tecemmü cemahiriyesi ^*

• beyazıt camii'nde osman ii'nin tahttan indirildiği divan toplantısında yeniçeri turnacıbaşısı'nın teklif ettiği yönetim biçimi. tam olarak söylenen şudur; "hep saltanat mı olmaklık lazımdır tecemmu cemahiriyesi eyleyelim."
  
  sultan osman'ın yerine geçecek kişinin apaçık bir deli olması darbeciler için büyük bir sorundu. hatta bizzat kendisi de toplantıda bulunan osman han, amcasının hallerini gösterip "devleti bu biçareye mi teslim edeceksiniz?" diye sormuştu. işte bu hengamede genç osman reformlarını kesin biçimde reddeden yeniçeri statükoculuğunun cumhuriyeti denemeyi düşünecek kadar gözünü kararttığı belli oluyor.
  
  tecemmu: cem etmek, birleşmek, toplanmak.
  cemahiriye: cumhur, ahali, halk.
  
  yani ahalinin birleşerek kararları almasından bahsediyor.
  
  ps. şey olmuş... bi'şey olmuş tecemmu yerine tecemmü yazmışım. çok da yanlış değil aslında.
• bildiğin halk cumhuriyeti.
  
  (bkz: people's republic)
  
  --- spoiler ---
  
  1703’te cezayir yeniçerilerinden çalık ahmet adında bir yeniçeri “bize saltanat lazım değildir. osmanlı cumhur devleti ve tecemmu hükümeti ile idare edilmelidir” der.
  
  cumhur devleti bildiğimiz cumhuriyettir, tecemmu hükümeti ise toplanarak hükümet etmektir. bunu osmanlı tarihinde ilk kez çalık ahmet’in ağzından duyarız. bu fransız devrimi’nden de, amerika devriminden de çok öncedir.
  
  1703’te cezayir yeniçerilerinden çalık ahmet adında bir yeniçeri “bize saltanat lazım değildir. osmanlı cumhur devleti ve tecemmu hükümeti ile idare edilmelidir” der.
  
  son dönem bazı yeniçeri ayaklanmalarında bunu güçlendirici bazı kanıtlara daha ulaşıyoruz. iii. selim’in devrildiği olaylar sırasında ve alemdar mustafa paşa’ya karşı ayaklanmada yeniçerilerin şöyle bağırdığını duyarız: “padişah da bir insan değil mi? aramızdan biri de padişah olur.”
  
  bir başkası “padişahın osmanlı hanedanından olması şart mı? kırım hanzadelerinden birini padişah yapalım” o sırada kırım rus işgali altındadır, kırım hanzadelerinden selim giray da istanbul’dadır.
  
  o sırada ii. mahmut tek erkektir. öldürülürse yerine geçecek erkek varisi yoktur. yençeriler “padişahın erkek olması şart mı, esma sultan’ı padişah yapalım” (esma sultan, ıı. mahmut’un halasıdır) derler. esma sultan’ın tek sakıncası vardır çoğu için; esma sultan çok çapkındır.
  
  pek çok yeniçeri şunu sormaya başlamıştır: “saltanat şart mıdır?” bu kilit bir cümledir.
  
  bu arada pek çok yeniçeri şunu sorar “saltanat şart mıdır?” bu kilit bir cümledir. bu cümleyi ettiren önemli etmenlerden biri de fransız ihtilalinin istanbul’daki yansımalarıdır.
  
  yeniçeriler fransız cumhuriyetçileri ile aynı meyhaneleri paylaşmaktadır. hatta fransız cumhuriyetçileri ile kralcılar galata’da dövüştüklerinde yeniçeriler ara girer. orduyu eğitmek için getirilen fransız subayların büyük bir bölümü cumhuriyetçidir.
  
  --- spoiler ---
  
  http://arsiv.ntv.com.tr/news/39350.asp