hesabın var mı? giriş yap

  • nefis bir film. izah edelim.

    ---------spoiler içeriyor-----------

    filmin kare ası nefis oyunlar vermiş. iyi yönetmenlerin elinde ortalama oyunculuğu olan yakışıklı aktörlerin bile ne kadar nefis oyunlar verebileceğinin kanıtı chris pine koca kafasıdır. ikili eşleşmelerle 4 aktör üstünden yürüyor film ve dört aktör de harika oyunlar veriyor. sizlerin oyunculuktan anladığı ne bilmiyorum ama ben durum, atmosfer-dramatik gerilime uygun nefis kompozisyonlar gördüm. her biri kendi karakterini ince donelerle üstlenen, rol çalmayan, kendi alanını karakterin özgünlüğü ve derinliğiyle yaratan gösterişsiz, ağdasız, minimal ve bir o kadar büyük oyunlar.

    film için doğal ve gerekli yaklaşım sistem, sistemin belkemiği olan bankacılık, mortgage sistemi, elbet 2008 amerika çıkışlı küresel krizin yarattığ etkilere odaklı bir eleştiri. nitekim tüm bunları ziyadesiyle barındırıyor film. ama filmin yaptığı başka bir şey var ki ben buna iyi, nitelikli yönetmen dokunuşu diyorum.

    filmin senaryosu yüzeyde ziyadesiyle tanıdık ve hatta klişe bir senaryo. ama yönetmenin kamerasını gezdirdiği zamansal ve uzamsal bağlamlar ince ince çizilen bir kır portresi gibi dikkatli izleyicinin içine işliyor. acele etmeden, tempoyu doğru ayarlayarak, karakterlerin ve özellikle amerikan kırsalının da biyografisini yazıyor yönetmen david mackenzie kamerasıyla. en önemlisi eleştiriyi bağıra çağıra, kör gözüne bir sinemasal çiğlikle aktarmıyor peliküle.

    sinemada görüntü ve senaryo birliği üzerine bir tür ders niteliğinde film. ama özel olarak yaptığı şey aslında görünen sistem eleştirisinin ardında ''büyük amerikan ulusu'' mitinin köklerine dönük bir sorgulama. bu durumu ulus-millet kimliğini biraraya getiren etnik temizlik gibi günahları ve tektipçi faşizan ülkünün yarattığı tarihsel perspektifi yineleyerek ve bugüne özel bir estetik mizanpajla taşıyor perdeye mackenzie.

    tarihin izdüşümünü bugüne ait bir hikayenin göbeğine taşıyor. ve çerçevesini western janrıyla (elbet bilinçli bir tercih olarak) imlerken bu fona en uygun eyalet teksas eyaletini seçiyor. burada tarihsel gerçeğe dönük iki bağlam var. birincisi ''vahşi batı'' ifadesiyle bir tür sabit bilinçaltı gerçeği ve elbet somut tarihsel bir gerçeklik olarak vahşi batı denen bölgenin amerika'nın seyrek yerleşimli uzak batı bölgelerini tanımlayan bir ifade olması. bu durum da doğal olarak şiddete yakınsayan bir toplumun portresini daha gerçekçi çizerken, mitlerin kökenine dönük ''gizli metafor'' seçeneğini çerçevesine ustaca yerleştiren olgun bir anlatıma kavuşmasına neden oluyor filmin.

    böylelikle yeni ve modern dünyanın uzak batılı ''yeni yerlileri'' de nefis bir şekilde tanımlanmış oluyor. bunlar kabaca amerikan tarihi bilen herkesin anlayacağı şeyler. hatta tarih okumadan filmlerden bile öğrenebilirsiniz. abd'nin farklı etnik kökenlere ait insanlardan bir ulus- ülke- devlet yaratma çabasının en büyük kurbanı kızılderililer. etnik katliamlar, işkenceler, sürgünler, zoraki göçler, asimilasyon politikaları derken çirkin, barbar, her yerinden irinler akan boktan bir tarihsel gerçek var orada.

    işte mackenzie'de iyi bir yönetmen olarak bu ulus kimliğe sahip beyaz amerikalıların ''beyaz yerlilere'' evrilişinin hikayesini bir tür global, küresel sermaye (bankalar, şirketler ve devletler) savaşımıyla, değişen savaşın ve savaş şartlarının modern bireyin geçmişe, atalarına, köklerine uzanan saç ayaklarıyla genişletiyor. beyaz adamın bir zamanlar zorbalık ve cinayetle sömürdüğü, yok ettiği, katlettiği kızılderililerin yerine şimdinin sözde ulus-kimlik sahibi beyaz adamı koyup, onun yaşadığı zulme işaret ediyor senaryosuyla. vahşi batı mizanpajını oluşturan kadrajına oturttugu beyaz amerikalıların çürük ve kirli gecmişinin günümüze uzanan izlerini sürerken vahşi batı'da hiçbir şeyin değişmediğini, değişen tek şeyin şiddete meyyal eden at üstündeki yerel haydutların artık kurumsal bir kimlik ve aidiyet duygusuyla (bankalar, vergi daireleri, petrol, devletler, çok uluslu şirketler vs) işlerini sürdüren küresel, takım elbiseli, üniformalı haydutlara dönüştüğünü , mermi, silah ve fiziksel şiddetin yerini bankaların, faizlerin, kredilerin, petrol kuyularının, vergi dairelerinin aldığını imliyor ustaca.

    üstelik yeni dünyanın vahşi batılıları artık kızılderililer değil. artık sisteme, devlete borcu olan her beyaz adam kızılderili çünkü.

    burada yine miti tersine çeviriyor ustalıkla mackenzie. merkeze alıp, suçlu konumuna yerleştirdiği hikayenin anti-kahramanı olan iki kardeş aslında bu sistem içerisinde en günahsız ve masum kişiler. ama yönetmen onları aklayan ya da romantize eden bir yaklaşımla vurgulamıyor bu durumu. senaryonun merkezinde soygun yaparak hayatta kalma çalışan iki kardeşin romantik hikayesini başaşağı ederek, onların kötülüğüne sebep olan şeylerin, sistemin altını çizerken karşılarına silah kuşanmış somut fallik bir kötülük, kötüler, objeler koymuyor. kurum ya da kurumların insanlar üstünde büyüyen ürkütücü karanlık gölgesini kızgın güneşin, tozun, sarının her türlü tonunun can yaktğı bir aydınlık içerisinde resmediyor. aydınlığın üstünde büyüyen karanlığın biçimsel ironisini de böylelikle filmine yedirmiş oluyor. hikayenin kötü adamı, kötülüğün somutlaştığı fiziksel bir eylem ya da evren yok filmde ki filmin en büyük başarısı da burada. karakterlerin eylem motivasyonuna dönük böyle güçlü bir anlatı oluştururken onları bu motivasyona hazırlayan durumu, kişileri, kötüleri göstermeden seyirciyi onların hikayesine inanırmak, ortak etmek her yönetmenin harcı değil.

    western janrının gereği olarak en yüksek silahlanma oranına sahip teksas eyaletinde gönüllü koruyucuların, halkın banka soyguncuları için sürek avı başlatması janrın en önemli mitlerinden biri. nitekim burada da yerel halk sözde halkın refahı ve en önemlisi devletin bekası için iki kardeşın peşine düşüyor. tıpkı western filmleride olduğu gibi kasabanın ortasında şiddetin kol gezdiği bir mermi kıyameti kopuyor.

    üstelik bir zamanların kızılderilileri çoktan asimile olup düzene adapte olmuş. hatta ve hatta kanun koyucu olup beyaz adamın zulmetini kuşanıp onlardan olmak için diğerlerine göre daha fazla çabalamış.

    en nihayetinde kızılderililer, rangerler, şerifler, öfkeli beyaz adamlar, kanun koyucular, bankalar, petrol şirketleri derken western formuyla günümüze taşınan arkaik hikaye geçmiş ve bugün arasında nefis bir koşutluk kuruyor.

    özellikle kahramanın baht dönüşüyle kendine sağladığı petrole dayalı kurtuluş abartılıl bir ironi olarak seyircinin gözüne sokulan tek şey. zaten bunu da bilinçli bir şekilde yapıyor yönetmen. üstelik kardeşlerden suça meyli olanı (sırf bu romantizmin tuzağına düşmemek adına), karakterin kökenine dönük bir tür nedensiz şiddet, bir tür fiziksel şiddet üreterek kendini gerçek ve sabit kılma eylemiyle örtüşürüyor finale doğru ve mutlak sonunu hazırlıyor. belki böyle yaparak sistemin insanlar üstündeki etkisini daha güçlü bir şekilde sabitliyor yönetmen. kimseyi aklamadığı gibi kimseyi de cezalandırmıyor böylelikle.

    zira çok bilinen bir gerçek olarak bazı insaların kendini ifade etme biçimidir şiddet. ama bunu yaratan şartları görmezden gelerek bu durum hakkında söz etmek çok bilmişlikten öteye geçmez. neyse ki mackenzie bu tuzağa düşmüyor ve her karaktere gereğince yer açıp tarafsız bir şekilde karakterlerin hikayelerine konuk ediyor izleyicisini.

    nihayetinde geleneğini keskin çizgilerle ayrılmış iyi-kötü çatışması üstüne kurmuş bir sinema sektörünün somut kötüler olmadan bu denli geniş tabanlı bir eleştiri düzlemini kurması önemli bir iş.klasik, tanıdık bir hikayeyin hem sinemasal, hem tarihsel, hem kültürel mitlerini kökenlere sadık kalarak bugüne dönük bir orjinallik içersinde incelikle işlemek bir bakıma kolay gibi görünen zorluğun üstünden gelmek filmin en büyük meziyeti ve her yönetmenin harcı değil.

    david mackenzie gibi benim için rüştünü çoktan ispat etmiş bir yönetmenin olgunluk çağının ilk filmi olarak hell or high water bu senenin açık ara en iyi 3-5 filminden biri. mutlaka görün.

  • dünyada gelmiş en çok takdiri hak eden sporcu.

    tüm zamanların en iyi basketbol oyuncusu olarak kabul gören nba efsanesi michael jordan 6 nisan’da naismith memorial basketball hall of fame yani naismith memorial basketbol onur listesi’ne alındı.
    nba ve lakers efsanesi magic johnson’ın “burada bir michael jordan var bir de diğerleri yani bizler varız” ve nba ile celtics efsanesi larry bird’ün de “tanrı jordan kılığında aramızda” dediği michael jordan önce basketbol olmak üzere spora ve sporculara verdiği katkıya profesyonel kariyerine nokta koyduktan sonra da devam etti. işte efsane’ye saygı kapsamında “airness” “air jordan” “greatest” gibi takma isimlere sahip olan michael jordan’ın olabildiğince kısa bir fotoromanı ve özeti.

    kare kare 1984-2003 yillarinda spor dünyasini sarsan michael jordan'in fotoromani

    -jordan ve başarilari-

    michael jeffrey jordan 17 şubat 1963’te dünyaya geldi. basketbolu bıraktıktan sonra kendi markası üzerinde işadamı olarak çalışmaya devam eden jordan için ulusal basketbol ligi yani nba’deki açıklama kısa ve öz “michael jordan tüm zamanların en mükemmel basketbolcusudur.” tüm zamanların en iyi pazarlanan ve kariyerini en iyi yöneten sporcuların başında gelen jordan’ın elde ettiği başarılar ve kırdığı rekorlar kendi başına bir olay. 1980’lerden başlayıp 90’ların sonuna kadar spor dünyasını sarsan başarılara imza atan jordan’ın neler yaptığı kısaca şu şekilde özetlenebilir:
    - chicago bulls’da biri dışında çıktığı maçların tamamında yani 1.109 maçta çift haneli sayılara ulaştı. (25 mart 1986’da clevaland caveliers maçında 8 sayı kaydetti.)
    - 1.099 maçta 20 sayı ve üzerinde kaydetti.
    - 671 maçta 30 ve üzerinde sayı kaydetti.
    - 211 maçta 40 sayı ve üzerinde kaydeti.
    - 39 maçta 50 sayı ve üzerinde kaydetti.
    - 5 maçta 60 sayı ve üzerinde kaydetti.
    - 30 maçta triple double (3 alanda çift haneli sayılara ulaşmak) yaptı.
    - 240 maçta double-double (2alanda çift haneli sayılara ulaşmak) yaptı.
    - 11 sezonda toplamda en çok sayı kaydeden isim oldu.
    - 3 sezonda top çalma lideri oldu (1987-88 1989-90 1992-93)
    jordan 6 nba finalinde 35 maçta oynadı ve 6 kez nba şampiyonu oldu. (1990-91 1991-92 1992-93 1995-96 1996-97 1997-98)
    bu maçlardan 6’sında 40 ya da üzerinde 1’inde de 50 sayı yada üzerinde kaydetti. bu maçlarda 33.6 sayı 6.0 ribaund v e 6.0 asist ortalaması tutturdu.
    finallerde 6 kez mvp yani en değerli oyuncu ödülü aldı (1990-91 1991-92 1992-93 1995-96 1996-97 1997-98)
    peş peşe iki maçta 50 sayı ve üzerinde üretebilen tek isim olan jordan (28 nisan ve 1 mayıs 1988’de cleveland caveliers maçlarında) 100’ün üzerinde nba rekorunu elinde bulunduruyor. chicago bulls tarihinde de 200’ün üzerinde rekoru bulunan “airness” kısa süre washington wizards kariyerinde de 4 rekora imza attı.
    dört maçta quadruple double yani dört alanda çift haneli sayıları kaçıran jordan 1988’de new jersey nets maçında 25 sayı 10 ribaund 10 asist 6 top çalma 1989’da la clippers maçında 41 sayı 10 ribaund 11 asist 6 top çalma 1989’da boston celtics maçında 42 sayı 9 ribaund 11 asist 8 top çalma ve 1989’da charlotte hornets maçında 33 sayı 10 ribaund 12 asist 6 top çalma gibi muhteşem istatistiklere de imza attı.
    1.98’lik jordan profesyonel basketbol kariyerinde 122 cm.lik omuz genişliği ve 98 kiloluk ağırlığıyla en atletik isimlerden biriydi. muhteşem smaçlarıyla “air jordan” lakabı alan jordan’ın elde ettiği ödüllerden bazıları da şu şekilde özetlenebilir:
    nba mvp ödülü: 1987–88 1990–91 1991–92 1995–96 1997–98
    tsn the sporting news mvp ödülü: 1987-88 1988-89 1990-91 1991-92 1995-96 1996-97 1997-98
    nba finalleri mvp ödülü: 1991 1992 1993 1996 1997 1998
    nba all-star mvp ödülü: 1988 1996 1998
    nba yılın defans oyuncusu: 1987–88
    nba yılın çaylağı: 1984–85
    naismith yılın kolej oyuncusu: 1984
    john r. wooden ödülü: 1984
    adolph rupp ödülü: 1984
    usbwa yılın koley basketbolcusu ödülü: 1984
    acc yılın basketbolcusu: 1983–84
    tsn the sporting news yılın kolej basketbolcusu ödülü: 1983-84
    nba all-star smaç yarışmasında iki 1’lik: 1987 1988
    sports illustrated yılın sporcusu: 1991
    nba’de tam 16 kez ayın basketbolcusu
    nba ilk 5’inde 10 kez birinci seçim (1986-93 1995-98)
    nba defans takımında 9 kez birinci seçim (1987-93 1995-98)
    nba çaylak takımı ilk seçim (1985)
    nba tarihinin en değerli 50 isminden biri (1996)
    slam dergisi tüm zamanların en iyi 75 ismi (1.)
    espn yüzyılın en iyi 100 atleti (1.)
    north caroline ile 1982’de ncaa şampiyonluğu
    chicago bulls ile 6 nba şampiyonlupu: 1990-91 1991-92 1992-93 1995-96 1996-97 1997-98
    amerika birleşik devletleri olimpiyat takımı ile iki olimpiyat altını: 1984 1992

    -jordan’in mirasi-

    nba’e her veda ettiğinde televizyon reytingleri düştü her geri döndüğünde (2 kez) o ve ona bağlı firmalarla reklam anlaşması bulunan şirketler toplamda 1 milyar dolardan fazla kazanç elde etti. basketbolun dünya çapında çok önemli bir yere gelmesini sağlamakla kalmadı çalıştığı herkese fazlasıyla kazandırdı: 15 firmayla yaptığı sponsorluk anlaşmalarında bu 15 firmanın tamamı jordan’dan daha fazla kazanç sağladı ve bunu açıkladı. boks efsanesi muhammad ali ve beyzbol efsanesi babe ruth’u her oylamada geride bırakarak tüm zamanlar’ın ve yüzyılın en iyi sporcusu ödüllerini almayı başardı. dünyanın en prestijli spor dergilerinden sports illustrated’ın kapağına rekor kırarak 49 kez çıktı.
    anfernee “penny” hardaway grant hill kobe bryant lebron james vince carter ve dwyane wade “yeni jordan” olarak lanse edildi ama hiç biri “air jordan” imajına yaklaşamazken onun karşısına çıkartılan bu isimler larry bird ve magic johnson gibi jordan’ın ayrı bir yerde olduğunu ifade etmekten çekinmedi.
    sayısız ödül ve rekora sahip olan michael jordan son olarak 6 nisan’da naismith memorial basketbol onur listesi’ne de girerek inanılmaz kariyerine bir yeni onur daha eklemiş oldu.

    onunla ilgili ilginç açıklamalar.
    "tanrı jordan kılığında aramızda..."

    aynı dönemlerde basket oynadığı
    atlanta hawks'ın oyun kurucusu steve smith için majesteleri şöyle söylemiştir,
    "beni savunmasıyla en çok zorlayan basketbolcudur"

    steve smith ise şu şekil karşılık vermiştir,
    "jordan o kadar üst düzeyde farklı bir basketbol oynuyorki onu savunmak yerine izlemeyi tercih ediyorum"

    kaan kural, lebron james' in jordan la kıyaslanması üzerine:

    "ben oyucuları kıyaslamayı sevmem. ama jordan olmak imkânsız. mutlaka ondan daha yetenekli oyuncular gelecek. bence tracy mcgrady ve kobe bryant'ın mj'den daha az yetenekli oyuncular olmadığını düşünüyorum. fakat michael jordan'ın zihinsel gücü iki üç insan da var. ben onu michael schumacher ve tiger woods ile karşılaştırırım. michael jordan yenilmeyi asla kabul etmeyen, kazanmak için yeteneklerini sonuna kadar zorlayan ve bunu akıllı bir şekilde kullanan bir insan. lebron james jordan'ı istatistikler de geçse de asla onun kadar maç kazanamayacak. jordan'ın zihinsel gücüne hiç kimsenin ulaşamayacağını düşünüyorum. "

    bill clinton: “ ben potansiyelini bu kadar üst düzeylerde azimle ve yaratıcılıkla kullanan birine daha önce hiç tanık olmadım.”

    "eğer spor âlemindeki sporcuları bir değerlendirmeye tabii tutsaydım, her yönden 10 tam puan alacak yegâne kişi michael jordan olurdu." alonzo mourning

    "kimi zaman maçın ortasında olduğum yerde durup kalırdım. çünkü onun çılgınca bir hareket yapacağını bilirdim. böyle bir durumda sağa sola koşuşturmaktansa, olduğum yerde kalıp, seyretmeyi tercih ederim." kenny anderson

    "onun benim için ancak hayalini kurabileceğim hareketler yaptığını gördüm. onun potanın bir tarafındaki dip çizgiden smaç yapacakmış gibi havalanıp, havada bir müddet asılı kaldıktan sonra altından geçip diğer tarafından ters turnike attığını gördüm. bunu kendim görmesem imkânsız derdim." shaquille o'neal

    "michael bana gözleri kapalı serbest atış atabileceğini söylediği maçı asla unutmam. onunla bunu asla yapamayacağı konusunda iddialaştım. o da yaptı! o gün düşündüğüm eve gidince çocuklarıma ne söyleyecektim." dikembe mutombo

    "benim jordan hakkında anlatmaktan en hoşlandığım hikaye, pistons'da oynadığım sene chicago ve detroit arasında oynan maçtır. michael potaya doğru ilerliyordu, önünü kesmek için yukarı doğru sıçradım. dilini dışarı sarkıttı ve sağından geçeceğini sandım. ama o havadayken dilini ve yönünü diğer tarafa çevirdi, diğer yanımdan geçti ve topu sağ eliyle potaya bıraktı. ben de orada öylece durup seyrettim. sonra chuck daly' le göz göze geldik. rengi atmıştı. ona zar zor 'bir şey söylemene gerek yok, ben de gördüm' diyebildim, o kadar." john salley

    "gerçekten aklımdan hiç çıkmayan maç var, asla unutmayacağım ve evde kasette kayıtlı olan. new jersey'de oynuyorduk. michael topu aldı ve derrik coleman, chris dudley ve chris morris ona doğru geldiler. içten bir manevra yaptı, dışarıya doru bir hamle yaptı, topu arkasından geçirdi ve şutu attı. inanılmazdı. o en iyisi ." horace grant

    "benim en favori maçım 1990-91 finallerinde yaşandı. michael topu sürerek geldi, sağa doğru bir feyk attı, sola doğru gitti sonra sıçradı ve havada bir an asılı kaldı. dilini dışarı sarkıttı ve bu sırada hala havada asılı duruyordu, bende içimden 'hayır, bunu yapamaz, bunu yapmamalı, bizim takıma bu olmaz beni üzerimden bunu yapamazsın' diye düşünüp duruyordum... ama yaptı. uçtu, topu bir elinden diğerine aldı ve içine bastı. michael bütün seyircilerin çıldırmasına yol açmış gibiydi. herkes saçını başını yoluyor, bu inanılmaz basketi gördüklerini inanamıyorlardı. eminim ertesi gün, ofise gittiklerinde bütün millet sadece bundan konuşmuştur." magic johnson

    "michael bu oyunu sadece iki nedenle oynuyor; çünkü oynamayı seviyor, meydan okumaya bayılıyor.” bj armstrong

    "oyun son çizgi civarındayken, topun bu adamın eline geçmesini istiyorsunuz ki iyi bir oyuncu nasıl olur göresiniz. işte michael'i özetlemek için kullanabileceğim kelimeler bunlar: o iyi bir oyuncu, en iyisi." john paxson

    "vancouver karşısında oynanan bir maçı hatırlıyorum. bitime 6 dakika kala, 12 sayı gerideydik ve normalde maçı kaybetmememiz gerekiyordu. ama michael sadece 'bu kadar yeter, buna izin veremem' dedi ve vancouver tarihe karıştı." bill wennigton

    "ne zaman başımız sıkışsa michael turboları açıyor." james edwards

    "bazı oyuncuların baskete giden yolu bulmalarını seyretmek çok ilginç ve michael'da beni en çok etkileyen taraf da bu. onun nasıl sıçradığı ve smaç yaptığı hakkında konuşup durabilirsiniz, ama basketbolu gerçekten bilen insanlar onun çembere giden yolu her defasında keşfetmesinden, şut atmak istediği her zaman, o şutu ne yapıp edip bulmasından daha çok etkiliyorlar. chicago'ya ilk geldiğinde inanılmaz şaşırtmıştı. onunla aynı takımda oynadığımızda, rakip takımda oynadığınızdan daha çok etkileniyorsanız." dennis rodman

    "o, oyuncuların oyuncusu. o, kendiniz oynamadığınızda seyrettiğiniz adam. bazen onunla maç yaparken bir hareket yapıyor ve siz kendi kendinize 'keşke ağır çekimde tekrar görebilseydim' diyorsunuz." karl malone

    penny hardaway mj washington da son senesinde son new york maçını oynadıktan sonra sahada alkışlanırken basına şöyle bir demeç veriyor.

    ''ben küçük bir çocuktum ona hayrandım. ben basket oynayan üniversiteli bir liseli bir gençtim onu örnek alırdım. üniversitede aynı. ben nba ye geldim all-star oldum fakat hala onu izliyor ondan öğreniyordum. o 40 yaşında ve hala ondan çok şey öğreniyorum herhalde ölünceye kadar da öğreneceğim''

    magic johnson “ basketbolcular ikiye ayrılır. biz normal adamlar vardır, diğer yanda ise tek başına michael jordan”

    magic johnson: “"bazen jordan o kadar güzel oynardı ki onu savunmaya çalışmak yerine potayı güzel gören bir yerden jordan’ın yapacağı şeyi izlemeyi seçiyordum, çünkü ertesi gün herkes o hareketten bahsederken tam anlamıyla görememiş olmak beni çıldırtıyordu..."

    craig eghlo= '' durdurmak mı? öyle bir şansımız olabileceğine siz inandıysanız bende inanıyorum o zaman, fakat hiç sanmıyorum. durmanın anlamını sanırım bilmiyor.''

    ''ben jordan'a maçta ne yapması gerektiğini söylemezdim ama sana söylüyorum.''
    phil jackson’dan kobe 'ye ithaf.

    "michael saygı duyarak izlediğim ve bana oynadığım günleri tekrar yaşatan tek oyuncu." dr.j

    son olarak ta majestelerinin açıklamaları,
    “herkes bir şekilde michael jordan gibi olmak istiyor, bense her gün michael jordan olmak zorundayım.” michael jordan

    jordan- "yetenek maçı kazandırır ama zeka ve takım oyunu şampiyonluğu!"

    jordan "kariyerim boyunca 9000'den fazla başarısız atış yaptım, 300'den fazla oyun kaybettim, 26 kez oyun kazandıracak atışı ıskaladım.. çabaladıkça başarısız oldum, başarısız oldukça çabaladım.. işte başarımın sırrı..."

    “yenilmeyi kabul edebilirim, ama bir daha denememeyi; asla!” michael jordan

  • starlink uydularının teknolojik yoğunluğuna da sonra değineceğim ama şu anten'i bir inceleyelim;

    starlink anteni

    efendim starlink alıcı anteni başlı başına kendi teknolojik alanının en üst ürünüdür.

    neden derseniz size "phased array antenna" demek isterim. türkçe'siyle "fazlı dizi anteni". (kabul ediyorum türkçe'ye çevirince ciddiyetini kaybediyor)

    peki phased array antenna nedir ?
    normalde siz yörüngedeki uydulara erişim için çanak anten kullanırsınız. hepinizin eline de geçmiştir. hatta kurtlar vadisi izlemiş olanlar diziyi sunan next&nextstar firmasının antenlerini filistin ve ırak havzasında da ürün yerleştirme ile görmüş olmalıdır.çanak anten

    çanak antenler ucuzdur. ama çok önemli bir handikapa sahiptir. sabittirler. keza yörüngedeki uydu da sabittir. yani dünya'nın dönüşüne göre. (bkz: geostationary orbit) (bkz: jeostatik yörünge)

    starlink gibi kafanızın üstünden sürekli bir o tarafa bir bu tarafa doğru gidip gelen uydular söz konusu olduğunda çanak anten kullanabilmeniz için çanak antenin sürekli uyduya doğru yönlenmesi gerekir. bunu da motorlarla sürekli mevlana gibi komple çanak anteni oynatarak yaparsınız anca...

    peki spacex ne yapmış ?
    "ya gardaş çanak anten mi kaldı, bi de onu oraya çevir buraya çevir mi yapıcaz başlarım öyle dünya'ya ben mars'a giderim valla" demiş. sanırım mars'a giderim diyince oturup bir ciddiye almışlar bunu diyeni. çanak anten kullanmaktansa sinyali başka bir şekilde yönlendiren bir anten çeşidi aramışlar. aslında çok da aramamışlar, amerikan savunma sanayisi sağolsun hemen imdatlarına yetişmiş orda da. (bkz: internet) (bkz: mems)

    alet bu.
    önü
    arkası
    yakın çekim

    merak edenler için teardown videosu da şu. yukardaki görseli ordan aldım.
    bu aletin üstündeki her küçük bakır daire bir anten(patch anten). evet spacex 632 tane anten koymuş buna, salaklık etmiş demi ? yoh gardaş değel. salaklık eder mi goskocaman elon beyefendi...

    bu aletin (ki kendisine dishy antenna deniyor. bildiğin tabak yani) en önemli özelliği yeteneğine göre ucuz olması. ucuz dediğim de bir bilgisayarın fiyatının 4'te biri kadar fiyata... entry'nin sonunda söyleyeceğim kullanım alanını duyunca bu paraya bunu yapmış olmalarına çok, hem de çok şaşıracaksınız.

    nedir bu 632 antenin hikmeti ?
    bu antenlerin her biri kendine göre bir tabanca *. her biri orijinal sinyalin belli belli bir fazında sinyal oluşturup sinyali uzaya gönderebiliyor. bu da şu resimde görülen etkiye neden oluyor. sinyali istenilen tarafa doğru, neredeyse çanak antenin tam yönlendiği durumdaki gibi göndermeyi sağlıyor. oynar parça olmadan hem de.
    amacımız da buydu zaten. kafamızın üzerinden geçen bir starlink uydusuna sinyalimizi yönlendirmek.

    bu phased array antenna'lar aesa radarlarının ana bileşeni. peki aesa radarı nedir ?
    aesa: active electronically scanned antenna demek. bu da işte bizim phased array antenna'nın aktif olanı aslında. yani sinyal sürekli olarak herhangi bir yöne doğru istenilen şiddette yönlendirilebiliyor. bir de küçük ufacık antenleri alıcı olarak kullanırsanız oluyor size radar(bu starlink anteni de aslında sadece yazılımı değiştirilerek aesa radarı olabilir) aselsan da bu sistemi f16'larda kullanmak için geliştirmelerini sürdürüyor. (onlarınki patch anten ile değil de vivaldi anteni ile yapılma. konuyla ilgisi olanlar aradaki farkı bilir)

    yani savaş uçağında da yeni yeni kullanılmaya başlayan bir teknolojiyi "eve sokmayı başarmaları" takdire şayan. gerçi eve sokmuyorlar yine, spacex bu antenleri açık bir alana koymanızı öneriyor ama hadi diyim ki "bahçeye sokmayı başarmaları" sizin gönlünüz olsun.

  • bir gün kürt yolda yürüyormuş
    tartışan 2 çocuk görüp yanlarına yaklaşmış ve sormuş; "niye kavga ediyirsiniz çöcüklar?"

    çocuklar da "paralarımızı birleştirip tost aldık ama hangimizin ilk ısırığı alacağına karar veremiyoruz" demişler. kürtte kaş altından gülmüş, tostu çocukların elinden almış, ikiye bölmüş ve gülümseyerek birden arkasına dönüp kaçarak tostu eşşeğiyle birlikte yemiş.

  • ingilizler büyük ihtimalle bizim yeni tl işaretini euro işaretine benzettiler ve bizim gazetelerde çıkan 17 milyon tl'yi 17 milyon euro olarak çevirdiler.

  • dik gitmiyor aslinda, hava inceldikten ve belli bir hiza olastiktan sonra once capraz sonra baya yatay gitmeye basliyor. taa ki yatay hizi yercekimini asacak noktaya gelsin. roketler ucaklar gibi suzulerek gitmez, havadaki oksijeni de kullanmaz, bu yuzden yercekimine (edit: ve hava surtunmesine) karsi gereksiz yakit harcamaktansa bir an once uzaya cikip yatay hiza ulasmaya calismasi en efektif yoldur.

    edit: baslik sahibinin sorusu cok yerinde. buna benzer bir sekilde, yillar once uydulari roket yerine neredeyse yere paralel toplara yerlestirip patlama ile gondermek dusunulmustu. ama uydunun yorungeye oturmasi icin en az saatte 25 bin km hiza ulasmasi gerek. bu hizlara yere yakin ulasirsa, hava surtunmesinden dolayi eriyip parcalanacagi icin cok uzerinde durulmadi.