servistan sarayı

• ismi bir hayli yanıltıcı olan sasani mimarisinin harikalarından biri.
  
  ismi yanıltıcıdır; zirâ bu bina kuvvetle muhtemel bir ateş tapınağıdır. kare planlı ve kaidesiz olması bunun en büyük göstergesi olarak düşünülebilir. ne var ki bazı iranologlar da bu yapının bir av köşkü ya da marzban/vali konağı olarak inşa edilmiş olabileceğini de iddia etmektedir.
  
  şiraz'ın 89 kilometre güneydoğusundaki servistan kentinde bulunan ve hâlen hiç de fena olmayan bir fizikî durumda olduğu ifade edilebilecek olan yapının, m.s. 5'nci asrın ilk yarısında ve muhtemelen şahanşah beşinci behram'ın hükümdârlığı esnasında inşa edilmiş olduğu tahmin edilmektedir. yapı, hilafet'in bölgeyi ele geçirdiği 640'lardan sonra uzunca bir süre terk edilmiş ve safeviler döneminde de muhtemelen küçük bir darsîna^* olarak hizmet verdikten sonra geçtiğimiz senelerde unesco dünya mirası listesi'ne dahil edilmiştir.