metastasio ^*

• 1698-1782 yılları arasında yaşamış ünlü librettist. pietro trapassi ya da uzunca pietro antonio trapassi olarak da bilinir bu kardeşimiz ancak biz kendisine saygımızdan sahne adını kullanacağız, öncelikle bunun altını çizelim.
  giovanni vincenzo gravina'nın kanatları altına girmesiyle başlar belki de öyküsü. babası olmasına rağmen zamanın büyük hukukçusu gravina'nın kanatları çocuğun babasını mutlu etmiştir, ne de olsa hem eğitim, hem de şan, şöhret kapısı gelmiştir oğlunun ayağına...
  gravina'nın etkisiyle latinceye başlar ufaklık. evlatlığının kendisi gibi büyük bir hukukçu olmasını istiyordur gravina. yüklendikçe yüklenir çocuğun üstüne. hukuk öğrenmeye de başlar bizimkisi. her gün saatlerce süren ağır eğitim, çocuğun sağlığını bozar. gravina, yüklenmeyi bırakıp bir temiz hava aldırmaya napoli'ye taşır ufaklığı. metastasio, kısa sürede sağlığına kavuşur ve olaylar gelişir.
  seneca'dan besteler yapmaya başladığında onbeşinde bile değildir ufaklık. derken gravina ölür. büyük bir servet kalır metastasio'ya. yakışıklı çocuk, kısa sürede harcar serveti. mecburen iş başa düşer ve başlar çalışmaya...
  zamanın önemli avukatlarının birinin yanında başlar çalışmaya. ancak içindeki güdüden asla kurtulamıyordur. besteler yapıyordur, sürekli yazıyordur. bir gün, bir doğumgünü için beste yapar ve olaylar gelişir.
  prensesin doğumgününde ismi mahfuz tutulur kendisinin. serenadı tutar. bu koşullar altında oy porpora porpora derken yakalanır roma'da. kaleminden çıkan gli orti esperidi nicola porpora tarafından bestelenir. ilk defa bu eserde sahne alan onaltı yaşındaki bir genç de hayatı boyunca arkadaşı olacaktır metastasio'nun. farinelli'ye müsaadenizle burada fazla yer ayırmayalım. evet canım, doğru tahmin ettiniz, o onaltılık çıtır farinelli'nin ta kendisiydi...
  aynı operada sahne alan marianna bulgarelli ile tanışıklığı her kapıyı açmıştır metastasio'nun. la romanina evli olmasına rağmen bu yakışıklı gence evinin kapısını açmış, yetmemiş bir de aş vermişti. primadonna hukuku bırakmasını sağladı. ardından evindeki beslemeyi, müzik aleminin kollarına atmıştı. porpora'dan sonra, johann adolph hasse, giovanni battista pergolesi, alessandro scarlatti gibi bestecilerle tanışan yakışıklının sonradan birçoğu peşine düşecekti.
  azimliydi metastasio. şarkı söylemeyi de öğrendi. ne de olsa, bir librettist olma yolundaydı, zanaati bilmek zorundaydı. farinelli ile şakıdığı bile rivayet edilir ya neyse. tarihin ırzına geçiyordu belki de yazdıklarında lakin niyeti tarihin figürlerini opera için yontmaktı.
  ailesini primadonnanın evine aldırdıktan sonra, tornadan bir bir librettolar çıkmaya başladı. didone abbandonata, catone in utica, ezio, alessandro nell' indie, semiramide riconosciuta, siroe ve artaserse. ünü hızla avrupa'da yayılan isim, bir ara ikâmetini viyana'ya aldırdı. avrupa'nın kültür başkenti olma yolundaki viyana'ya.
  viyana yıllarında, pek bağırlara basılmasa da, pek hızlı çalışmıştı doğrusu. kimi librettoları üç hafta içinde bitiriyordu rahmetli. hayır kendisine şu kadar gün var evladım deniyordu da, bazı önemli hadiseler için. metastasio, aşıyordu bütün meseleleri. viyana yıllarında bir kontesle gizlice evlendiği de anlatılır. neden gizli demeyin, primadonna kompleksi eski bir mesele, deşmeyelim şimdi...
  ardından 1745'te tekrar viyana'ya dönen isim, kantatlara el atar bu seferinde. arkadaşı farinelli'ye kantat gönderir durur. torquato tasso hayranı adamı, bir cdnin içinde yazanlarla uğurlayayım, önümü ilikleyerek...
  "yirmiyediden fazla opera librettosu, yaklaşık ikiyüzaltmış besteci tarafından aşağı yukarı sekizyüzelli kere müziğe aktarılmıştır." birşey demeyip başından beri yapmam gerekeni mi yapsam...
  (bkz: omnia in numeris sita sunt)
  (bkz: istruir dilettando il genere umano)
• tarihsel operalarıyla beraber, şiirlerinin üzerine yazılan müzikleri de düpedüz sıkıcıdır. ayrıca italya'da opera dinlememe/dinleyememe adeti kendisinden sonra başlamış libretto yazarı.