metnin hazzı

• (bkz: metinin hazzi)
• (bkz: metnin nazı)
• şule demirkol'un çevirisiyle yapı kredi yayınları'ndan çıkmış roland barthes'in seçme yazılarının toplandığı kitabın bir bölümüdür.
  "metnin verdiği haz: klasikler. kültür(kültür ne kadar artarsa, haz da o kadar büyür, çeşitlenir) zeka. ironi.zerafet.esenlik.ustalık.güvence: yaşama sanatı. metnin verdiği haz, bir uygulama olarak tanımlanabilir(hiç bir baskı tehlikesi olmaksızın): okuma yeri ve zamanı: ev, şehirdışı, yaklaşık yemek zamanı,lamba,aile tam olması gereken yerde,yani hem uzak hem de değil(proust süsen çiçeği lavaboda) vb. ben'in olağanüstü biçimde güçlendirilmesi(düşler aracılığıyla); bilinçdışının sarılıp sarmalanması. bu haz ile dile getirilebilir: eleştiri bundan doğar.
  
  ... bachelard'a göre, yazarlar hiç bir zaman yazmamış gibidirler: tuhaf bir kopma söz konusudur ve yazarlar sadece okunurlar. bachelard, böylece mutlak bir okuma eleştirisi kurmayı başarmıştır, ve bunu haz üzerine kurmuştur: homojen bir uygulamaya girişiriz (kaygan, esenlikli, haz düşkünü, benzersiz,neşeye dayalı) ve bu uygulama bizi bütünüyle sarar:okumak-düş kurmak. bachelard'la birlikte, şiir geleneğinin bütünü, (edebiyata, kavgaya bir süre ara verme hakkını kullanarak) hazzın yönetimi altına girer.ama yapıt, bir yazı olarak algılanır algılanmaz, haz gıcırdamaya başlar, doyum sivrilir ve bachelard uzaklaşır.
  
  ...metinden alınan haz, her zaman muzaffer, kahramansı, güçlü kuvvetli olma zorunda değildir. böbürlenmeye gerek yoktur. aldığım haz, bir sürüklenme biçimine de bürünebilir kolaylıkla. sürüklenme, bütünlüğe dikkat etmediğim an kendini gösterir, dildeki yanılsamalara, baştan çıkarıcılığa, şakınlığa kapılıp dalgaların üzerinde sürüklenen bir tahta parçası gibi oraya buraya savrulduğum zaman, hareketsiz kalırım, beni metne(dünyaya) bağlayan, işlenmesi olanaksız doyumun etrafında dönüp dururum. sürüklenme, dilin toplumsal kullanımını, toplum dilini yitirdiğim zaman ortaya çıkar(cesaretimi yitirdim demek gibi). bu nedenle, sürüklenme yerine başka sözcüklerde kullanılabilir: işlenmesi olanaksız ya da dahası: şapşallık.
  bununla birlikte, başarılsa bile, bugün bu sürüklenmeyi anlatmak, bir intihar söylemi yaratmak olurdu."
• "metni entelektüel bir nesne olarak düşünmekten (kıyaslama, analiz, yansıtma..) daha depresif bir şey yoktur. metin haz nesnesidir. genellikle biçimsel bir üslubun verdiği hazdır. bununla birlikte (okuduğumuzun kesinlikle bir metin olduğunu söyleyebildiğimiz) daha derin bir hazzı daha barındırır ki, kitabın gündelik yaşamımızı etkilediği, "öteki"nin yazısının gündelik yaşamlarımızın yazısına dahil olduğu, kısacası kitap ve yaşamın birleştiği bir andır bu." (barthes- "sade, fourier, loyola")