• otomobil sahiplerinin ülkemizde genellikle sadece araçlarının görüntüsünü değiştirmek için yaptıkları bir şey. bunun ne kadar yanlış olduğunu ve jantı seçerken nelere dikkat edilmesi gerektiğini, jant büyütünce aracınızda ne gibi değişiklikler olabileceğini bildiğim kadarıyla aktaracağım:

    jant seçiminde gözden geçirmeniz gereken bir sürü kriter var. bunlar arasında görüntü en son sırada olmalı.

    1. konfor
    2. viraj hakimiyeti
    3. yol okuma
    4. performans
    5. yakıt tasarrufu
    6. kullanım alanı
    7. sağlamlık
    8. ağırlık
    9. dizayn

    1. konfor: jant ebadı büyüdükçe konfor düşer. bunun sebebi jantınızı büyüttükçe tekerlek çapının değişmemesi için lastik yanağınızı inceltmek zorunda olmanızdır. eğer aracınızın kullanım kitapçığından farklı ölçülerde lastik takarsanız bunun da bir çok dezavantajı olacaktır. bunu başka bir başlıkta anlatırım. spor jantla* konforunuza düşkün bir insansanız büyük jant sizi oldukça rahatsız edecektir. ancak spor kullanım seven kimi insanlar yol tutuş için bu konfor düşüşünü kabul eder.

    2. viraj hakimiyeti: daha büyük jantların genişlikleri de genellikle aynı ölçülerde büyür ve lastiklerinizi de buna göre seçersiniz, dolayısıyla virajlardaki hakimiyetiniz artar, aracın "dalması" azalır, ancak geniş lastiğin karda tutunma sorunu var. aracın dalmasından kastımız virajlarda lastik yanağının fazla esnemesinden ötürü aracın bir yöne doğru "batması", virajın ters yönüne doğru kafasını eğmesidir.

    3. yol okuma: daha geniş lastik yollardaki pürüzlü yerlerde, düzgün olmayan asfaltlarda aracın yolu "okumasına", yani yoldaki pürüzlere göre nereye yönleneceği konusunda kararsız kalmasına sebep oluyor. bunu özellikle yüksek hızlarda pürüzlü yerlerde frenlerken direksiyonun kararsızlaşmasından anlayabiliyorsunuz. bu da güvenlik konusunda çok daha dikkatli olmanızı gerektiriyor. (aracınızın yay+amortisör setup'ı sertse, bu daha da belli oluyor). bu basit bir konu değil ve cidden dikkat gerektiriyor, zira yüksek hızlarda (120-140-180-200) ciddi bir durumda sert fren yaptığınızda asfalt bozuksa şeridinizde kalmak için direksiyonu iki elle çok sıkıca tutmazsanız tehlikeli sonuçlar doğabilir.

    4. performans: daha büyük jantlar haliyle daha küçüklere göre daha ağır oluyor. bu da performansı olumsuz yönde etkiliyor. çünkü motorun gücünü aktardığı aksın ucuna bağlı olan jantlar (diskler ve spacer'lar da buna dahil) motor gücünün yere aktarılırken, ucundaki ağır bir metali (jantı) de döndürmek için güç sarfediyor. jantın merkezindeki ağırlık çok önemli olmasa bile, jant büyüdükçe (lastikten daha ağır olan metal kütlesi aksa bağlanma noktasından uzaklaştıkça) çizgisel hızdan dolayı motorun bu ağırlığı kaldırması daha da zorlaşıyor. jant ağırlığındaki ufak bir ağırlık farkı performansı mutlaka ama mutlaka etkiler. çünkü dönen bir parçadır ve motor gücünün yere aktarılması için gereken yoldadır. özellikle duran aracı kaldırırken jantın ağırlığını bariz bir şekilde hissedebilirsiniz. 1. viteste gaza bastığınız anda o ağırlığı sanki kendi sırtınızdaymış gibi hissedebiliyorsunuz (8 kilodan 10 kiloya geçtiğinizde bile çok bariz anlayabiliyorsunuz). motor gücü de bu konuda önemli, örneğin 600 beygirlik bir araçla 120 beygirlik bir araç aynı kefeye konulamaz. çok güçlü motora sahip bir araç zaten çok hafif jantla patinaja kalacaktır, ancak düşük güçlü bir araç mümkün olduğu kadar hafif jant kullanmalı ki hem performans hem ekonomiden zararı olmasın. zaten ekonomik modellerde bu yüzden daha küçük jantlar görürüz. yüksek süratlarde ise bu ağırlık farkını anlamak mümkün değil. "tork"un tanımını hatırlarsanız ne demek istediğimi anlarsınız. ayrıca bu durumun objektif kanıtı da dyno sonuçlarında jant ağırlığındaki 4-5 kiloluk bir ağırlığın 150 hp'lik bir araçta 4-5 hp fark ettirebilmesidir. yani janttaki 4-5 kiloluk bir değişim %3-4 gibi bir güç farkettiriyor. yani jantınız daha ağırsa dezavantajınız, hafifse avantajınız var.

    5. yakıt tüketimi: ağır jantlar, kalkış esnasında daha fazla güç gerektirdiğinden yakıt tüketimine olumsuz etki ediyorlar. yakıt tüketiminin de en çok duran aracı kaldırdığımız durumda yüksek olduğunu belirtmekte fayda var. spor yay** tercihiniz de ekonomiye etkili, çünkü akslar tekerleklere 90 derece açı ile bağlanmadıklarında bir güç kaybı söz konusu oluyor. bu da tüketime yansıyor.

    6. kullanım alanı: eğer asfaltı düzgün ve özellikle çok dur kalkı olmayan uzun yolda aracınızı kullanacaksanız büyük jantın pek bir sakıncası yok, aksine, çok küçük jantlara göre fren disklerinin daha kolay soğuyacağını düşünüyorum. ama buna kaçımızın gerçekten ihtiyacı var? yolları düzgün olmayan ve çok dur kalka girdiğiniz bir yerde büyük jant özellikle tüketim ve konfor açısından iyi olmayacaktır. bir de aracın sertliğinin (jant büyütmenin) araca gelen her darbenin yürüyen aksama ve araç içerisindeki tüm ekipmanlara zarar verme ihtimalini artırdığını unutmamak gerek. örneğin trim sesleri daha fazla olacak, yürüyen aksam daha çabuk bozulacak, birbirine temas eden tüm parçaların ömrü sarsıntıdan dolayı kısalacaktır.

    7. sağlamlık: en önemli konulardan biri ise sağlamlık.. jant büyüdükçe lastik yanağınızı küçültmek zorunda kalacaksınız, bu da yolda karşılaşabileceğiniz sert bir şekilde çukura girme gibi durumlarda lastiğin absorbe edebileceği enerjiyi aştığı durumda bu darbeyi jant ile absorbe etme gereği duyacaksınız. böyle bir durumda jantınız doğru materyalden, doğru yöntemlerle işlenilmemişse kırılabilir, kötü bir şekilde eğilebilir ve bu da can ve mal güvenliği açısından kritik bir durum. burada iyi markanın ve replika ürün almamanın önemi ortaya çıkıyor. kırık bir jant çok da ciddi olmayan bir durumu ölümcül hale getirebilir.

    8. ağırlık: jantın büyük olması genellikle daha ağır olması demektir, ancak bazı markalar farklı materyallerden jantlar üreterek bu sorunu kısmen gideriyorlar. tabii bunun da handikapları var.. örneğin çelik-magnezyum alaşımlı jantlara göre karbon alaşımlı jantlar daha hafif oluyor, ama basma mukavemetleri düşük olduğu için darbelerde kırılma ihtimalleri daha yüksek. böyle bir durumda metal jantlardaki gibi eğilmezler, kırılırlar. google'a en meşhur jant markalarının bile karbon jantlarını yazıp aratırsanız bir çok kırık örnekle karşılaşabilirsiniz. avrupada bile bu durum böyleyse türkiye yol şartlarında çok hafif alaşımlı jantlar almak çok mantıklı gözükmüyor. zaten fiyatlar da normal jantlara göre 2-3 katı bulabiliyor. ancak pistte tabii ki mükemmel bir seçim. tabii ki hafif jantın yakıt ekonomisine ve performansa çok olumlu katkıları var, ama jant büyüdükçe genellikle ağırlık artıyor, bu yüzden seçilen jantın ağırlığını önceden bilmek önemli. en azından iki modelin arasında kaldıysanız hafifi olanı seçmek diğerine göre çok büyük avantajlar getirecektir.

    9. dizayn: ülkemizde herkes bunun için jant değiştiriyor, ama bu şekilde seçimin ne kadar yanlış olduğunu yukarıdaki maddelerde anlatmaya çalıştım. umarım ilgilenen kişilere de yardımcı olur.
6 entry daha
hesabın var mı? giriş yap