karaimce

• discovery channel'da yok olma tehlikesiyle karsi karsiya olan dillerle ilgili spotlardan birinde incelenen dil. sevimli bir kadin "kibin" isimli bir yemegin nasil yapildigini anlatiyor. bazi kisimlar turkiye turkcesi'ne cok cok benziyor. altyazili tabii ki.
• discovery channel'de verilen sayı bu dili konuşanların 100-200 kişi olduğu. ''benim adım...'' diye başlayıp, '' anam, ulusumuzun aşını pişire...'' gibi ibarelerle dolu. 600 yıl önce litvanya'ya geldiklerini söylüyor. her izleyişimde yok mu bir bilim adamı ''bu konuşulan dil türkçedir, karaim diye ayrı bir dil ya da lehçe yoktur'' desin diye bekliyorum.
• karay turklerinin konustugu dil.
• kırım'daki 100-150 bin kişilik karaim topluluğu tarafından da konuşulur.
• http://daugenis.mch.mii.lt/karaimai/kt1.gif adresinde karayca incilın yaradılış bölümünden çok güzel bir örnek var:
  (yaradılış - üçüncü ayet)
  
  - ...da ayıttı teñri: "bolsun^* yarığ^*!", da boldu yarığ.
  
  meali: bunun üzerine tanrı buyurdu: "ışık olsun!", bunun üzerine ışık oldu.
• avrupa'da yok olma tehlikesi ile karşı karşıya olan diller arasında 2. sırada yer alan, yalnızca 6 (altı) adet anadil olarak konuşanı bulunan dil.
  
  kaynak
• adını ibranice "kara"dan alan türk dili. kara okur demek (arapçası kaari) . -im çoğul ekinin gelmesiyle karaim şeklini almıştır.
  
  söz varlığının temeli türkçe sözcüklere dayanır. türkçenin eski dönemlerindeki kimi özgün sesler hala mevcuttur.
  
  karaimce bazı sözcükler:
  
  tarlav-tarla
  bermey- vermek. (b-v dönüşümü oluşmamış)
  bardı-vardı
  kelgen-gelen
  neçer-kaça (azericede de neçe)
  hadır-hazır (eski türkçe formu korunmuş)
  suv-su (v sesi düşmemiş)
  kökraq-göğüs
  ulan-oğlan
  
  kıpçak dil grubundan olmasına rağmen yoğun oğuz grubu özelliklerine sahiptir karaimce. erken dönem anadolu türkçesine benzer sesler ve kelimelere de rastlanmaktadır.
• le petit prince'i dillerine kazandırarak varlığını sürdürme mücadelesinde önemli bir adım atan dil. kitabın adı, "kici bijciek". halina kobeckaite tarafından çevrilmiş.
• karaylar ya da karaimler (karaim sözcüğü ibrani dilinde kutsal kitabı okuyan karay sözünün çoğul halidir) hazarlar döneminde museviliği kabul etmiş küçük bir türk halkıdır. karaylar son zamanlara kadar litvanya’da kırım’da ve ukrayna’da yaşamaktaydı.
  
  2001 verilerine göre karayca konuşanların sayısı toplam 526 idi.
  karaylar dillerini 1930’lu yıllara kadar ibrani,latin ve kiril alfabeleriyle yazmışlardır.
  karaycanın üç diyalekti vardır troki, haliç lutsk ve kırım diyalektleri. haliç lutsk diyalektinin günümüzde konuşanı kalmamıştır.
  
  karaycanın en önemli özelliklerinden biri de sözdiziminin ibrani yazı dilinin etkisiyle bozulmuş olmasıdır. mesela bitigi karındasın “kardeşin mektubu” demektir. ya da yaptılar terejeni artharı “pencereyi yeniden kapadılar.” gibi.
• mahtawludur yaratuwçu dunyânı
  da adamnı;şikir etme har vahtını
  oyanıpmen yukumdan: umsunamen
  hajgahasın sawagatın köremen
  buyrugundan yaratıldı bar dunyâ
  
  övmelidir dünyayı yaratanı
  ve insan şükretmelidir her vakit
  uyanıp uykumdan umuyorum
  lütfunu ve inayetini görüyorum
  buyruğunla yaratıldı bütün dünya