• david rosenhan tarafından gerçekleştirilen bir deneyin makaleye dökülmüş hali. makale, 1973 yılında science dergisinde yayınlanmıştır ve labeling theory (etiketleme teorisi) ile ilgili kanıtlar sunar 8 adet sağlıklı denek, amerika'nın farklı bölgelerindeki 12 farklı hastaneye giderek, birtakım kelimeler duyduklarını söyler. bu kelimeler thud, empty ve hollow'dur. denekler yalnızca isimlerini ve mesleklerini değiştirir; kişisel hikayelerini, başlarından geçen olayları ve biyolojik verilerini psikiyatriste doğru olarak sunar. denekler, şizofreni teşhisiyle hastaneye yatırılır. hastaneye yattıktan sonra kesinlikle şizofren rolü yapmazlar ve gayet normal davranırlar, hatta artık ses duymadıklarını söylerler. ancak yaptıkları her şey, patolojik bir davranış olarak görülür ve hiçbir hastane görevlisi, doktor, onların şizofren olmadığını fark etmez. sahte hastalar ortalamada 19 gün olmak üzere, 7 ile 52 gün arasında değişen sürelerde hastanede kalır. bu süre içerisinde onların aslında şizofren olmadığından şüphelenen tek grup, gerçek şizofrenlerdir. şizofrenlerin bazıları, deneklerin, gazeteci ya da hastaneyi kontrol eden bir profesör olabileceğini düşünür. bu kişilerin hastaneden taburcuları ise, hastane personelinin şizofreninin duraksama evresinde olduğuna ikna olması sonucunda olur. işin daha da ironik kısmı, olay ortaya çıktıktan sonra, hastanelerden birinin görevlilerinden, böyle bir şeyin kendi hastanelerinde yaşanmış olduğundan şüphe ettiklerine dair bir açıklama gelir. rosenhan da buna karşılık, "tamam öyleyse, size önümüzdeki 3 ay içerisinde 1 ya da daha fazla sahte hasta daha göndereceğim" açıklamasını yapar. görevlilerden başvuran her hastayı değerlendirmeleri istenir. toplam 193 hasta hakkında değerlendirme yapılır. 41 hasta en az bir görevli tarafından sahte hasta olarak değerlendirilir. 42 tanesinden de, yine en az bir kişi tarafından şüphe edilir. gerçekte rosenhan, hiç sahte hasta göndermemiştir.
  • bu deneyin yapılmasından yaklaşık 30 yıl sonra psikolog lauren slater, rosenhan'ın yazmış olduğu makalenin günümüzde de bir gerçeklik taşıdığını, şizofreni ve depresyon tanılarının zamana göre görecelik arz eden kavramlar olduğunu kanıtlamak amacıyla 2002 yılında aynı deneyi kendi başına yaptı.

    30 yıl önceki hastaların yaptığı gibi hazırlıklara başladı, saçlarını yıkamadı ve duş almadı. ismini değiştirerek 9 farklı hastaneye başvurdu. yapılan muayenelerde, kendisinin sürekli thud ve hollow kelimelerini duyduğunu belirtti. 9 farklı hastanede yapılan muayeneler sonucunda kendisine depresyon teşhisi konuldu ve özel reçete olmadan satılamayan ilaçlar verildi kendisine.

    yapmış olduğu bu deneyi, "opening skinner's box: great psychology experimental of the twentieth century" kitabında yazdı ve 30 sene önce ruhsal bozukluk gösterdiği inanılan herkese şizofreni oldukları için hastaneye yatırıldığını, şimdilerde ise bu şikayetlerde gelen kişilere depresyon tanısı konduğunu belirtti.

    psikiyatrik diagnoziz tedavisi hakkında tutarlı olmayan tedavilere eleştirilerde bulunan bu deney, psikiyatri dünyasını derinden sarsmış, yaratmış olduğu etkiyle uzun yıllar geçerliliğini korumaya devam etmiştir.
  • (bkz: pat deneyi)
  • (bkz: pat deneyi), sosyal deney, rosenhan deneyi
  • ten days in a mad-house
hesabın var mı? giriş yap