wordpainting

• conquest of the paradiseda da kullanılan uydurma müzik dili ile söz yazmak.
  (bkz: pseudo latin)
• vokal müzikte, metindeki önemli kelimeleri müzikal jestlerle ilişkilendirme sanatı. bir anlamda, metni hikaye anlatan bir insan gibi kabul edersek; gerekli mimiklerini müzikal olarak ifade etmeye çalışmak. örneğin "merdivenlerden düştü" gibi bir tabir geçiyorsa bu hemen müzikal olarak pıt pıt düşen notalarla ifade edilir. ya da "ölüm" kelimesi söylendiği anda karanlık bir akor duyulur.
  
  bugünkü her tür müzikte kullanılan kelime-boyama tekniği aslında gregoryen dönemde ortaya çıktı en güçlü haline geç rönesans italyan madrigallerinde ulaştı. o dönem italyan bestecileri bu yönteme o derece inanıyorlardı ki, wordpainting'i adeta bir bilim kabul edip standardize etmeye başladılar. hayalleri, tam anlamıyla evrensel olarak anlaşılabilen bir müzik dili yaratmaktı ancak ardından gelen barok estetiğin karmaşık doğası bu çabayı anlamsız kıldı. çünkü sadece kelimelerin değil, bütün metnin altında yatan anlamın verilmesi müzikal olarak mümkün hale gelmişti. wordpainting artık müziğin merkezinde olmasa da her zaman başvurulan bir teknik olarak kaldı. bugünkü popüler müzikte dahi çokça kullanıldı.
  
  wordpainting'in tarihteki dramatik doruğu carlo gesualdo'nun -akıl hastalığı nedeniyle bağlamı kaçırıp, tek tek kelimeleri birbirinden bağımsız boyadığı- çılgın madrigalleri olsa da, teknik doruğu herhalde kenan doğulunun simsiki siki siki isimli şarkısında "siki" kelimesinin sıkıştırılmış biçimde defalarca yinelenmesidir..
• bachın meşhur re majör magnificat'ının tamamı aslen bu tekniği öğrenmek için bir ders niteliğinde olsa da deposuit potentes özellikle dinlenmelidir.
  
  sözleri der ki:
  deposuit potentes de sede et exaltavit humiles.
  o, güçlüleri tahttan indirdi ve zayıfları(fakirleri) güçlü kıldı(yükseltti).
  
  cümlenin ilk parçasındaki anlama bağlı olarak müzik de inici bir karakter gösterirken, cümlenin ikinci yarısında müzik öncekinin aksine, parlak, çıkıcı ve ferah bir karaktere bürünür. hatta "exaltavit" (yükseltmek) kelimesinde yapılan oyunlar, melismalar tadından yenmez.
  
  ton koopman üstad'ın şefliğinden bir yorum da işte burada