şura-yı ümmet ^*

• ittihat ve terakki cemiyetinin osmanlı gazetesinden sonraki yayın organı. samipaşazade sezai uzun müddet yürütücüsü olmuştur. şura-yı ümmet politik görüş olarak osmanlı gazetesinden büyük farklar taşımaktadır. bir kere türklük bahsi ön plandadır . cemiyet uzun müddet osmanlıcılık'ı zorladıktan sonra artık kurtuluşu türkçülük ideolojisinde görmektedir. bu minvalde cemiyet mecmuaları eskiden türkçe harici yayınlara destek olurken şura-yı ümmet'te böyle bir şey görmediğimiz gibi türkçenin imparatorluk coğrafyasında(tabi artık ne kaldıysa) egemen bir dil olmasını da savunmaktadır.
• şura-yı ümmet dergisi ya da gazetesi, 1902’de paris’te toplanan osmanlı hürriyetperveran kongresi’nin (birinci jön türk kongresi’nin) ardından, bu kongrede oluşmuş olan iki jön türk grubunun yeni bir yayım siyaseti kararı almasıyla ortaya çıkmıştır. gazete 10 nisan 1902 ile 12 mayıs 1910 tarihleri arasında 220 sayı çıkarmıştır. editörlüğünde ahmet saib’in bulunduğu gazete paris’te hazırlanıp kahire’de basılıyordu. gazetenin ilk sayısında bildirilen programında; dış müdahaleye karşıtlık, meşrutiyetin tekrar ilanı, halkın haklarını savunma, hükümetin durumunu ıslah, osmanlı azınlıkları arasında birlik, devlet yetkililerini zamanın gelişmelerinden haberdar etme gibi başlıklar mevcuttu. gazetede samipaşazade ve ahmet rıza önemli makalelere imza attı. ahmet ferit tek, bahaeddin şakir, ahmet saib, mustafa hamdi, ali fahri, mahir sait, süleyman hikmet, halil ganem ve yusuf akçura gibi başka önemli isimlerde şura-yı ümmet gazetesinde yazılar yazdı. yusuf akçura isminden de anlaşılacağı üzere şura-yı ümmet gazetesi jön türk hareketi içinde türkçülük tezini dile getiren bir yayım organı olmuştur. bir dipnot olarak; bu gazetenin büyük katkısı sebebiyle, 1908 ihtilali ile ilgilenen araştırmacıların şura-yı ümmet gazetesi yayınlarını görüş alanına mutlaka alması gerektiği burada belirtilmelidir. fatih serkan azizata. osmanlı'dan cumhuriyet'e milli egemenlik, s. 198.