prieneli bias

• yedi bilgeler olarak anılan antik çağın yedi büyük düşünüründen biri. lidya kralı alyattes priene'yi kuşattığı yıllarda zekası sayesinde kuşatmanın kalkmasını sağlamıştır.
  
  kuşatmanın ilk ayının sonunda kıtlık yaşanmaya başlamıştır. bias ise iki eşek alarak elindeki kısıtlı yiyeceği hayvanlara yedirmiştir. karınları iyice şişen hayvanları alyattes'in ordugahına yollamış, hayvanları gören alyattes şehre uzun süre yetecek kadar yiyecek stokunun olduğunu düşünmüştür. bunun üzerine şehirdeki durum hakkında bilgi edinmesi için priene'ye elçi göndermiştir. bias'ın önerisiyle elçinin kabul edileceği salonda dev kum yığınları oluşturulmuş, üzeri de şehirdeki son tahıllar ile örtülmüştür. yığınları gören elçi durumu ilettiğinde ise alyattes şehirde büyük miktarda yiyecek stokunun olduğuna iyice inanmış ve kuşatmayı kaldırmıştır.
  
  bu olaydan yıllaar yıllar sonra alyattes tekrar priene'yi ele geçirmek için bir donanma hazırlamaya başlamış ve yine bias zekasıyla alyattes'i şehre düzenleneyeceği seferden vazgeçirmiştir.
• yedi bilgelerin en atarlısı. kısa ve akılda kalıcı vecizleri şöyledir:
  
  -yeri gelince konuş!
  -sakınmayı sev!
  -sakınmazlık etme!
  -saygılı bir dinleyici ol! (akıllı ol der gibi)
  -aptal da kötü de olma
  
  adam millete her allahın günü bildiğin fırça kaymış... güzellik anlayışı hakkında da şöyle demiş.
  
  -kendine aynada bak. güzel buldunsa onurlu bir biçimde davran, çirkin buldunsa doğanın eksikliğini onurlu bir biçimde davranışınla kapat.
  
  bana göre prieneli bias değil, bu adam bildiğin "bias abi"... saygılar abim.
• [cv
  priene'de yaşadı
  teutamas oğlu bias
  
  o ki
  herkesten akıllıydı] herakleitos - kırık taşlar
  
  (bkz: herakleitos/@jimi the kewl)
  (bkz: fragmanlar/@jimi the kewl)
• herakleitos'un sevdiği nadir kişilerden biri.
• yedi bilge arasındaki en az önyargılı kişi olması ironiktir.
• haklı olarak, "halk yığını kötüdür" diyordu bias. bir hukukçuydu. yine de "yaşadığın kentte bütün yurttaşlar senden memnun kalsınlar, bu büyük bir lütuftur insana; kibirli kimse yıkıcı bir zarar ışığı yakar." şeklinde bir şiir söylemişti.
  
  söz gücünü iyi yönde kullanmada örnek bir şahsiyetti. ona en zor şey nedir diye sordular, "talihin kötüye dönmesine soylu bir ruhla katlanmak" dedi. insanlar için en tatlı şey nedir diye sordular, "umut" dedi. insanı en çok ne keyiflendirir diye sordular, "kazanç" dedi.
  
  hayatı hemen ondan nefret edecekmişizcesine sevmemiz gerektiğini söylüyordu. dost taraflardansa düşman tarafların davalarına bakmayı tercih ederim diyordu, çünkü dost taraflardan biri kesin düşman, düşman taraflarda biriysekesin dost olacaktı. dost kazanmak en iyisiydi. ona göre insan bir işe yavaş girişmeli, ama işini en ince detayına dek dikkatlice yapmalıydı. hızlı konuşmamalıydı, çünkü bu delilik alametiydi.
  
  yaşlanmıştı, mahkemede yine birini savunuyordu, konuşmasını bitirince başını yanındaki torununun göğsüne dayadı. mahkeme sürüyordu, karşı taraf da söz aldı. sonra mahkeme kadarı açıkladı, bias'ın savunması kazanmıştı. ancak bias bunu öğrenemedi. ölmüştü.
  
  büyük bir törenle defnedildi, mezartaşına "bu taş, ünlü priene topraklarında doğan, iyonların gurur kaynağı bias'ın üzerini örtüyor" diye yazıldı.
• priene'li bias bir yunan bilgesi ve yunanistan'ın yedi bilgesi'nden biriydi. mö 6. yüzyılda yaşamış bir avukat ve devlet adamıydı. güzel konuşması, cömertliği ve savunuculuğu ile ünlüydü. "insanların çoğu kötüdür" ve "çok fazla işçi işi bozar" demiştir.
  
  retorikteki yeteneği ve dürüstlük ve adalet konusundaki ünü sayesinde bir avukat ve devlet adamı olmuştur. iyonya kıyısında bir şehir olan priene'nin yerlisi ve teutamus'un oğluydu. davaları savunmadaki ve hakkı savunmadaki yeteneği ile öne çıkmıştır.
  
  felsefesi ahlak, adalet ve sağduyuya dayanıyordu. yaşam ve toplum hakkındaki görüşlerini ifade eden birçok özdeyiş ve bilmece yazmıştır.
  
  özdeyişleri :
  
  "ne yaparsan yap, iyi yap."
  "affetmek intikam almaktan daha iyidir."
  "sarhoşken işlenen bir suç, suçlunun ayık olması durumunda hak edeceği cezanın iki katını almalıdır."
  "fırsatını bil."
  "ne yapacağınızı önceden söylemeyin; çünkü başarısız olursanız size gülerler."
  
  priene ile samos arasındaki bir sınır anlaşmazlığında yargıçlık ve milet ile lidya arasındaki bir savaşta hakemlik yapmıştır. bilge arkadaşları ve diğer yunanlılar tarafından bilgeliği ve adilliği nedeniyle saygı görmüştür.