sosyal baskınlık kuramı

• sidanius ve felicia pratto isimli iki amerikalı sosyal psikolog tarafından geliştirilen bir gruplararası ilişkiler kuramıdır.
  bireylerin davranışlarını ve düşüncelerini toplumdaki diğer bireylerin normlarına ve beklentilerine uygun olarak şekillendirdiğini açıklar.
  uyum sağlama, toplumsal normlar, dışlama ve yabancılaşma, grup kimliği, davranış kontrolü, önyargı ve ayrımcılık etkileri; sosyal baskınlığın karmaşık ve çok yönlü bir kavram olduğunu gösterir.
  insanların sosyal çevrelerindeki baskın grupların normlarına uyum sağlama eğilimleri, toplumun genel dinamiklerini etkiler ve toplum içindeki gruplar arasındaki ilişkileri şekillendirir.
  
  sosyal baskınlık kuramının cinsiyetler üzerindeki etkisi, toplumdaki cinsiyet rolleri ve normlarına uyum sağlama eğilimini içerir. bu etki, toplumun belirli cinsiyetlerle ilgili beklentilerini ve değerlerini yansıtır ve bireylerin cinsiyet kimliklerini belirlemelerinde etkili olabilir.
  sosyal baskınlık, cinsiyetler arasındaki farklılıkları ve eşitsizlikleri besleyebilir veya mevcut cinsiyet normlarının değişmesine katkıda bulunabilir.
  
  evrimsel ve biyolojik bakış açısından, sosyal baskınlık yönelimi; erkeklerin sosyal güç ve diğer erkekler üzerinde kontrol sahibi olmalarını ve dolayısıyla karşıt cinsiyet için arzu edilen partnerler olarak üreme stratejilerinde başarılı olmalarını kolaylaştırmaktadır. konuşma zamanı ve söz kesme ile yapılan çalışmalarda erkeklerin sosyal olarak daha hiyerarşik oldukları gözlenmiştir. sidanius ve pratto, erkeklerin sosyal baskınlık yönelimi puanlarının kadınlara göre daha yüksek olmasını açıklamak için; sby’nin androjen ve testosteron gibi cinsiyetler arası farklılaşan hormonlardan etkilenebileceğini ileri sürmüşlerdir. erkeklerde testosteron seviyeleri, kadınlara göre çok daha yüksektir.
  
  sosyo-kültürel bakış açısından bakıldığında, sosyal baskınlık yöneliminde erkek ve kadınlar arasındaki boşluğun, kadın ve erkeklerin toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin farklı beklentiler öngören toplumsal normlara bağlı olduğu ileri sürülmektedir. kadınların daha itaatkâr ve hassas olmaları beklenirken, erkeklerin daha baskın ve iddialı olmaları beklenir.