pozometre

• (bkz: ışıkölçer)
• fotoğraf çekilecek ortamda konu üzerine düşen ışık, konu üzerinden objektife yansıyarak oradan algılayıcı yüzeye ulaşır. doğru pozlama dengesini kurabilmek için konu üzerinden objektif aracılığıyla makine içerisindeki algılayıcı yüzey üzerine düşen ışığın değerinin bilinmesi gerekir. pozometre, konu üzerine düşen ışığı ölçerek, diyafram ve enstantane değerleri olarak fotoğraf makinasına veren araç ya da düzenektir.
  
  pozometrelerin çok farklı yapıda modelleri olmasına karşın hemen hemen hepsi benzer ilkelere göre çalışır. ölçüm süreci ışığa duyarlı bir algılayıcı ve algılanan ışığın miktarını diyafram ve enstantane değerine çevrilmesiyle gerçekleşir. modellerine göre bazı pozometrelerin ışık algılayıcı parçaları daha güçlü olabilmektedir.
  
  pozometreler kullanım alanlarına göre temel olarak harici ve dahili olmak üzere iki ana başlık altında sınıflandırılabilir.
  
  harici pozometreler: el tipi olarak da bilinen harici pozometreler doğrudan konu üzerine düşen ışığı ölçebildikleri için çok daha hassas sonuçlar elde edebilmektedir. profesyonel fotoğrafçılar tarafından sıklıkla tercih edilen bu tip pozometreler çok daha sağlıklı ölçüm değerleri ile pozlamanın gerçekleştirilmesini sağlar.
  
  dahili pozometreler: günümüzde kullanılan dijital fotoğraf makinelerinin hemen hemen hepsinde dahili pozometre sistemi bulunur. bu pozometreler konu üzerinden yansıyan ışığı ölçerek gerekli diyafram ve enstantane ayarlarının yapılmasına yardımcı olur. dslr fotoğraf makinelerinde “objektifin içinden okumalı” olarak isimlendirilen ttl (through the lens) ölçüm sistemi vardır. konu üzerinden yansıyan ışığın ölçülmesine dayanan ttl sistemi dijital makinelerin pozlama sürecinde ışığın doğru ölçülmesi ve yönetilmesinde sıklıkla kullanılır. pozometreler ayrıca fotoğrafçıya konunun niteliğine göre ölçüm yapabilmesini sağlayan pek çok ölçüm seçeneğine de sahiptir. bu seçenekler konunun daha doğru pozlanmasına fotoğrafçı açısından katkı sağlarlar. fotoğraf çekiminde bulunulan ortamın ışık değerlerinin doğru ölçülerek uygun diyafram ve enstantane ayarlarının yapılması için dijital fotoğraf makinelerinde birtakım ölçüm yönetim modları bulunmaktadır.
  
  bu ölçüm yönetim modlarını altı ana başlık altında toplayabiliriz.
  
  1. ortalama ölçüm: bu ölçüm metodu kadraj alanından algılanan ışık değerlerinin tümüyle okunarak ortalama bir değer bulunması yoluyla gerçekleşir. ışığın her bölge açısından eşit dağılmadığı durumlarda yanlış sonuçlar verebilmektedir. çoğunlukla manzara ve topluluk fotoğrafları için kullanılmaktadır.
  
  2. merkez ağırlıklı ortalama ölçüm: bu ölçümde kadraj alanının özellikle orta bölümlerinden gelen ışık değerlendirilerek bir ortalama alınır ve pozlama değeri atanmaktadır. çoğunlukla portre çekimlerinde kullanılmaktadır.
  
  3. kısmen ölçüm: bu ölçüm ağırlıklı olarak kadraj alanının merkezi ve etrafındaki yüzde 10-15’lik bölümünden gelen ışığı okuyarak pozlama değerini bulur. çoğunlukla konunun arkası ve kenarlarından fazla ışık geldiği ya da karanlığın bulunduğu durumlarda kullanılmaktadır.
  
  4. noktasal ölçüm: spot ölçüm olarak da bilinen bu yöntemde kadraj üzerinde odak noktası çevresindeki bir daire ya da dikdörtgen ile belirlenen ve görüntünün küçük bir kısmından yansıyan ışığın ölçülerek pozlama değerinin bulunur. yalnızca belirlenen bu küçük kısımdan ışık ölçümü gerçekleştirilir. fotoğraf makinesi noktasal olarak belirlenen bu sınırların dışındaki ışık miktarını değerlendirmeye alınmaz. çoğunlukla uzakta kalan bir konunun ya da yüksek kontrastlı fotoğrafların çekiminde kullanılmaktadır.
  
  5. çoklu nokta ölçüm: bu ölçümde kadraj üzerinde birden fazla bölgeden noktasal olarak ışık yoğunluğu ölçülür ve bunların ortalaması alınarak pozlama değeri bulunur. fotoğraf çekiminde noktasal olarak bir den fazla alanın ışık yoğunluğunun önemli olduğu durumlarda kullanılmaktadır.
  
  6. genel değerlendirmeli matrix ölçüm: bu ölçümde kadrajın çeşitli alanlarından gelen ışık değerlerinin her birinin önemiyle ilişkili olarak en uygun pozlama değeri bulunur. ayrıca tüm alanlardan gelen ışık değerleri belirlendikten sonra odaklanılan noktanın ölçümleri de yapılır ve pozlama bu değişkenlere göre belirlenir.
  
  fotoğraf çekiminde doğru pozlamanın yapılabilmesi konunun ve konu üzerine düşen/yansıyan ışığın niteliklerine göre uygun pozometre ölçüm yönetim modu seçilmesine bağlıdır.