tetrakromat

• şimdiee, normal insan gözü üç renk tayfını görür, fakat bu tetrakromat denen ve insanoğlunun son bin yıldaki en büyük evrim aşaması olarak gösterilen özelliği (tetrakromasi) sahibi insanlar, dört renk tayfında görüyorlarmış. bunun sebebi de gözde normal insanda üç olan yerine dört tane yüksek duyarlıklı ışık alıcısı hücre tipi bulunmasıymış.
  
  normalde canlıların gözlerinde bulunan ışığa duyarlı koni hücrelerinin evrimlerine ve ihtiyaçlarına göre çeşitlilik göstermesi yüzünden, bu duyarlılıkla beraber renk tayfını görme şekline göre bu isim konuluyor imiş. pek çok hayvan türünde trikromasi; yani üç renk tayfına duyarlılık olduğu biliniyormuş, ama tetrakromasi memelilerde şimdiye kadar sınıflanmış bir özellik değilmiş. fakat istisnai gece görüş ve başka tür özellikler, geri yansıtma başka tür evrimlerle sağlanmış olduğu biliniyormuş.
  
  bu bilgiler ışığında görüyoruz ki (!) sonuç olarak, insandaki tetrakromasi zıt bir renk körlüğü mutasyonu gibi bir durum ve renk körlüğünün de dişi genleriyle taşındığı bilindiğinden, tetrakromat genlerinin de aynı şekilde taşındığı ve yayıldığı tahmin ediliyormuş...
  
  ayrıca pentakromasi diye beş renk tayfına duyarlılık durumu da bilinen bir özellik imiş (oha!) ama sadece bazı kuş ve kelebek türlerinde gözlemlenmiş ve çok seyrek rastlanılan bir özellik imiş.
  
  [ kaynak olarak wikipedia'nın yalancısıyım, o yüzden miş'li geçmiş zaman kipini tercih ettim ]
  http://en.wikipedia.org/wiki/tetrachromat
• mutant kategorisine dahildir kendileri. ilk x-man'ler de diyebiliriz hatta.
• retinasında mavi, yeşil ve kırmızıya ek olarak bir renk reseptörü daha bulunan - genellikle kadın - kişi.
  her tetrakromat aynı değildir, ve eğer dördüncü ek reseptör üç ana reseptörden birininkine çok yakın bir dalgaboyunu algılamaktaysa yine trikromatlar gibi görecektir.
  
  dördüncü reseptörünün ideal farklılıkta bir dalgaboyunu algılaması durumunda^* bir tetrakromat 100 milyon tonu ayırt edebilmektedir. biz trikromatlar için bu rakam bir milyonla sınırlıdır.
  
  çok da nadir değildir, kadınların %0.4'ünde görülen bir durumdur.
  erkeklerin %8'inin renk körü (monokromat ya da duokromat) olması da başka bir enteresan detaydır.
• (bkz: dikromat)
  (bkz: trikromat)
• arada kalmış bir renge baktığında içindeki renk karışımını kolayca ayırt edebilendir kısacası.
  
  balıklarda varmış esasen, sonra evrimle beraber karada yürüyen hayvanlarda da görülmeye başlamış. avcılık ve toplayıcılık döneminde kadınlar meyve toplarken bu özellikleri sayesinde zehirli meyveleri ayırt edebiliyormuş. sonra da körelmiş, insanların çoğu trikromat olmuş.
  
  eğitimle de kazanılabilen bir yetenek olduğu söyleniyor; özellikle tekstil ve moda sektöründe çalışanların renk algısının daha geniş olduğu bir gerçek. bu yüzden bu özellik ileriki nesillerde daha yaygın görülmeye başlanabilir. insanlar artık renk seçerken mavi beni açıyor, deyip geçmemeye başladı. mavinin hangi tonunun yüzünü daha solgun veya daha canlı gösterdiğini anlayabiliyorlar.
  
  bir de tetrakromatlar sarı tonlarından hoşlanmazmış. e bu benim? yoksa ben de mi?... yok artık, daha neler.
• bright side'ın youtube kanalındaki şu video sayesinde tetrakromat olduğumu öğrendim.
  
  siz de denemek isterseniz diye videoyu paylaşayım dedim. yoksa benim tetrakromat olmam kimin ne işine yarayacak?
• ortalama bir insan yaklaşık bir milyondan fazla rengi seçebilir, ama bazı insanlar bundan 100 kat fazla rengi ayırt edebilirler. normal insanların gözlerinde üç adet fotoreseptör (yani ışık algılayıcı) koni bulunurken "tetrakromat" ya da "süper gören" adı verilen bu insanların gözlerinde dört adet koni bulunur ve bu sayede çoğu insan algılayamadığı genişlikte bir renk yelpazesini algılayabilirler.
• sadece tek gözümün böyle olduğu dr tarafından söylenmesi ile yıllsrdır çektiğim çile bitti. çocukluğumdan beri "benim bi gözüm mavi bi gözüm sarı görüyor" dediğim için herkes dalga geçerdi.
  
  tam evrimleşememişim ben o bile yarım ben de :)
• nick burkhardt.
  
  (bkz: grimm)