muhammediye

• bir de bunun askeri eratı var. asakiri mansurei muhammediye başlığında inceleniyor.
• (bkz: mahmudiye)
• ·müellifi yazıcıoğlu mehmed b. salih b. süleyman dır .
  ·telif tarihi 1449 dur.
  ·muhammediye’ nin beyit sayısı 9000 dolaylarındadır.
  ·bu eserde tek bir vezin hakim değildir.genellikle vezinler, aynı bahirden bir uzun, bir kısa kalıp olarak münavebeli bir şekilde kullanılmıştır. vezinlerin bu tür eserlerdeki çeşitliliği bakımından muhammediye, kendinden önce ve kendi devrinde hatta kendi devrinden sonrası içinde bu zenginliğini ve orijinalliğini muhafaza etmektedir.
  ·muhammediye , nazım tarzı itibariyle kaside ve mesnevi şekillerinden meydana gelmektedir.
  ·kafiyeleri itibariyle de muhammediye nin istisnai bir özelliği bulunmaktadır. yer yer kaside kısımları , alfabetik bir sırayla kafiyelenmiştir.
  ·muhammediye de mürettep bir eserdeki başlangıç ve tertibe uygun bir sıra gözetilmiştir. ilk iki beyiti arapça olan bir tevhidle kitaba başlanır.bu tevhid kısa olmakla birlikte veciz bir şekilde cenab-ı hakkın zat sıfat ve ef’aline ait hususiyetlerine temas edilir.
  ·tevhid’in devamında hz muhammed medholunur. dört halife hz hasan ve hüseyin medh ve senalarından sonra sebeb-i telif bölümü başlar. sebeb-i teliften sonra gelen’iftitab-ı kitab’ kısmında tekrar bir tevhid bölümü vardır.bundan sonra asıl kısım başlamaktadır.
  ·hatime bölümünde yazıcıoğlu m. , sebeb-i telif te de söylediği gibi , hz peygamber’i rüyasında gördüğünü, kitabını onun irşad ve tedrisiyle meydana getirdiğini beyan ederek kısa bir münacatın devamında alem-i manada şeyhi hacı bayram veli ille görüştüğünü söyler. hacı bayram ve onun dilinden muhammediye medhedilir. muhammediye nin bir benzeri bulunmadığına , cihanda ne olmuş ve olacaksa onda mündemic olduğuna, nazım , kafiye ve vezin hususiyetlerine temas edilir.
  ·yazıcıoğlu m. eserinde sultan 2. murad ‘ı da medheder.
  ·muhammediye’nin bölümleri:
  o yaradılış
  o hz peygamber ‘in doğumu hayatı savaşları mucizeleri ve yakınları
  o kıyamet alametleri , ahiret hayatı ve hususiyetleri
  
  ·1.bölüm :bu kısım tertibü’l enbiya bahsi ile başlar.burada adem den sonra gelen peygamberler sırasıyla ve bazı hususiyetleriyle anlatılır. sıra hz. peyamber e gelince onun doğumu ve bu esnadaki save bahrinin yere geçmesi, kabe duvarlarından batılın gidip hakkın geldiğine vs ye dair sözlerin işitilmesi gibi mucizeler ve sözler işitilir.
  
  veda haccı ve hz peygamber ‘in burada irad ettiğimeşhur hutbesinden parçalar nakil olunur.
  hz peygamber ‘in vefatı faslında, muhtelif nasihatlar ve hz peygamber ‘in helalleşmesi zikredilmiştir.
  sonrasında gelen vefat safhası muhammediye nin halk üzerinde en tesirli parçalarındandır.
  salavatın fazilet ve hususiyetlerini belirten beyitlerin devamında hz peygamber ‘in dokuz hatunundan , sahabenin bazılarından bahsedilir.
  
  kıyamet alametleri küçük ve büyük olmak üzere iki gruptur. bunların bir kısmı kıyametten önce ,bir kısmı kıyametten sonra zuhur edecektir.bu alametlerden bazıları, ilmin azalıp cehlin çoğalması,erkeklerin azalması vebanın yayılması …fasıl olarak ayrılan diğer alametlerden deccal’in çıkışı, isa nın nüzülü, güneşin batıdan doğması
  
  surun üfürülmesi faslından sonra kıyamet duraklarıyla ilgili bir bahis gelmektedir. nihayet bir münacat, marifetü’n –nefs, kaside-i ilahiyyebaşlıklı parçaların ardından hatime bölümüne geçilmiştir.
  
  ·bizzat müellif tarafından kitabın başında geniş manada bu manzumenin na’t nevinden sayılabileceği belirtilir.
  ·yazar eseri için mevlid tabirini de kullanır. mürettep bir manzume olan muhammediye mevlid , hilye, mucizat,gazavat vs. bölümlerini ihtiva eden ve tasavvufi hususiyetleri de taşıyan dini- dasitani ve nisbeten siyer türünde bir eserdir.
  
  mevlid veya benzeri türde konusu dini olan manzum eserler, tabiatiyle muhammediye den önce de bulunmakla beraber bunlar, genellikle küçük ölçüde kalmış,daha çok hacimli olarak mensur siyerler veya dariri ninki gibi nazım mensur karışık eserler yazılmıştır. bu bakımdan muhammediye kendi türü içinde ilk manzum ve telifi bir kitaptır.
  
  dili için ağır ve ağdalı denilmesine ve bazı müelliflerin sırf bu sebeple nazire yazmalarına veya onu sade dille nesre çevirmelerine rağmen diğer eserler unutulmuş, muhammediye ise asırlarcave hala yaşamak ve bir nazırı olmamak mazhariyetine ermiştir.
  
  yazıcıoğlu hayatı hakkında bu devrin diğer bazı şairlerine nazaran nisbeten biraz daha fazla bilgiye sahibiz.babası yazıcı salih tir. yazıcı salih e dair bazı bilgileri 1408 de nazmettiği şemsiye sinden tespit etmekteyiz.
• yazıcıoğlu mehmet'in özgün el yazması, vakıflar genel müdürlüğü arşiv-neşriyat bölümünde 431/a sırasayısıyla yer almaktadır.
• kaside-i muhammediye