• öncelikle; (bkz: kitab-ı mukaddes/@nonserviamm)
    eski ahit'in bölümlerinden birisi.

    dilek adaklarıyla ilgili kurallar

    1 rab musa'ya şöyle dedi:

    2 "israil halkına de ki: eğer bir kimse rab'be birini adamışsa senin biçeceğin değeri ödeyerek adağını yerine getirebilir.

    3 bu değerler şöyle olacak: yirmi yaşından altmış yaşına kadar erkekler için elli tapınak şekeli gümüş,

    4 kadınlar için otuz şekel.

    5 beş yaşından yirmi yaşına kadar erkekler için yirmi, kadınlar için on şekel.

    6 bir aylıktan beş yaşına kadar oğlanlar için beş, kızlar için üç şekel gümüş.

    7 eğer altmış ya da daha yukarı yaşta iseler, erkekler için on beş, kadınlar için on şekel.

    8 ancak adakta bulunan kişi belirtilen parayı ödeyemeyecek kadar yoksulsa, adadığı kişiyi kâhine götürecek; kâhin adakta bulunan kişinin ödeme gücüne göre ona değer biçecektir.

    9 "rab'be sunulacak adak o'na sunu olarak sunulabilecek hayvanlardan biriyse, kabul edilecektir. o'na böyle sunulan her hayvan kutsaldır.

    10 adakta bulunan kişi rab'be sunacağı adağı değiştirmemeli. iyisinin yerine kötüsünü ya da kötüsünün yerine iyisini koymamalı. eğer hayvanı değiştirirse, değiştirilen hayvanların ikisi de kutsal sayılacaktır.

    11 eğer adak rab'be sunulamayacak kirli sayılan hayvanlardan biriyse, kâhine götürülecektir.

    12 hayvan iyi ya da kötü olsun, kâhin ona değer biçecek. biçilen değer neyse o geçerli olacak.

    13 ama sahibi hayvanı geri almak isterse, kâhinin biçtiği değerin üzerine beşte bir fazlasını katarak ödemelidir.

    14 "bir kimse kutsal bir sunu olarak evini rab'be adarsa, evin iyi ya da kötü olduğuna kâhin karar verecektir. kâhinin biçtiği değer geçerli olacaktır.

    15 eğer kişi adadığı evi geri almak isterse, kâhinin biçtiği değerin üzerine beşte bir fazlasını katarak ödeyecek, böylece ev kendisine kalacaktır.

    16 "bir kimse ailesinden kalan tarlanın bir bölümünü rab'be adamak isterse, tarlaya ekilecek tohum miktarına göre değer biçilecektir. bir homer arpa tohumu ekilebilecek tarlanın değeri elli şekel gümüş olacaktır.

    17 eğer tarlasını özgürlük yılından hemen sonra adarsa, bu fiyat geçerli olacaktır.

    18 eğer özgürlük yılından daha sonra adarsa, kâhin bir sonraki özgürlük yılına kadar geçecek yılların sayısına göre tarlaya değer biçecektir. tarlanın fiyatı daha düşük olacaktır.

    19 kişi tarlasını geri almak isterse, tarlaya biçilen değerin üzerine beşte bir fazlasını katarak ödeyecek, böylece tarla kendisine kalacaktır.

    20 ama tarlayı geri almadan başka birine satarsa, tarla geri alınamaz.

    21 tarla özgürlük yılında serbest kaldığı zaman, rab'be koşulsuz adanmış bir tarla gibi kutsal sayılacak ve kâhinlere ait olacaktır.

    22 "bir kimse ailesinin mülkü olmayan, sonradan satın aldığı bir tarlayı rab'be adarsa,

    23 kâhin özgürlük yılına kadar geçecek yıllara göre ona bir değer biçecektir. o gün kişi biçilen değer üzerinden ödeme yapacak ve para rab'be ait olacak, kutsal sayılacaktır.

    24 özgürlük yılında tarla ilk sahibine geri verilecektir.25 değer biçilirken tapınak şekeli esas alınacaktır. bir şekel yirmi geradır.

    26 "ilk doğan hayvan rab'be aittir. ister sığır, ister davar olsun, kimse onu rab'be adayamaz. çünkü o rab'bindir.

    27 ama ilk doğan hayvan kirli sayılan hayvanlardan biriyse, kişi kâhinin biçeceği değerin beşte bir fazlasını ödeyerek hayvanı geri alabilir. geri alınmazsa, hayvan biçilen değer üzerinden başka birine satılacaktır.

    28 "ister insan, ister hayvan, ister aileden kalma tarla olsun, rab'be koşulsuz adanan hiç bir şey satılmayacak ve geri alınmayacaktır. çünkü rab'be koşulsuz adanan her şey rab için çok kutsaldır.

    29 rab'be koşulsuz adanan insan para karşılığında kurtarılamayacak, kesinlikle öldürülecektir.

    30 "ister toprağın ürünü, ister ağacın meyvesi olsun, toprakta yetişen her şeyin ondalığı rab'be aittir. rab için kutsaldır.

    31 kim ondalığının bir bölümünü geri almak isterse, değerinin üzerine beşte bir fazlasını katarak ödemelidir.

    32 bütün sığırlarla davarların ondalığı, sayımda çoban değneğinin altından geçen her onuncu hayvan rab için kutsal sayılacaktır.

    33 hayvan sahibi hayvanları iyi, kötü diye ayırmayacak, birini öbürüyle değiştirmeyecektir. değiştirirse, değiştirilen hayvanların ikisi de kutsal sayılacak ve karşılığı ödenip geri alınamayacaktır."

    34 rab'bin sina dağı'nda israil halkı için musa'ya bildirdiği buyruklar bunlardır.
  • 28 ve 29. maddeleriyle insan kurban etmeyi teşvikliyor gibi gözüküyor. ama modern yorumların çoğu burada bahsedilen "adanan insan"ın bir kurban değil, "yüksek mercilerce* ölüm cezası verilmiş ve bu sebeple öldürülmesi gereken biri" olduğunu söylüyor (yine de tabii tanrı veya tanrının kuralları sebebiyle birini öldürmek ile tanrıya kurban adamanın çok da büyük bir farkı yok gibi).

    edit: torah'ta o maddelerde kullanılan sözcükler biraz daha farklı imiş*, şöyle:

    "28 ancak kişinin, sahip olduğu herhangi bir şeyden – insan, hayvan ya da atasal arazisinden – tanrı adına özel olarak ayırdığı herhangi bir herem, satılamaz ve kurtarılamaz. her herem, tanrı adına en üst düzeyde kutsaldır.

    29 insanlardan özel olarak ayrılıp herem haline gelmiş herhangi bir [kişi], kurtarılamaz; kesinlikle idam edilecektir."

    herem, adanmış anlamına gelebileceği gibi, yasaklanmış/yok edilmeye mahkum edilmiş anlamlarına da gelebiliyor (yani modern yorumlarla uyuşuyor). gerçi böyle baksak bile 28. maddedeki herem (adak) ile 29. maddedeki herem (mahkum) açıkça farklı duruyor; ve 28. maddedeki heremlerin insan da olabileceği yazıyor. o yüzden hala (musa dönemindeki) insan kurban etme konusu biraz muğlak gibi.
hesabın var mı? giriş yap