in taberna ^*

• corvus coraxun da soyledigi bir sarki, yerinde durdurmayan parcalardan, gallere kosasi geliyor insanin...
  
  in taberna quando sumus,
  non curamus, quid sit humus,
  sed ad ludum properamus,
  cui semper insuclamus.
  quid agatur in taberna,
  ubi nummus est pincerna,
  hoc est opus, ut queratur.
  sed quid loquar, audiatur!
  
  quidam ludunt, quidam bibunt, quidam indiscrete uiuunt.
  sed in ludo qui morantur,
  ex hiis quidam denudantur; quidam ibi uestiuntur,
  quidam saccis induuntur
  ibi nullus timet mortem,
  sed pro bacho mittunt sortem.
  
  primo pro nummata uini,
  ex hac bibunt libertini:
  semel bibunt pro captiuis,
  post hec bibunt ter pro uiuis,
  quater pro christianis cunctis,
  quinquies pro fidelibus defunctis,
  sexies pro sororibus uanis,
  septies pro militibus siluanis.
  
  occies pro fratribus peruersis,
  nouies pro monachis dispersis,
  decies pro nauigantibus,
  undecies pro discordantibus,
  duodecies pro penitentibus,
  tredecies pro iter agentibus.
  tam pro papa quam pro rege
  bibunt omnes sine lege.
  
  bibit hera, bibit herus,
  bibit miles, bibit clerus,
  bibit ille, bibit illa,
  bibit seruus cum ancilla,
  bibit uelox, bibit piger,
  bibit albus, bibit niger,
  bibit constans, bibit uagus,
  bibit rudis, bibit magus,
  
  bibit pauper et egrotus,
  bibit exul et ignotus,
  bibit puer, bibit canus,
  bibit presul et decanus,
  bibit soror, bibit frater,
  bibit anus, bibit mater,
  bibit ista, bibit ille,
  bibunt centum, bibunt mille.
  
  parum durant centum sex nummate,
  ubi ipsi inmoderate
  bibunt omnes sine meta,
  quamuis bibant mente leta.
  sic nos rodunt omnes gentes,
  et sic erimus egentes.
  qui nos rodunt, confundantur
  et cum iustis non scribantur!
  
  [carmina burana nr. 196, 13. jahrhundert]
  
  poeta magicanin soyledigi almanca versiyonu
  wenn wir in der schenke sitzen,
  pfeifen wir aufs erdenlos.
  eilen nur das spiel zu leben,
  dem wir schwitzend sind ergeben.
  was kann schon die schenke bieten,
  wo der pfennig mundschenk ist?
  hör'n wir euch, ihr leute, fragen,
  nun, wir werden es euch sagen:
  
  manche saufen, manche spielen,
  mancher möcht sich gern gross fühlen,
  doch will er ein spielchen wagen,
  nackend muss er bald verzagen.
  mancher kommt im neuen frack,
  manchem bleibt nichts als ein sack.
  niemand zittert vor dem tode -
  "hoch, gott bacchus!" schreit die mode.
  
  erster trank dem edlen spender, und allen die's geniessen!
  zweiter den gefangenen, damit sie nit verdriessen!
  dritter allen lebenden!
  vierter allen christo ergebenen!
  fünfter den selig verstorbenen!
  sechster den jung verdorbenen!
  siebter allen strauchdieben und
  achter allen denen, die anders herum lieben!
  neunter dem schipper, dem versaufenden!
  zehnter dem mönchlein, dem entlaufenen!
  elfter den bussfertigen!
  zwölfter den streitsüchtigen und
  dreizehnter uns allen, den sauflustigen!
  
  ja, auf papst und kaiser jeder zecher
  hebt in freuden seinen becher!
  
  trinkt ihr männer, trinkt ihr weiber,
  trinkt ihr gönner, trinkt ihr neider,
  trinkt ihr krieger, trinkt ihr pfaffen,
  trinkt ihr söldner, trinkt ihr laffen,
  trinkt verbrecher, lumpenpack,
  trinkt ihr edlen dieser stadt!
  
  saufen, das ist unser leben,
  trinken, bis uns nichts mehr hält.
  bacchus schenkt uns seinen segen,
  jedem, der hier lässt sein geld.
  und die, die böses von uns sagen,
  die uns fluchen unverholen:
  ach zur hölle soll'n sie fahren,
  soll sie doch der teufel holen!
• şarabın destanıdır bu carmina burana bölümü, bacchus'a sunudur. männerchor'un doruğa ulaştığı parçadır. ezberlemek günler alır, koca koroya ezberletmek ise aylar... içelim, ona içelim, buna içelim, hayata içelim, ölüme içelim, atın ölümü arpadan olsun.
• her dinleyişte nerede benim şarabım dedirten eser. bibit kelimesini cümle içinde sıklıkla kullanarak, herkesin hayatına nakşetme görevi edinmiştir carl orff.
  
  in taberna quando sumus,
  non curamus, quid sit humus,
  
  dizeleriyle aleme gelmişim ben, gözüm ne görür, tadı yakalarız başlangıçla.
  
  şarabı alana kaldırırız kadehi önce, sonra alemin her neferine sırasıyla 3,4,5,...13 kez kadeh kalkar. en fazla yola çıkacaklara, 13 kez, kaldırılır kadeh. yolda gittiğinin farkında olanlara belki de. ya da yolda olduğunun yeni yeni ayırdına varanlara, daha önceden uyanmış olmanın coşkusuyla ve sevinciyle.
  
  sonra insan ayırmadan herkese içiririz meredi. farklılıkları içtikçe kaldırırız tek tek.
  
  quamvis bibant mente leta.
  
  dizesiyle de dibine vuralım gecenin keyifle der, veda ederiz içen yüzlerce, binlerce insana.
  
  bibunt centum, bibunt mille.
• (bkz: humus)
• erkek olsaydim da hayatimda bir kere olsun dolu dolu soyleyebilseydim dedigim carmina burana bolumu.
• stary olsa yorumuna bayıldığım şarkı. çektikleri video da ayrı güzel. geleneksel rus şarkısı sanıyordum, yanılmışım. ortaçağa aitmiş.
• ingilizce'ye çevirisi şöyleymiş:
  
  when we are in the tavern,
  we do not think about mortality,
  but get right down to gambling,
  which always raises a sweat.
  what goes on in the tavern,
  where a penny gets you a drink,
  if that is what you want to know,
  then listen to what i tell you.
  
  some gamble, some drink,
  some behave indiscretely.
  but of those who habitually gamble,
  some lose their clothes,
  some others win clothes to put on,
  and some wear sacks.
  there nobody fears death,
  but they throw the dice for bacchus.
  
  first the libertines toast
  the wine they drink;
  then they drink to prisoners and captives,
  third they drink to the living,
  fourth to christendom,
  fifth to the faithful departed,
  sixth to their painted sisters,
  seventh to the forest soldiers.
  
  an eighth time they drink to wayward brothers,
  ninth to monks all over the world,
  tenth to those at sea,
  eleventh to those who are at odds,
  twelfth for the penitent,
  thirteenth for those who undertake journeys.
  to the king, and to the pope as well,
  they all drink without limit.
  
  the mistress drinks, the master drinks,
  the soldier and the cleric drink,
  he drinks, she drinks,
  the servant and the handmaiden drink,
  the white man and the black man drink,
  the steady and the capricious drink,
  the illiterate and the professor drink.
  
  the pauper and the sick man drink,
  the exile and the stranger drink,
  the boy drinks, the old man drinks,
  the bishop and the deacon drink,
  the sister and the brother drink,
  the old lady and the mother drink,
  this one drinks and that one drinks,
  a hundred drink, a thousand drink.
  
  for about six hundred turns
  they continue drinking
  immoderately and without measure.
  even though they drink innocently,
  most people disapprove, and
  therefore we will always be outcasts.
  may those who dissaprove be damned,
  and never be inscribed with the good people.
• sözlerini notadan takip etmeden ezbere söylemek güven özveri tecrübe ister.
  herhalde yazılmış en güzel içme şarkısıdır.
  
  http://www.youtube.com/…9ctx8nwcbai&feature=related
• bunun türkçe çevirisi yokmuş. şöyle olabilirdi halbuki pekala:
  
  biz meyhanedeyken
  dünyada olup biten umurumuzda olmaz.
  aksine, kan ter içinde oynadığımız kumar için acele ederiz.
  mangırın garson olduğu meyhanede neler döner?
  biri duymak istiyorsa, asıl sorulması gereken budur.
  
  kimi kurmar oynar, kimi içer
  ayrıca kimi kumarbazlardan açıkça uzak durur.
  kimi soyunmuştur kimi giyinik
  kimilerinin çuval vardır üstünde
  burada ölümden korkmaz kimse de
  bacchus için barbut atarlar.
  
  mangırlar ilkin şaraba
  sonra özgür olanlar hapistekiler için içerler
  sonra üçüncü kez yaşayanlara
  dördüncü kez tüm hristiyanlara
  beşinci kez imandan dönmüşlere
  altıncı kez yoldan çıkmış kızkardeşlere
  yedinci kez asker kaçaklarına
  sekizinci kez hata yapmış kardeşlere
  dokuzuncu kez kovulmuş keşişlere
  onuncu kez denizcilere
  onbirinci kez kavga edenlere
  onikinci kez tövbekarlara
  onüçüncü kez yolculara....
  
  papa ve krala, hepsi sınırsızca içerler.
  hatun efendi içer, erkek efendi içer.
  asker içer, papaz içer.
  erkek de kadın da içer
  uşakla hizmetçi içer
  hızlı içeni olur, yavaş içeni olur
  zencisi de beyazı da içer
  kahyası da içer serserisi de
  fakiri de içer zengini de
  sürgün olanı, yabancısı da içer
  delikanlısı da içer ak sakallısı da
  papazı da içer diyakozu da
  kız kardeş de içer erkek kardeş de
  büyükanne de içer anne de
  orada içerler, burada içerler
  yüzlerce içerler, binlerce içerler.
  
  herkes sınırsızca içince bir ton mangır az gelir.
  neşeli kalple içseler de
  hepsi bizden içtiklerinden yakında meteliksiz kalırız
  bizim kesemizden içenleri dağıtın ve onları dürüstler arasına yazmayın.
• arany zoltan'ın the last of the troubadours albümünündeki versiyonu hayatımda en çok dinlediğim şarkı olabilir. öyle ki latince sözlerinin birçoğunu ezberledim. ilk fırsatta gidip bir katolik çomar bulup onu kutsamak olacak.^*