nikolai yezhov

• stalin doneminde sovyet gizli polis sefi. kendisine 'yok eden komiser' lakabi takilmis ve o doneme yezhov donemi denilmistir. bu donemde 'buyuk temizlik' operasyonu (1936-38) yapilmis. yuzlerce insanin katledilmesine sebep olduktan sonra kendisi de stalin'in gazabindan kurtulamamistir.
• bir dönem büyük değer verilen yezhov, zamanla gözden düşmüştür ve stalin onu bir yitikkişi yapmış, tüm kayıtlardan açıkça görüldüğü gibi sildirmiştir.
  (bkz: yitikkişi)
• büyük temizlik (great purge) esnasında sovyet içişleri bakanlığı konumunda bulunan (dolayısıyla tüm yasal icra, açık veya gizli polis faaliyetleri vb. unsurları yöneten) kurum olan nkvd'nin 1936-1938 yılları arasındaki başı. aralarında çok ünlü komünistler ve sovyet devlet görevlileri de bulunan milyonlara varan insanın ölümünün asli sorumlularından. öyle ki bu büyük temizlik dönemi kendisinin adıyla da adlandırılır (yezhovshchina).
  
  tarih bazı insanlara müspet veya menfi ilginç talihler/talihsizlikler sunmuştur. ama kimi şeytani figürler, kendi terörlerinin kurbanı olurlar. yezhov özelinde de bu gerçekleştirmiştir. bizatihi kendi yönettiği süreç, sonradan nkvd'nin başına geçen lavrenti beria'nın etkisiyle, kendi canına mal olmuş, tıpkı temizliğe tabi tuttuğu onca insan gibi, yezhov'un sonu da bir başka temizlik süreci dahilinde gerçekleşmiştir 1940 senesinde. işin bir başka ironik yanı ise, yezhov'un beria'yı da temizlik kapsamına dahil etmeye çalışıp, stalin'in dahliyle edememiş olmasıdır.
  
  bu da stalin'in bir şeytani düşünsel boyutunu öne sermektedir. büyük temizliği yaptıran adam, büyük temizliği yaptırdığı adamı da büyük temizliğin sonunda tasfiye etmiştir..
• yagoda ve yezhov'un yerinde olsam, merhametli ve iyi bir insan olmama rağmen ben de kasaplık yapardım stalin'den korktuğum için. fakat bu iki talihsiz yoldaş stalin'e köpek kadar sadık olmalarına rağmen 45 yaşlarında infaz edilirler. şu an 45 yaşımda olduğum için, çok az yaşamışlar gibi geliyor bana. yaptıkları kasaplıklar ömürlerini 3-5 yıl uzatmıştır sadece.