propagation delay

• bir componentin input signalinin degi$mesinden output signalinin legal olmasina kadar gececek maksimal sure.
• domain name ile bir dns serverin iliskilendirilmesinin ardindan bu domain name ile iliskilendirilen servera ulasilabilmesi gicin gececek sure
• örneğin bir nand kapısı 10 ns'lik bir propagation delaye sahiptir.
• lojik devrelerde bu gecikme kazaya neden olabilir. bunu önlemek için aralarında geçiş olan iki çarpımın konsensüsü de devreye eklenmelidir.
• (bkz: contamination delay)
• allahin elektrik ve elektronik muhendislerine verdigi beladir. tek ilaci devreyi sadelestirmektir.
• cmos teknolojisiyle üretilmiş logic kapılarda (en basiti inverter) girişteki değişikliğin çıkışa yansımasında oluşan gecikme. giriş state'i değişiyor ama logic gate bir süre götünü kaldırıp yeni state'i çıkışa yansıtamıyor, buna da propogation delay deniyor. iki çeşidi var, tplh ve tphl. çıkışa göre low'dan hi'a (0->1) ve hi'dan low'a (1->0).
  
  bunu düşürmek için device parametreleriyle oynamak lazım. yani kapıyı oluşturan mosfetlerde fiziksel olarak değişikliğe giderek tp'yi düşürmek mümkün ama bu sefer de parazitik kapasitansı artıp önceki kapıların load kapasitansı artacağından bir kapıda yapılan iyileştirme kendisinden öncekileri yavaşlatıyor. dolayısıyla iş gittikçe karmaşık bir optimizasyon problemine dönüşüyor. neyse ki bunu da çözmek için analitik yöntemler, formüller filan var.
  
  her şey cmos üretim teknolojisinde yapısal olarak ortaya çıkan ve istenmeyen parazitik kapasitanslardan kaynaklanıyor aslında. cmos'ta state değişikliği olduğunda transient state'e geçilir. transient state iki farklı state arasındaki kısa süreli bir state'tir, o bitince steady state'e geçilir. işte o kısa aralıkta mosfetlerin şimdi detaylıca yazmaya üşendiğim yerlerinden belli akımlar akar, steady state'te bu akımlar kesilir. (yoksa bugünkü cep telefonlarına hiçbir pil dayanmaz.) bunlar parazitik kapasitanslardan gnd'ye discharge veya mosfetlerden parazitik kapasitansa charge şeklinde olur. bilindiği gibi kapasitif elemanlarda bir tau - time sabiti vardır. yani kapasitör şak diye dolmaz, aynı şekilde anında boşalmaz. (işte bu yüzden 2ghz'lik işlemci 3ghz'e overclock edildiğinde sıçar. çünkü parazitik kapasiteler saniyede max 2 milyar kere dolup boşabilir ama ondan sonrasında saçmalamaya başlar. ) işte bu akımların artırılması bu şarj-deşarj cycle'larını kısaltır. daha fazla akımda aynı kapasitans daha hızlı şarj-deşarj olur. yani lojik kapının state geçişlerine cevabı hızlanır. buralardaki akımların artırılması içinse mosfet'in bazı parametreleri (mesela atıyorum kanal eni) büyütülür. fakat artırılan parametrenin olduğu bölge bir önceki mosfetin çıkışına bağlı olduğundan onun yük kapasitansını artırır ve onu yavaşlatır. böylece bir nevi iki ucu boklu değnek bir durum oluşur.