trifaze

• 34.5 kv, 154 kv veya 380 kv'da nötr/toprak hattı kullanılmaması bu üç fazın akımlarının, şebekenin enterkonnekte yapısından ötürü, birbirini dengeleceği, dolayısı ile topraktan akım geçmeyeceğinden dolayıdır (teorik olarak). toprak hattı sadece alçak gerilimde kullanılır...çünkü alçak gerilimdeki kullanıcılar dengeli yük çekmezler bu akım topraktan akmasın diye toprak hattı kullanılır...geçen dengesizlik akımı nötr hattı üzerinden trafoya döner..
• 154 kv genelde santraller ile ana dagitim trafolari arasinda kullanilir. fabrikalara , mahallelere ise 34.5 kv yada 6.3 kv olarak gelen trifaze voltaj nihai olarak guc trafolari ile 400 volta dusurulerek kullanilir. uc faz gerilim dunyanin cogu ulkesinde ve turkiyede 400 volt olarak standart olmakla birlikte kimi ulkelerde 660 volt olarak da bulunabilir. herhangi iki faz arasinda 400 volt , faz notr arasinda ise bildigimiz 220 volt vardir.
• trifaz her ne kadar dünya genelinde kullanılsa da, altı fazlı uygulamalar da geliştirilmektedir...
• bu tür akımlarla çalışan üç sargılı bobinli elektrik motorları tek fazlılara göre daha sarsıntısız ve randımanla çalışmaktadır
  (bkz: monofaze)
• fazlar arasindaki farklar 120 derecedir derler kagit uzerinde de hep bir cemberin 120 derecelik acilarla uce bolunmus sekli ile gosterirler ama bu elektrik kablo uzerinde nasil boyle uc farkli yone gider hic kimse tutup anlatmaz. insanlar en sonunda kendi kendilerine kesfederler kazin ayaginin oyle olmadigini.
• ideal şartlarda üst üste binen 120 derece faz farklı 3 sinyalin birbirini karşılayıp net olarak 0 çıkması ve bu sayede nötr hattına ihtiyac duyulmayabilmesi, lineer bir yük devresine (bkz: load) aktarılan gücün sabit olması nedeniyle motor ve jeneratör titreşimlerini azaltması ve belirli bir yönde dönen bir manyetik alan seçilebilmesi sayesinde elektrik motoru tasarımlarını kolaylaştırabilmesi gibi 3 önemli özelliği bünyesinde barındırabilen en düşük fazlı elektrik aktarım seçeneğidir.
  
  şimdi bu koşulların özellikle ilkine değinmek ve yapılan yanlışları düzeltmek gerekirse; yukarıdaki tanımdan anlaşılabileceği gibi trifaze bir sistemde faz farkları 60'ar derece değil 120'şer derecedir ki 3 sinyalin toplamı 0 etsin (3 x 120 = 360 derecenin bir periyot yaptığını siz elektrik severlerin dikkatine sunarım). basitçe, genlikleri ve frekansları eşit olan, ancak aralarında 120 derece faz farkı bulunan 3 sinyalin zamana göre grafiklerini üst üste bindirirseniz göreceksiniz ki toplamları her daim 0 olacaktır; bu da bize nötr hatta ihtiyaç duymama, hatta toplam elektrik gücü olarak tek telin kaldıramayacağı yüksekliklere çıkma imkanını sağlamaktadır (biz kimsek artık). buraya daha sonra döneceğiz ama daha önce şu "çember grafiği"ne de bir dokundurmadan geçmeyelim (kurgu memento gibi oldu farkındayım, hatta aranızdan çoğu kişi de okumayı bıraktı bile):
  
  deminden beri bahsettiğimiz üç sinyalin phasor vektörlerini imajiner - reel eksene yerleştirirseniz göreceksiniz ki çember grafiği zannettiğiniz şeyle karşılaşacaksınız (ki aslında burada birim çember'den yararlanabilirsiniz ve ayrıca gördüğünüz gibi "yön"ler sinyallerin değil, sinyallerin phasor gösterimlerinin yönleri, yani tellerden geçen akımın sağa sola gitmesi gibi fantastik durumlar gelmesin aklınıza). burada a sinyalini referans alıp (ø = 0°) reel eksene çakıştırdığınız vakit b ve c sinyallerinin phasorları ø = 120° ve -120° olmak üzere şeklimizi tamamlayacak ve çoğu insanın mercedes amblemi zannettiği gösterimi oluştaracaktır (ama sizin gibi akıllı bilgili insanlar kabak gibi görecektir ki bir cismi aralarında 120° bulunan 3 eşit kuvvetle çekmenin salakça bir şekilde hiçbir sonuca varmadığı gibi burada da 3 sinyalin toplamı 0 verecek, ancak salakça olmaktan öte işe yarar bir sonuç olacaktır).
  
  not: sadeleştirildi.
• çevrede var olan bilumum hafriyat,elektrik,kazı vb. işlere meraklı yurdum insanın neredeyse hepsinin anlamını bildiği kelimedir. nereden,nasıl öğrenmişlerdir hep merak ederim ama herkes biliyor galiba... bir de bunun monofazesi vardır,onu da bilirler.en son tadilat esnasında camiden çıkan yaşlı amca yanımıza gelip "evladım,bu hat monofaze mi trifaze mi?" diye sordu...^*
• bir iş yeri kiralıyorsanız sormanız gereken ilk soru trifaze hattın olup olmadığıdır. eğer trifaze hat yok ise size projesi, sayacı ve başvurusu ile yaklaşık 1500 tl lik ek maliyet getirecektir.
• (bkz: sanayi elektriği)
• fazlar r, s ve t olarak adlandırılır. (r)eferance, (s)econd ve (t)hird bilinirse akılda kalır. yeni nesil akıllı sayaçlarda sırası ile l1, l2 ve l3 şeklinde adlandırılır. trifaze hatların fişlerinde ortadaki 4. bacak nötrdür.^* normal elektrikle^* çalışan bir cihazı trifaze bir prizde kullanmak mümkündür. cihazımızın fişinin bir bacağını ortaya yani nötüre, diğer bacağını da fazlardan herhangi birine yerleştirince matkabımız, spiralimiz, saç düzleştiricimiz vs. çalışır. uzmanlık alanım değil, cihazlara zarar verip vermediğini bilmiyorum.