bir bolumunu olusturuyor. bu alani degil kolonilestirmek, sadece temel duzeyde bilgilerini iceren bir katalog olusturmak (şurası yaşam için uygun, burası değil, burada ise mümkün gibi) binlerce yil alacak bir surec.

    görülecegi uzere, sadece yakin cevremizi kesfetmeye calismak bile bize milyonlarca yil kaybettiriyor. kaldi ki, galaksiyi kolonize etmeye kalkismak, milyarlarca yilimizi aliyor.

    haa bi de galaksideki diger zeki canlilar nerede? neden bizi bulmadilar? yukaridaki aciklama yeterli olsa da, onlarca milyar yildizin cevresinde donen yuzlerce milyar gezegenden biri oldugumuzu bilmek yeterli sanirim. bu kadar soluk bir yildizin cevresindeki bir gezegeni kesfetmek, dahasinda, burada yasam oldugunu dusunmek, daha da ötesinde buradaki yasamin zeki varliklar icerdigini anlamak o kadar kolay bir sey degil. bizden cok daha ileri bir zeka formu icin bile bu cok zor.

    bakın bir örnek göstereyim. aşağıdaki linke tıklarsanız, samanyolu düzleminin çok küçük bir bölümünün fotografını göreceksiniz. sanki kumlu bir yüzeyin fotoğrafına baktığınızı sanacaksınız ama, o kum taneleri gibi görülen yüzeyin tamamı yıldızlardan oluşuyor. o üst üste binip birbirine karışmış olan; beyaz, sarı, turuncu, kırmızı, kahverengi noktaların her biri birer yıldız:
    http://www.robgendlerastropics.com/m11jmm.html
    işte çok "yıldız sistemi var, hem de çok fazla" derken bunu kastediyoruz.

    dunyanin zeki yasam formlarinca bulunmasi bu kadar zor iken, bazi bilim adamlari, dunya disi zeki canlilarla iletisime gecmek icin gonderdigimiz sinyallerin aslinda büyük bir tehlike olabilecegini de soyluyorlar. aslinda haksiz sayilmazlar, cunku dunya gibi karbon temelli yasam icin son derece uygun bir gezegen galakside cok fazla sayida bulunmuyor. yabanci varliklarin bariscil olabilecegini dusunmek biraz fazla iyimser bir yaklasim olur. cunku dunya, her yabanci irkin agzini sulandiracak kadar bulunmaz bir nimet. eski dunyanin, amerika kesfedildiginde bolgeyi kolonilestirmek icin ellerindeki ilkel silahlarla yerlilere karsi nasil bir katliama giristigini hatirlamak yeterli olur sanirim.

    bizden teknolojik olarak daha gelismis, yildizlar arasi yolculuk yapabilen varliklar, eger dünyayi kolonize etmek isterlerse, bizleri cekirdek citler gibi yok edebilirler. gelismis silah gucune sahip birkac gemi, sadece yorungesel bir bombardimanla insanligin buyuk bölümünü daha onlari gorme firsatimiz bile olmadan yok edebilir.

    bu arada gunes icin "soluk bir yildiz" dedim. bunu soyle aciklayabilirim; kafanizi yildizlarin muhtesem sekilde goruldugu bir yerde gokyuzune cevirdiginizi farzedin... gordugunuz tum yildizlar gunes'ten daha buyukler ve aralarinda gunes buyuklugunde (cok keskin gozler birkac tane gorebilir) veya daha kucuk bir yildiz yok. bunu biliyor muydunuz?

    2011 editi:
    "dunya gibi karbon temelli yasam icin son derece uygun bir gezegen galakside cok fazla sayida bulunmuyor" demiştim. fakat artık bunun böyle olmadığını biliyoruz. hemen her yıldızın çevresinde bir gezegen sistemi var ve bu sistemler içerisinde dünya benzeri şartlar sahip, güvenli yaşam kuşağında yer alan gezegen sayısının milyarlarca olduğu tahmin ediliyor. anlaşılacağı üzere, dünya öyle bulunmaz nimet falan değilmiş, benzerlerinden milyarlarca var.

  • ciddiyetle yaklaşılmalıdır. taşşak geçip sulandırılacak bir olay değil. normal zamanlarda infial yaratması gerekiyor.

    ülkedeki tepkisizlikten kafayı yiyorum artık

    turizm başkenti antalya'da parçalanmış çocuk cesetleri bulunuyor biz bunları ekşiden öğreniyoruz.

    türk medyasının kokuşmuşluğunu yüzümüze vuran başka bir dehşet verici olay.

    edit:

    resmi açıklama gelmiş

    antalya valiliği

  • var böyle bir şey evet.

    cüzdanla alakalı olabilir elbette ama dün gece aklıma ne geldi bak:

    şimdi çocukluğunda başkalarının eskilerini giyenleriniz olmuştur. heh ben de öyleydim işte.

    güzel olayım, güzel görüneyim diye giyinmeyi çok sonradan öğrendim ben. kıyafet vücudu örterdi bana göre. olsun yeterdi.

    benim için güzel olması diye bir şey yoktu, olması vardı, o önemliydi.

    hal böyle olunca insan neyin güzel olacağını bilemiyor, güzel olanın içinde kendini rahatsız hissediyor, eğreti duruyor. belki o yüzden hala güzel görünmüyorumdur. o yüzden beceremiyorumdur.

    belki de çok fazla görünmez olayım duası ediyorum ondandır.

  • sürekli online alışveriş yapan biriyim. bugün bu alandaki rezillik nirvanasını sayelerinde yaşamış bulunmaktayım.

    genelde evde bulunmadığım için gel al noktası olarak a dükkanını seçtim.

    a dükkanı çoktan amazon ile ilişkisini sonlandırmış. benim ve amazonun haberi yok.

    ürünüm a dükkanına bırakılamadığı için kargo şubesinde kalmış. bunun için de mesaj gelmedi. mail ile yetinmişler. teslimatta bir sorun oldu diye. uygulamadan baktım. kargo firması aras ve paketim kargo şubesinde.

    dedim gidip kargo şubesinden alayım o zaman. olur ufak tefek aksilikler. kargo şubesinde ismimi verdim. görevli paketi buldu. paket önümde. şifreyi talep etti. dedim bana şifre gelmedi. uygulamadan baktım şifre yok. mesajları kontrol ettim şifre yok. kimlik göstereyim dedim. şifre gerekiyor dedi. o zaman bi dk dedi. paketle bakışıyoruz, görevli bilgili birine sormaya gitti.

    geldiğinde teslim edemiyorum maalesef dedi. amazonla görüşmeniz lazım bizlik değil dedi.

    amazon müşteri hizmetlerini aradım. dedim ben burdayım, paket burda, siz amazon temsilcisisiniz. paketimi alayım. olmuyormuş, özür diliyormuş.

    sonuç olarak paketime el sallayıp şubeden çıktım. 2 gün beklicekmişim. gel al noktası olan a dükkanının statüsü iptal olacakmış. sonrasında teslimat adresi kargo şubesi olarak değişecekmiş. bana mail gelecekmiş. o zaman şubeden alabilecekmişim. başka yardımcı olmasını istediğim bişi var mıymış. lan buna yardımcı olmadın ki zaten.

    şahsım adına 10/10 rezalet. teşekkürler amazon.

    ekleme: sonuç olarak sorun düzeltilemedi ve kargom geri gitti. ürünü teslim alamadım.