tomanbay

• mercidabık savaşında ölen memlük hükümdarı kansu gavri yerine geçen hükümdar
• kansu gavri'den sonra memluk sultani olan ve venediklilerden top,tufek alarak halkini savasa hazirlayan ,1517'de ridaniye savasi'nda da bozguna ugrayip kacan insan.
• mısır memluk sultanı.
• kansu gavri'nin yegeni.
• bu isim aslında bir sıfatken, memluk sultanı tomanbay meşhur olunca özel ada dönüşmüş bizim zihnimizde. toman dediği on bin kişiden oluşan tümen, tomanbay ise tümen beyi yani komutanı. ordu dizilişindeki yüzbaşı, binbaşı gibi rütbelerden biri.
• tam adı malik ul-eşref tumanbay'dır
• amcası kansu gavri, mercibadık savaşında hakkın rahmetine kavuştuktan sonra mısırlı devlet adamlarının zorlamasıyla tahta gönülsüz geçen şansız adam. mısır halkının çok sevdiği bu çerkez, yavuz selim ve onun ordusundan o kadar korkuyordu ki yavuz'dan gelen tehdit dolu mektupları şimdi siki tuttuk minvalinde ağlayarak okuyordu. ordusu ridaniye'de bozguna uğradıktan sonra sadık adamlarıyla birkaç defa osmanlı ordusuna saldırmasına rağmen başarılı olamadığı gibi elindeki çekirdek kadroyu da kaybetti. kölelerinin ihaneti sonucu bir dağ başında yakalandıktan sonra eski kanlısı dulkadirlerden şehsuvaroğlu ali bey tarafından ipe çekilerek yaşamına son veridi.
• ölümü 1517'den beri mısır kıptileri tarafından kutsal cuma adı altında kutlanmakta olan çerkes kökenli memluk sultanı.
• son memlük sultanı.
  kansu gavri'nin vefatından sonra önde gelen beyler (emirler) tarafından sultan ilan edildi. rıdaniye' de ve kahire şehir savaşında kahramanca savaşıp direndi, en sonunda şehri osmanlılara terk edip kaçtı, nil boyunda saklanırken yanında bulunduğu kabilenin ihanetiyle yakalandı, kahire'nin kapılarından birine asılarak öldürüldü.
  tumanbay ya da tümen bey olarak da geçer.
• gene düzeltmeler bana düştü; tumanbay, tomanbay değil, oradan tümen bayı, tümen komutanı çıkarımları yapılmış.. tomambay'dır.. türkçe adlar sözlüğünde vardır, kazak adı olarak ta domambay vardır.. kölemenler, memluk sultanlığı, mısır sultanlığı da değildir, tam olarak adı kutaman imparatorluğu'dur.. tomambai, tomambay da imparator (batı), padişah (osmanlı), şah (timur imp.luklarında) "sultan" demektir.. (arkadaşlardan biri sıfat diye yakalamış) tengiz han'daki gibi denizlerden denizlere han gibi, tamamın bey'i anlamındadır.. islam ansiklopedisine de uydurması girmiş, çerkes değildir, türk'tür.. kurtaman imparatorluğunun son tomambayı'nın adı da ulu duveydar'dır.. (rex cvtamanvs) duveydar da duacı demektir.. kanuni diye bildiğiniz sultan musa ya da sultan süleyman padişah ile osmanlı'ya devşirilen (fermanların rotasına bakınız) ataman imparatorluğu, bildiğiniz üzere sunni, kutaman imparatorluğu ise şii'dir.. türklerin mezhep savaşlarıdır.. timur imparatorluğu timur devrinde laik'ti, sonraki şahlarla şiilik ağırlık kazandı ve tam şii oldu..
  latin arşivlerinde böyle bilgiler ve dahası var, latince ve türk lehçeleri biliniyorsa ve o arşivlere ulaşılırsa eğer..