sibelius keman konçertosu ^*

• jean sibelius'un romantik basyapitlarindandir bu re minör keman koncertosu (op.47). ilk defa bestecinin yönetiminde kemanci viktor novacek tarafindan calinmis, daha sonra sibelius tarafindan tekrar gözden gecirilmis ve bugün bilinen haliyle ilk defa berlin'de, richard strauss'un yönetiminde kemanci karl halir tarafindan yorumlanmistir (19 ekim 1905). sibelius büyük bir keman virtüözü olma idealiyle 14 yasinda^* egitimine basladigi kemanda istedigi kadar basarili olamamissa da bu koncertosuyla idealini baska bir sekilde gerceklestirmistir^*.
  
  birbirinden güzel ve dokunakli üc bölümden olusan koncertonun son bölümü hakkinda donald francis tovey adinda bir elestirmen su tanimlamayi yapmistir: "evidently a polonaise for polar bears" (kutup ayilari icin bir polonez belli ki). bu son bölümün ana melodilerinden birisiyle, erol evgin'in melih kibar tarafindan bestelenmis "söyle canim" sarkisinin "bir tanem söyle canım ne istersen iste benden, istersen geçsin hayat bayramlarla, seyranlarla " nakaratinin melodisi arasindaki benzerlik fazlasiyla sasirticidir.
  
  jean sibelius'un koncertosunun bölümleri:
  
  allegro moderato
  adagio di molto
  allegro, ma non tanto
• yürek yakar.
• jascha heifetz in 1935 tarihli kaydının ^* dinlenmesi farz olan, 20. yüzyılın en muhteşem keman konçertolarından birisidir.
• bazen, bu eserin ilk notalarini george w bush, saddam gibi adamlar dinleseydi yine de savasirlar miydi acaba diye sorarim icimden. oyle bir eserdir ki soguk bir kis gunu uzaklardan gelen annenizi karsilamaya gitmezden once sicak yerden geliyor ustunde kalin birsey yoktur diye ona bir mont goturmeniz gerektigini hatirlatir.
• ilk notaların duyulduğu andan itibaren jean sibelius'un soğuk bir ülkede yaşadığını hatırlatan eser. (bkz: finlandiya) serbest ve uzun soluklu melodilerle dolu bu konçertonun barındırdığı teknik zorluklar göz korkutur. hatta bir keresinde ilk bestelendiğinde bu konçerto için "kadınların çalamadığı konçerto" dediklerini duymuştum. ama bu yargının külliyen yalan olduğunu göstermiştir zaman içinde kadın kemancılar.
• ... güzelliğinin tanımlanması imkansız, söze dökülmeye çalışıldıkça değerinden hep yitiren, ancak hissedilebilen...
• etkileyicilik acisindan nazarimda caykovski'nin koncertosundan bir asagisi olmayan, teknik acidan ise muhtemelen daha ileride olan bir keman-orkestra diyalogu.
• kanımca 21 yy'ın keman içim yazılmış en etkileyici/güzel bestesi. brahms op 81 trajik uvertürleri'nden yirmi beş yıl sonra bestelenmesine rağmen, besteler anlatım olarak birbirine oldukça benzemekte, bunun da sebebi aşağı yukarı aynı dönemin sanatçıları olup, aynı şeylerden etkilenmeleri olabilir.^*
  
  sibelius keman koçertosu.
  brahms trajik uvertürleri
• (bkz: mozart in the jungle)
• en sevdiğim klasik müzik eseridir. inişleri, çıkışları, hissettirdikleri, temposu ile mükemmeldir. finlandiya'lı birinden bu şaheser çıkması enteresan gelmiştir hep bana, alp disiplini kayakçı çıksa anlarım da.
  
  özellikle maxim vengerov'un chicago orkestrası ile çaldığı kayıt 10 numaradır, tavsiye ederim;
  https://www.youtube.com/watch?v=ysbrragv1b4