yeni zenginler

• sedat simavi'nin henüz genç bir gazeteciyken eylül 1918'de yayınladığı karikatür albümü. "les néo-riches" olarak da bilinir. torunu harun simavi'nin e-gazete olarak aynı isimle çıkardığı mizah dergisi diken'den hemen önce olması lazım. tarih ve toplum, zamanında ek olarak transkripsiyon ile yeniden yayımlamıştı (cilt 26, sayı 154, ekim 1996). albümün hangi şartlarda ve nasıl bir ortamda yayınlandığını tahayyül edebilmeniz için "mukaddime"yi aktaralım:
  
  karilerime
  dört senedir hayat ve memât mücadelesi içinde yuvarlanan millet gülecek bir dakika bulamadı. hergün yeni bir mesele her saat yeni bir mahrumiyet ve felaket insanları ciddi ve sert yaptı. bu gidişle gülmeyi unutacağımızdan korkuyorum. halbuki bu maskaralık sahnesinin başlıca mümessilleri olan ve hepimizin lisan-ı yâdında hergün sermaye-i iştigal ve vesile-i kıyl ü kal teşkil eden yeni zenginlerimiz bana o kadar büyük bir sermaye temin ettiler ki böyle albüm neşrinden kendimi men edemedim. bu albümde bugünkü hayatımızın sırıtan sahnelerini kısmen cem' ettim. maksadım kimseye tariz ve taarruz değildir. ben herşeyden evvel mesleğimi seven bir gencim. mesleğimin icâbı olarak yalnız hayatı görür ve gördüklerimi tesbit ederim. bu sahnelerde aktör vazifesini gören şahıslar bence ehemmiyeti haiz değildir. ben bunları tel'in etmeden bilakis onlara bana hayatta böyle mufassal bir hatıra bıraktıracak bir mevzu' olduklarından cidden müteşekkirim. resimler hoşa gider ve dört seneden beri kapanan dudaklara biraz hande verebilirsem teşekkürâtımı rağbetlerine mazhar olacağım zevattan ziyade "yeni zenginlerimize" medyûn olacağımı itiraf etmek mecburiyetindeyim.
  şişli, eylül 334 (1918)
  sedat simavi
  
  valla resimler cidden hoşuma gitmekle kalmadı, günümüze şartlarına karşılaştırırsak bile epey cesur -ki sadece "cesaret" değil karşılaştırılan. "yeni zengin" ya da "harb zengini" diye tanımlanan sınıf, zaten birçok araştırmada incelendiği gibi türkçe edebiyata aşina olanlar zaten yabancılık çekmeyecektir. bunun yanı sıra, türk karikatürlerine fransız etkisini tartışan "de l’empire ottoman à la république: la caricature turque sous l’influence du français" makalesinde de simavi'nin yeri olduğunu geçerken belirtelim ve albüm ile başbaşa bırakalım..
  
  "muhtekir babanın oğlu şimdiden gazı çekiyor."
  
  kaynak: sedat simavi, yeni zenginler (les néo-riches), 1918
  http://issuu.com/…rosnec/docs/yeni_zenginler__1918_
• sevgilisine devamlı yalan söylediği ortaya çıkınca, kel olmasının kalıtsal olduğunu söyleyip sevgilisinin kendisini terk etmemesini sağlamaya çalışan bir dolandırıcının "saç ektirmeye çalıştım ama olmuyormuş. türkiye'ye tam 14 kez gittim" repliğinin geçtiği netflix filmi.
  ben beğendim. gayet komik bir filmdi.