• şark çıbanı denilen cilt enfeksiyonuna yolaçan parazittir.

    (bkz: leishmaniasis)
  • deri leishmaniosisine neden olan protozoondur. 2,5-3 mikron büyüklüğündedir. tatarcıklar tarafından konakçılara kan emme sırasında aktarılır.
    tatarcığın soktuğu yerde deride önce bir papül şekillenir. daha sonra konakçının makrofaj hücreleri tarafından parazitler alınır. bu parazitler konakçının makrofaj hücreleri içerisinde amastigot forma girer, hücrede çoğalır, hücreyi parçalar ve bu şekilde doku tahribatı meydana gelir.
    dokularda meydana gelen bu lezyonların merkezi nekroze olur. nekroze olan lezyonların kenar kısımlarında dev hücreleri ve plazma hücreleri birikir. böylece deride yangı ve ülserler oluşur. daha sonra bu ülserlerin üzeri kalın bir kabukla örtülür. meydana gelen yara ancak bir yılda iyileşir fakat yerinde iz kalır. bu yüzden halk arasında, bu protozoonun yaptığı hastalığa ''yıl yarası'' da denir. bilinen diğer isimleri; şark çıbanı, yıl çıbanı, halep çıbanı, urfa çıbanı, antep çıbanı, gap çıbanı.
    bu parazitin meydana getirdiği enfeksiyonu atlatanlarda ömür boyu immunite kalır.

    -klasik şark çıbanı (leismania tropica minor)
    akdeniz, orta ve güney hindistan ve diğer sıcak ve kurak bölgelerde görülür. türkiye'de en çok şanlıurfa, gaziantep, mardin yörelerinde yaygındır. köpeklerde de görülür. leziyonlar, deride sınırlanmış kuru yaralarda şekillenebilir. vektör olan tatarcık türleri: phlebotomus papatosii, phlebotomus sergenti, phlebotomus langicuspis.

    -sulu şark çıbanı (leishamania tropica major)
    orta asya ve güney rusya'da yaygındır. türkiye'de önceden güneydoğu anadolu'da yaygındı. lezyonlar mukoz membranlara yayılabilir. lezyonun üzeri sulu ve ıslak bir görünümdedir. kemirici hayvanlar rezervuar konakçıdır. vektör: phlebotomus cafcasicus.

    -mukokutaneöz leishmaniosis (leismania tropica braziliensis)
    brezilya'nın yağışlı bölgelerinde ve güney amerika'da insanlarda görülür. zoonozdur. köpeklerde de görülür. deride makrofaj hücrelerinde bulunduğu gibi mukozalarda da yayılabilir. ağız, dudak, burun ve göz mukozalarına yerleşir ve bu organların tamamen üslerleşip düşmesine neden olabilir. vektör: phlebotomus evansi.
hesabın var mı? giriş yap