yakup şevki subaşı

• kurtulus savasimizin en temkinli her turlu riskten kacinmayi savunan pasasi . şoyle bir bakalim hayat hikayesine.
  
  yakup sevki pasa o zamanin ismiyle el aziz sehrinde 1876 da harput ta dogdu. orta okulu elaziz askeri rustiyesinde liseyi ise erzurum askeri idadisinde bitirdikten sonra istanbul un yolunu tutup mekteb-i harbiye ye giris yapti. 1896 yazinda harbiyeyi bitirdikten sonra mekteb-i erkan-ı harbiye ye yani harb akademisine girdi ve ocak 1900 yilinda kurmay yuzbasi olarak mezun oldu.
  
  bu sirada mekteb-i harbiye'de askeri taktik ve strateji öğretmenliği yaptı. ogrencileri arasinda ileride kurtulus savasimizin beyin kadrosunu olusturacak mustafa kemal ataturk ismet inonu fevzi cakmak gibi onemli isimler vardi. yillar sonra kurtulus savasinda bu ekiple birlikte hizmet ederken mustafa kemal pasa ve arkadaslarinin kendisine hocam seklinde hitap etmesinin sebebi buydu.
  
  balkan harbine katildi ve catalca bolgesinde topcu komutanligi yapti. mart 1914 te istanbul boğazı müstahkem mevki komutanlığı görevine atandı.
  
  birinci dunya savasi sirasinda canakkale , galicya ve kafkasya cephelerinde savasti. galicya cephesinde terfi alip paşa oldu. ekim 1917 de kars in ruslardan geri alindigi harekati yonetti.
  
  mart 1920 de istanbul un isgalinden hemen sonra ingilizler tarafindan tutuklandi ve malta ya suruldu. 1 yil malta da surgun hayati yasadiktan sonra sakarya meydan muhaberesinin kazanilmasi sonucu yapilan esir degisimi anlasmasiyla ulkeye geri dondu. ekim 1921 de ankara ya gelerek kurtulus savasina katildi.
  
  kasim ayinda kendisine 2. ordu komutanligi teklif edildiginde, kabul edip etmedigi sorulunca bir hayli sasirdi. bunun sebebi yine malta surgunlerinden olan ali ihsan pasanin (bkz: ali ihsan sabis) mustafa kemal pasa ile sinif arkadasi olmasi sebebiyle , bati cephesi komutani ismet pasa dan daha kidemli oldugunu iddaa etmesi ve 1. ordu komutanligini istemeyerek kabul etmesi idi. yakup sevki pasa bunun bir vatan gorevi oldugunu soyledi , omzundaki yildizlar biraz daha kalabalik diye bu gorevi reddetmeyecegini ve ismet pasa ile calismaktan memnuniyet duyacagini belirterek gorevi kabul etti.
  
  buyuk tarruz un planlandigi unlu futbol maci sonrasi duzenlenen toplantida plana sert sekilde karsi cikti. planin son derece tehlikeli oldugunu milletin elinde kalan son kuvvet olan ordunun boyle riskli bir planla dusman uzerine gonderilmesinin sonuclarinin buyuk olabilecegini belirtti. kendisinin fikri ise daha duragan bir strateji uygulayarak uzun zamanda yildirma taktigi uygulamakti. oysa mustafa kemal pasa ya gore ne milletin ne de ordunun daha fazla bu savasi surdurecek takati yoktu. fakir milletin saglayabilecegi maksimum imkanlar buydu ve zafer bu imkanlarla alinacakti. daha fazlasi bulunamazdi ve bu yuzden beklemenin bir mantigi yoktu.temkinli biri olarak bilindigi icin masada bulunan diger pasalar tarafindan ikna edilmeye calisilsa da en sonunda istemeyerekte , olsa baskomutan olan mustafa kemal pasa nin emirlerine kendi gorusleriymis gibi harfiyen uyacagini soyledi. ancak oyle olmadi.
  
  taarruz sirasinda 2. ordu ile afyon onlerine geldiginde kendisine ordunun sol tarafinin ileri surulmesi emri verilmesine ragmen kendi cephesinden cekilen bir dusman gormedigini soyleyerek emri uygulamayi reddetti. bunun uzerine cephe karargahi hucum emrini alt duzey subaylara bizzat uygulamalari emrini verince yakup sevki pasa ordusunun pesine takilmak zorunda kaldi. savasin zaferle sonuclanmasindan sonra mustafa kemal pasa ya giderek " ben sana inanmadim affet " diyerek pasanin buyuk bir hayrani oldugunu soyledi ve omru boyunca da oyle kaldi.
  
  ızmir in kurtulusundan sonra canakkale ve trakya yonune dogru yapilmasi planlanan fakat ingilizlerle aramizda bulunan sicak catisma ihtimalinin cok yuksek olmasi sebebiyle ordudaki en ihtiyatli komutan olarak kendisine gorev verildi. tek kursun atmadan ingilizlerin yanindan gecerek orduyu canakkale ye kadar getirdi ve ingiliz kuvvetlerini kusatti.
  
  savastan sonra askeri gorevine devam etti ve 1924 yilinda yuksek askeri şura uyeligine tayin edildi. bu gorevi surerken 1926 yilinda orgenerallige terfi etti. 20 aralık 1939 yılında yüksek askerî şûra üyesi iken öldü. karacaahmet mezarlığı'nda toprağa verildi. daha sonra naaşı 27 eylül 1988 tarihinde devlet mezarlığı'na nakledildi.
  
  kendisi kurtulus savasimizin onemli isimlerinden ve o degerli kadroyu yetistiren onemli egitmenlerden biriydi. ulkesine ettigi hizmetlerden dolayi kendisine mutesekkiriz ruhu sad olsun.