why nations fail

• aslında bu kitaptaki tezin zıttı denebilecek muazzam bir eser (bkz: guns germs and steel) çıkaran jared diamond'ın bayağı övdüğü bir kitaptır.
  
  ilk bakışta guns germs and steel ile zıt gözüküyor; çünkü biri kurumlara bağlarken diğeri bir nevi kadercilik-yaşanılan bölgeye bağlıyor. ancak jared diamond'un pekala aptal olmadığı barizken bu kitabı övmesinin sebepleri var.
  
  ne kadar daron acemoğlu ve james robinson dünya tarihinin büyük kısmını kapsayarak tezler sunsalar da; muhtemelen jared diamond'ın tezleri geçmiş dönemler için daha doğru denebilir. mutlaka why nations fail'in savunduklarının tarihin her döneminde payı var, ancak guns germs and steel ile tarih içindeki etki yüzdelerinin sürekli değiştiğini düşünüyorum.
  
  dünya bu kadar küreselleşmeden, yani ticaret bu kadar iç içe geçmeden önce (daha merkantilizmin hakim olduğu dönemlerde ve onun öncesinde), guns germs and steel'in sunduğu sebeplerin bir toplumun gelişmesine etkisi 95% olarak başlayıp, why nations fail'in sunduğu sebepler ise 5% ile başlamıştır. (tarihin başladığı andan itibaren diyelim.) yıllar geçtikçe, dünyanın farklı yerlerindeki toplumlar geliştikçe, rekabet arttıkça tabii ki why nations fail tezleri 5%'ten yükselmeye, haliyle guns germs and steel tezleri ise düşmeye başlıyor. günümüze geldiğimizde ise, bilginin serbest dolaşımının etkisi ile - daha doğrusu ıt devrimi (bkz: endüstri 3.0) ile- coğrafyanın önemsizleşip, why nations fail'in tezlerinin ağır bastığını görüyoruz.
  
  aslında iki kitap birbiriyle çelişiyor değil, birbirlerine atıfta bulunmasalar ve birbirlerine itiraf edemeseler de birbirlerini tamamlıyorlar.

neptün soyer'in tunç soyer'le 14 yaşında evlenmesi

• vay arkadaş neptün soyer üniversiteyi 14 yaşında bitirdi demek ki:)
  
  peşin edit: paralı troller yalan haberi yaymadan ben gerçeği paylaşayım. neptün soyer üniversite son sınıftayken tunç soyer 'in ailesi tarafından isteniyor. neptün soyer' in babası "üniversite bitince düğün yapabilirsiniz" diyor ve bu şartla üniversite son sınıfta kendilerini nişanlıyor(2 dersi mi ne kalmış) . şayet neptün soyer 14 yaşında üniversite bitiren bir dahi değilse haber yalan. ek olarak 1988'de evlenmişler(1990 değilmiş)
  
  edit2: çomarlar msj atıyor haberi buraya ekliyorum
  röportaj videosu

korku filmi tavsiyeleri

• bir korku filmi hastası olarak izlediğim saçma sapan filmlerin hesabı yok. ortalama olan filmleri de listeden çıkartarak geriye beğendiğim filmlerden oluşan bir liste hazırladım ve buraya bırakıyorum. arada gerilim filmleri de var. iyi seyirler.
  
  001 - the evil dead 1981
  002 - the return of the living dead 1985
  003 - halloween 2018
  004 - pi 1998
  005 - the conjuring 2 2016
  006 - split 2016
  007 - the babadook 2014
  008 - jeepers creepers 2001
  009 - christine 1983
  010 - the texas chainsaw massacre 2003
  011 - identity 2003
  012 - 1408 2007
  013 - honogurai mizu no soko kara 2002
  014 - das experiment 2001
  015 - evil dead ıı 1987
  016 - the hills have eyes 2006
  017 - the ring 2002
  018 - halloween h20: 20 years later 1998
  019 - saw 2004
  020 - deadly friend 1986
  021 - the dead zone 1983
  022 - paranormal activity 2007
  023 - ınsidious: chapter 2 2013
  024 - a quiet place 2018
  025 - doctor sleep 2019
  026 - believe me: the abduction of lisa mcvey 2018
  027 - enter nowhere 2011
  028 - haute tension 2003
  029 - game night 2018
  030 - the purge 2013
  031 - the purge: anarchy 2014
  032 - the caller 2011
  033 - awake 2007
  034 - jagveld 2017
  035 - summer of 84 2018
  036 - mandy 2018
  037 - la cara oculta 2011
  038 - the tall man 2012
  039 - ghostland 2018
  040 - unsane 2018
  041 - you're next 2011
  042 - the number 23 2007
  043 - películas para no dormir: la habitación del niño 2006
  044 - exam 2009
  045 - frailty 2001
  046 - house on haunted hill 1999
  047 - tucker and dale vs evil 2010
  048 - life 2017
  049 - the conjuring 2013
  050 - 10 cloverfield lane 2016
  051 - the autopsy of jane doe 2016
  052 - the amityville horror 2005
  053 - ju-on 2 2003
  054 - halloween 2007
  055 - gremlins 1984
  056 - a nightmare on elm street 3: dream warriors 1987
  057 - ringu 1998
  058 - carrie 1976
  059 - cube 1997
  060 - vacancy 2007
  061 - halloween 4: the return of michael myers 1988
  062 - halloween 1978
  063 - alien 1979
  064 - hush 2016
  065 - 13 sins 2014
  066 - ju-on 2002
  067 - sphere 1998
  068 - book of shadows: blair witch 2 2000
  069 - straw dogs 1971
  070 - the texas chainsaw massacre: the beginning 2006
  071 - what lies beneath 2000
  072 - [rec] 2007
  073 - child's play 1988
  074 - pet sematary 1989
  075 - backcountry 2014
  076 - final destination 2000
  077 - i spit on your grave 2010
  078 - the butterfly effect 2004
  079 - scream 1996
  080 - the exorcist 1973
  081 - fallen 1998
  082 - smile 2022
  083 - barbarian 2022
  084 - aku no kyôten 2012
  085 - american psycho 2000
  086 - xx 2017
  087 - it follows 2014
  088 - buried alive 1990
  089 - long weekend 1978
  090 - kimi 2022
  091 - last night in soho 2021
  092 - the call 2013
  093 - escape room 2019
  094 - i onde dager 2021
  095 - evil dead 2013
  096 - a quiet place part ıı 2020
  097 - girl in the basement 2021
  098 - session 9 2001
  099 - errementari 2017
  100 - wszyscy moi przyjaciele nie zyja 2020
  101 - psycho 1960
  102 - pontypool 2008
  103 - the mortuary collection 2019
  104 - the blair witch project 1999
  105 - long weekend 2008
  106 - the ınvitation 2015
  107 - no one lives 2012
  108 - twilight zone: the movie 1983
  109 - pet sematary 2019
  110 - paranômaru akutibiti: dai-2-shô - tokyo night 2010
  111 - sinister 2012
  112 - sinister 2 2015
  113 - fright night 1985
  114 - paranormal activity 2 2010
  115 - antichrist 2009
  116 - the final 2010
  117 - the collector 2009
  118 - the collection 2012
  119 - buried 2010
  120 - insidious 2010
  121 - insidious: the last key 2018
  122 - deliria 1987
  123 - die tür 2009
  124 - the shining 1980
  125 - [rec]² 2009
  126 - the descent 2005
  127 - the descent: part 2 2009
  128 - case 39 2009
  129 - the ritual 2017
  130 - scary stories to tell in the dark 2019
  131 - saw ıı 2005
  132 - saw ııı 2006
  133 - saw ıv 2007
  134 - saw v 2008
  135 - saw vı 2009
  136 - saw 3d 2010
  137 - bird box 2018
  138 - annabelle comes home 2019
  139 - crawl 2019
  140 - child's play 2019
  141 - acrimony 2018
  142 - unfriended 2014
  143 - happy death day 2017
  144 - happy death day 2u 2019
  145 - the boat 2018
  146 - hellraiser: ınferno 2000
  147 - le manoir 2017
  148 - race with the devil 1975
  149 - the car 1977
  150 - v/h/s/2 2013
  151 - red eye 2005
  152 - panic room 2002
  153 - carrie 2013
  154 - the prodigy 2019
  155 - the others 2001
  156 - chernobyl diaries 2012
  157 - poltergeist 2015
  158 - frontière(s) 2007
  159 - devil 2010
  160 - the hole 2001
  161 - never hike alone 2017
  162 - jessabelle 2014
  163 - aterrados 2017
  164 - annabelle: creation 2017
  165 - it 2017
  166 - marrowbone 2017
  167 - the lazarus effect 2015
  168 - the keeping hours 2017
  169 - winchester 2018
  170 - wildling 2018
  171 - terrifier 2016
  172 - ghost stories 2017
  173 - ils 2006
  174 - the snare 2017
  175 - eskalofrío 2008
  176 - truth or dare 2018
  177 - eden lake 2008
  178 - the loved ones 2009
  179 - the cloverfield paradox 2018
  180 - revenge 2017
  181 - the strangers 2008
  182 - the strangers: prey at night 2018
  183 - under the shadow 2016
  184 - la piel que habito 2011
  185 - gone 2006
  186 - joy ride 2001
  187 - secret window 2004
  188 - p2 2007
  189 - los cronocrímenes 2007
  190 - burning bright 2010
  191 - stephanie 2017
  192 - 127 hours 2010
  193 - before ı go to sleep 2014
  194 - cat's eye 1985
  195 - dark water 2005
  196 - jeepers creepers 2 2003
  197 - open water 2003
  198 - open water 2: adrift 2006
  199 - les affamés 2017
  200 - headgame 2018
  201 - the hitcher 2007
  202 - when a stranger calls 2006
  203 - black butterfly 2017
  204 - cult of chucky 2017
  205 - leatherface 2017
  206 - the shallows 2016
  207 - cube zero 2004
  208 - hollow man 2000
  209 - rings 2017
  210 - sometimes they come back 1991
  211 - mientras duermes 2011
  212 - get out 2017
  213 - ouija: origin of evil 2016
  214 - the belko experiment 2016
  215 - the experiment 2010
  216 - don't knock twice 2016
  217 - hellraiser 1987
  218 - quarantine 2: terminal 2011
  219 - sleepy hollow 1999
  220 - i spit on your grave 2 2013
  221 - i spit on your grave 3: vengeance ıs mine 2015
  222 - scream 2 1997
  223 - creepshow 1982
  224 - candyman 1992
  225 - halloween: the curse of michael myers 1995
  226 - nightmare on elm street: the dream child 1989
  227 - the last house on the left 2009
  228 - freddy vs. jason 2003
  229 - a nightmare on elm street 2010
  230 - final destination 2 2003
  231 - paranormal activity 3 2011
  232 - child's play 2 1990
  233 - the final destination 2009
  234 - halloween ıı 1981
  235 - silent hill 2006
  236 - the vvitch: a new-england folktale 2015
  237 - frozen 2010
  238 - kristy 2014
  239 - perkins' 14 2009
  240 - à l'intérieur 2007
  241 - friday the 13th 2009
  242 - shutter ısland 2010
  243 - a nightmare on elm street 1984
  244 - luna de miel 2015
  245 - the thing 1982 (yazar @kimi raikkonen tavsiyesiyle)
  246 - there's something wrong with the children 2023
  247 - the pale blue eye 2022
  248 - m3gan 2022
  249 - sick 2022
  250 - the menu 2022
  251 - the mist 2007
  252 - the cabin in the woods 2011
  253 - grave encounters 2011
  254 - evil dead rise 2023
  255 - night shift 2023
  256 - anayurt oteli
  257 - el cuco 2023

hep hayal edilen uyku hikayesi

• çocuksunuzdur, okuldan eve gelirsiniz, sevdiğiniz yemek hazırdır, dışarda deli gibi kar yağmaktadır. anneniz sizi "tank" gibi giydirir, sonra dışarı çıkarsınız, saatlerce kar topu oynanır, kardan adam yapılıp bozulur. kırmızı bi burunla, ıslanmış eldivenlerle yoğun karın altından eve dönersiniz, babanız haberin var mı 2 gün boyunca okullar tatil der, çok yorulmuşsunuzdur koşuşturmaktan hemen pijamalar giyilir, yorganın altına girilir anne ılık ballı süt yapar(isteyene çorba) sonra bi güzel mışıl mışıl uyunur.

major taylor

• abd’deki afro amerikalıların kaderini değiştiren sporcu: marshall taylor
  
  marshall walter taylor, 26 kasım 1878'de ındianapolis, abd’de doğan bir bisiklet yarışçısıydı. amerika birleşik devletleri'nde ırkçılığın ve ayrımcılığın yoğun yaşandığı bir dönemde büyüdü ve afro amerikan kimliği nedeniyle birçok zorlukla karşılaştı. etnik kökeninin getirdiği zorluklara rağmen taylor büyük bir yarışçı olmak, herkese neler yapabileceğini göstermek istiyordu bu yüzden bu hayalinin peşinden gitti. taylor'ın yeteneği ındianapolis'teki yerel yarışlarda ortaya çıktı. hızı, dayanıklılığı ve kararlılığı, bisiklet mağazası sahibi eski bir şampiyon olan louis birdie munger'in dikkatini çekti. louis, taylor'un antrenörü oldu ve onun ilerleyen yıllarda bir şampiyon olmasına yardım etti.
  
  fakat, 18 yaşında bir neslin kaderini değiştirecek olan taylor için bütün olayların fitili 5 aralık 1896 yılında new york city'deki madison square garden'da altı günlük bir yarışta başladı. bu etkinlik, dünyanın dört bir yanından en iyi bisikletçilerin katıldığı son derece prestijli bir yarıştı. taylor yarış boyunca hem diğer rakiplerinin hem de seyircilerin sözlü tacizlerine, fiziksel şiddetine ve performansını sabote etmesine yönelik ırkçı tavırlara ve ayrımcılığa maruz kaldı, dönemin amerika’sı öyle bir toplumdu ki 1894 yılında, siyahilerin yarışmasına izin vermeyecek şekilde tüzüğünü değiştirmişti. taylor’ın beyaz bisikletçilerle rekabet etmesine izin verilmedi, hatta bazı oteller de kendisine hizmet etmeyi veya kalacak yer sağlamayı reddettiler fakat taylor karşılaştığı bütün bu zorluklara rağmen dayanıklılığını ve kararlılığını koruyarak yarışı kazandı ve onun bu zaferi, bisiklet sporundaki ırksal tutumu ve engelleri yerle bir ederek ulusal bir sansasyon yarattı.
  
  bu başarı afro amerikalı sporcuların en yüksek seviyelerde başarılı olabileceğini kanıtlayarak diğer siyahi bisikletçilerin ve sporcuların önünü açtı, aynı zamanda gelecek nesillere ırk veya geçmişe bakılmaksızın hayallerinin peşinden gitmeleri için büyük bir cesaret verdi. taylor yıllar boyunca toplumdaki sistemik ırkçılığa karşı mücadele etti ancak amerika toplumu için değeriyse 1932'de fakirlik içinde hayatını kaybettikten sonra anlaşıldı. evi bir müzeye çevrildi, bisikleti sergilendi, ismi caddelere, onur listelerine ve çeşitli ödüllere layık görüldü.
  
  taylor’ın yaşam öyküsü; cesareti, azmi ve yeteneğiyle siyahiler için bir sembol olmaya devam etmektedir.
  
  daha detaylı okuma için kaynak

daredevil

• gece 2'de sıcaktan uyandım. etraf karanlık, kimse uyanmasın diye ışığı açamıyorum, kör bir şekilde yolumu buluyorum. bu havasız karanlıkta ne yapacağım? seçenekler:
  
  1) 31
  2) netflix buffer yaparken kısa bir 31
  
  netflix açıldı, ama hızlı açıldı dikkat edersen, daha donumu indirmemiştim. hafif bir şeyler izleyip sızayım derken, yanlışlıkla daredevil'e tıkladım, hadi dedim bir bölümüne bakayım, bari eğlendirici bir şey olsa. 6 bölüm sonra ben hala kanepedeyim ve işe gitmeye hazırlanan hatuna bunca saattir kahvaltı bile hazırlayamadığım için utanıp salonda uyuyakalmış numarası yapıyorum. ancak o zaman farkediyorum saatlerdir işemeye bile kalkmadığımı ve patlamak üzere olduğumu.
  
  izlediğim en iyi marvel şeyi, filmler dahil. yalnız esas oğlanın ortağı olan karakterin olduğu sahneleri atlıyorum genelde, jar jar binks gibi bir şey, lüzumsuz ve söndürülmesi lazım.
  
  halen kanepedeyim sanırım, dövüş koreografilerini yattığım yerden yeniden canlandırıyorum. karşı koltuğu iyi dövdüm geçen bölüm, sezon finalinde cam sehpaya dalıcam. bu entry bir rüya mı? buffering...

1 temmuz 2004 karnımın acıkması

• az önce başıma gelen ilginç hadise.

çıkma teklifi etmeden önce save almak

• muhakkak icad edilmesi gereken şey. sonra elde keman mal gibi kiza bakinca olmuyor sayin isvicreliler. sizden bi aciklama bekliyoruz.

yeni evli çift aktiviteleri

• sürekli kahvaltı edip ardından türk kahvesi içmek. bakınız benim face'de birbirleriyle tanışıklığı olmayan 3 tane yeni evli çift var, hemen her gün benzer bir fotoğraflarını görüyorum. anladığım kadarıyla yiyişmekten yemek yapmaya fırsat bulamıyorlar, günde 5 posta kahvaltı edip kahve içiyorlar. ha bi ortak nokta da hepsinin kahvaltısının baştacı: üzerine bal gezdirilmiş kuruyemiş tabağı.
  arkadaşım siz sabah akşam ballı badem-ceviz yer durursanız, vuruştan başka bi aktivite edemezsiniz zaten. gerçi bu da olumlu da ileride birbirinizden cabuk sıkılırsanız diye söylüyorum.
  bak geçen bu çiftlerden birisi sinemadan yer bildirimi yapmışlar, altına da "gesmelere geldik ama filmden sıkıldık eve geçiyorus" yazmışlar. kesin patlamış mısırın balını az buldunuz, diye yorum yazdım, face'den sildiler beni, "koci?le duştan sonra kahvaltı qeyfi" adlı albümden mahrum bıraktılar beni ona yandım amk.!

bütün tc kimlik no'larının çift sayı olması

• sebebi, bu şekilde ikiye bölünebilmesidir. batı'nın oyunudur. bizi bölmek istiyorlar...
  
  yıllar sonra başa gelen editi: avrupa'da bir akrabamız, türkiye'den etnik sebeplerle (kürt) avrupa'ya sığınma talebinde bulunan bir adamcağızla karşılaşıyor. adam, "abi biz, türkiye'de ikinci sınıf vatandaşız, kimliğimizde öyle yazıyor." deyince, akrabamız "nasıl yani? o kadar da belli etmemişlerdir" diyor. adam da, "çıkar kimliğini bak göstereyim" diyerek el büyütüyor. neyse kimlikler çıkıyor. adam, kürtlere hep sonu çift sayıyla biten kimlik verdiklerini, diğer herkesin tc. kimlik no'sunun tek sayıyla bittiğini zannediyormuş. hayat işte...
  
  not: kürtlere yapılanlar ortada. mevzumuz olayları tahfif etmek değildir... adamcağızın durumu trajikomik.

sigara paketinde yazan uyarı mesajları

• paketlerin üstüne öldürür süründürür yazmak uzun süredir sigara üreticilerinin hedef kitlesi olarak belirlediği yeni yetme gençler üzerinde hiçbir etki yaratmayacaktır. o yaşlarda ölüm çok uzak bir kavramdır. hızlı yaşa genç öl sloganını benimsemiş çocukların asiliklerini sergilemeleri için bir fırsat doğurmuştur yeni kampanya. elinde sigara öldürür yazan paketi ağzına dayayıp bir sigarayı dudağının kenarına sıkıştıran, tek eliyle açtığı zipposunun ateşine önce kısık gözlerle bakan, kafayı hafif yana eğip sigarasının ucunu ateşe yapıştırırken tek kaş havada karşısındaki kızı kesen veletleri şimdiden görür gibiyim.
  
  sen yaz o paketin üstüne "atlama tütüne, koyarım o g.tüne" diye bak bakalım alıyo mu bi daha.

boşanmak

• günlerden duruşma,
  sen yoksun,
  ben,
  çoktandır beynime hapsettiğim yüreğimle,
  sessiz kalma hakkımı kullanıyorum.
  aşkın, adın, varlığın
  her fırsatta yüreğimi yeniden sorguluyor
  katip hala adını adımla yazıyor
  salon tıkbasa bomboş
  şahit vedat,
  okuldan kalma ezber yeteneği ile
  ifadesini güzel sunuyor.
  beni ilk oturumda haklı çıkartan adalet
  riya ile flört etmekte
  o yüzden o da yok mahkemede
  hakim “karar” diyor.....
  
  ve katip,
  adını adımla yazmıyor artık!