paleojen

• jeolojik yaş birimi
  65,5 myö ile 23,8 myö arası
  
  paleojen, pek çok memeli ve kuş grubunun tropik koşullarda ortaya çıkıp çeşitlendiği dönemdir. erken paleojende, kıtalar sığ denizlerle birbirinden ayrılmış, her kıtada farklı bir memeli soyu evrimleşmişti. pek çok dev boyutlu, küçük beyinli, gergedan benzeri memeli vardı. bunlarla birlikte yine dev boyutlu, uçamayan kuşlar olan lavrasya diatrymidleri ve güney amerika phorusrhacidleri; 2 metre boyunda ve kıvrımlı gagalarıyla mezozoiğin dev theropodlarını andırıyorlardı. tüm bu hayvanlar tropikal ormanlarda yaşıyordu.
  
  denizlerde ilkel dişli balinalar ortaya çıktı. dev deniz protozoaları (foraminiferler), eosende mercimek boyutlarına ulaştı. salyangozlar, midye ve istridyeler, günümüzdekilerden farksızdı. nautiloidler son kez orta çapta bir evrimsel açılım yaşar: atasal ve modern kafadan bacaklıların geçiş biçimleri ortaya çıktı. derisidikenliler, mercanlar, yosun hayvancıkları, süngerler günümüzden farksızdı. karada böcekler genel olarak modern biçimlerdeydi.
  
  günümüz kıtaları, erken senozoikte birbirinden oldukça ayrıydı. her birinde farklı evrimsel patikalar izleniyordu. güney amerika'da, paleojenin sonuna kadar, kendine özgü kuş, memeli ve sürüngenlerin bulunduğu bir fauna vardı. avustralya keseli faunası da kıtalar arası izolasyon sayesinde bu şekilde oluştu.
  
  1. paleosen (65,5 myö - 55,0 myö)
  2. eosen (55,0 myö - 33,7 myö)
  3. oligosen (33,7 myö - 23,8 myö)