serebral korteks

• (bkz: beyin korteksi)
• beyni çevreleyen en dış katman var desem var değil yok desem yok değil.
• beyinde gri cevher i (substansiya grisea) oluşturan, hemen hemen algılama faaliyetlerin büyük çoğunluğunda rolü olan 3 mm'lik dış tabaka. dıştan içe doğru histolojik olarak 6 katmandan oluşur;
  
  1- lamina zonularis: az miktarda horizontal nöron içerir.
  
  2- lamina granularis eksterna: küçük piramidal nöronlar ve stellat nöronları içerir.
  
  3- lamina piramidalis interna: küçük piramidal nöronlar ve fusiform nöronları içerir.
  
  4- lamina granularis interna: stellat nöronları içerir.
  
  5- lamina piramidalis interna: büyük piramidal hücreleri (betz'in dev hücreleri) içerir.
  
  6- lamina multiformis: martinotti nöronlarını ve değişik gövdeye sahip nöronları içerir.
• serebral korteksin kalınlığı 3 mm'dir. yapısal olarak 4 bölümden oluşur.. frontal, paryetal, oksipital ve temporal lobdur. bu loblar isimlerini bulundukları yerdeki kafatası kemiklerinden alırlar.
• sol lateral korteks bölgelerinde yer alan wernicke ve broca alanları konuşmanın gerçekleştirilmesinde görev alırlar.
  wernicke bölgesinde üç alt bölüm vardır.
  birinci bölüm konuşma sözcüklerine (kişinin kendi sözcükleri de dahil) tepki verir.
  ikinci bölüm sadece diğer bireyler tarafından söylenilen sözcüklere tepki verir(aynı zamanda birey bazı sözcükleri hatırlamaya başladığı zaman aktive olur).
  üçüncü bölüm ise konuşma üretimi ile ilgilidir.
  kısaca özetlemek gerekirse wernicke alanı (bireyin bunları kendisinin mi ürettiği, hatırladığı ya da başka birisinden mi duyduğu durumlardan bağımsız olarak) fonetik dizilimlerin temsili ile bağlantılıdır.
  broca bölgesi ise konuşma organlarının koordineli hareketlerinin serileştirilmesi ile ilgilidir.
  broca ve wernicke bölgesinde çeşitli hasarlar duygu ve düşüncelerin ifade edilmesinde kısmen ya da tamamen bir kayba neden olan afazinin ortaya çıkmasına neden olur.
  örneğin broca bölgesindeki hasar söz dizimindeki hatalara bağlı olarak agramatizmin ortaya çıkmasına neden olur.
  wernicke afazili hastalar ise içerik için uygun sözcüğü hatırlamakta zorluk çekerler ya da bu sözcüklerin yerine anlamsız sözcükler kullanırlar.
  ifade etme (akıcı olma) korteksin lateral bölümünde yer alan wernicke ve broca alanlarından sağlanan bilgi kompleksinin zenginliğine bağlıdır.
  bu bilgi daha sonra konuşma mekanizmasını yöneten orta kortikal alanlara (broca bölgesinin yanındaki motor kortekse) transfer edilir.
  son araştırmalara göre kekemeliğin nedeninin lateral korteksteki alanlar olmadığı ileri sürülmektedir. ancak kekemelik kişinin düşüncelerindeki kesintiler nedeniyle ifade etmeyi etkileyebilir ve konuşma içeriğinden uzaklaştırabilir.
  sol lateral korteks alanlarına ek olarak sağ hemisfer de konuşma sırasında aktif olabilmektedir. entonasyon ve stres konuşma dilinin temel bileşenlerinden biri olan prosodiyi oluşturur. duygu ve davranışlar; prosodi, entonasyon, perde değişimleri, konuşma hızı ve şiddeti yoluyla aktarılır. konuşmanın bu özellikleri yoluyla konuşmacı duygu ve düşüncelerini aktarır dinleyici ise konuşmacının niyetini, tutumunu ve mesajın içeriğini anlar. bu özellikler ise hem konuşmacı hem de dinleyici için serebral korteksin sağ yarısı tarafından idame ettirilir.
  
  ilgili yazı