heysel faciası

• (bkz: 29 mayıs 1985 liverpool juventus maçı)
• 38 italyan ve 1 belçikalının hayatını kaybettiği facia.
• olaylar nedeniyle avrupa futbol federasyonları birliği'nin, liverpool'a vereceği cezayı az bulan demir leydi lakaplı margaret thatcher, "bu hayvanların cezasını ben vereceğim" demiş ve uefa'dan ülkesinin avrupa kupalarından süresiz men edilmesini istemişti.
  
  bakın kadın o dönemde şiddete, holiganizme o kadar karşı ki olaylar sonrasında tüm ülke takımlarının süresiz avrupa kupalarından men edilmesini istiyor ve uefa bu istekten sonra ülke takımlarının hepsini 5 yıl boyunca avrupa kupalarına katılmaktan men ediyor.
  
  ülkemize bakıyoruz da hemen her derbide kavgalar çıkıyor, şike yapıldı, yapılmadı kavgalarını her gün televizyonlardan izliyoruz, izlettiriliyoruz, henüz bir heysel faciası yaşanmadı ama ne yazık ki gidişatımız hiç de iyi değil ve holiganizmin evlerimize dahi girmesine bir tık uzağız.
  (bkz: ölçü birimi olarak tık)
• http://www.youtube.com/…st=uugp4u0whlsk8oaxnvwityha
• şurada sebepleri ve sonuçlarıyla bir özeti bulunabilecek korkunç olay.
  
  https://www.euronews.com/…tragedy-waiting-to-happen
• jeventus ve liverpol takımları arasında çıkan olaylar sonucu ölen 29 insan diyoruz.
• şampiyonlar ligi'nin o zamanlar adı şampiyon kulüpler kupasıdır ve bu turnuvanın final maçında belçika'da meydana gelmiştir. resmi kayıtlara göre 39 kişi yaşamını kaybetmiştir. bu olaydan sonra alınan önlemler ile ingiltere de maçların seyir kalitesi de artmıştır. ingiliz holiganizmi adına dönüm noktasıdır.
• ingiliz takımları 6 yıl avrupa kupalarından men edilmiştir.
• (bkz: 29 mayıs 1985 liverpool juventus maçı)
  
  29 mayıs 1985 günü brüksel'de oynanacak olan juventus ile liverpool arasındaki avrupa şampiyon kulüpler kupası final maçının başlamasından önce liverpool taraftarlarının italyanlara saldırması ve çıkan panik sonucu bir duvarın çökmesi ve taraftarların tel örgülere sıkışması sebebiyle 32 italyan, 4 belçikalı, 2 fransız ve 1 kuzey irlandalı taraftarın öldüğü olaylara verilen isim.
  
  --- spoiler ---
  maç günü brüksel’e akın eden ingiliz holiganlar heysel faciasının ilk işaretlerini veriyordu.
  maçın başlamasına bir saat kala, yerel saatle 19:00’da x tribünündeki ingiliz taraftarlarla z tribünündeki juventus taraftarları arasında karşılıklı sataşmalar başladı. saat 19:45’e geldiğinde, tribünler arsında atılan taş ve yabancı maddeler yoğunlaştı. bu sırada bir grup ingiliz taraftar tribünleri ayıran çürük bariyerleri aşarak z tribünündeki juventus taraftarına hücum etti.
  z tribünündeki juventus taraftarı ilk anda sahaya doğru kaçmak istedi ancak bariyerlerden dolayı bu mümkün olmadı. onlar da tribünün arkasındaki duvara tırmanarak ingiliz holiganlardan kaçmaya çalıştı. eski stadyumun duvarı bu hamleye dayanamadı. çöken duvarın altında kalan çok sayıda taraftar can verdi. bir kısmı da yaşanan izdihamda ezildi.
  ertesi gün uefa yetkilisi gunter schneider “facianın tek sorumlusunun ingiliz taraftarlar olduğunu” söyledi.
  
  ingiltere başbakanı margaret thatcher da aynı görüşteydi. thatcher, “söyleyecek söz yok, bunu meşrulaştırmak mümkün değil, suç tamamen ingiltere’ye ait” ifadelerini kullandı.
  
  belçika savcısı marina coppieters 18 aylık soruşturmasını tamamladığında suçlu hanesinde yine ingiliz taraftarların adı yazıyordu. ancak savcı olaydan belçika polisini ve stadyum yetkililerini de sorumlu tuttu.
  
  14 ingiliz vatandaşı kasıtsız adam öldürmekten suçlu bulundu. faciaya yol açan sarhoş ingiliz holigan sayısı elbette bundan çok daha fazlaydı.
  
  final maçı için yetersiz bir stadyum
  
  belçika ulusal stadyumu heysel, 1920’de inşa edilmiş ve 1985’e gelene kadar ciddi bir bakımdan geçirilmemişti. x ve z tribünleri arsasındaki güvenlik barikatı son derece zayıftı. stadın dış duvarları zayıf bloklardan inşa edildiği için bazen biletsiz taraftarların duvara delikler açarak içeri girdikleri oluyordu. maç sırasında taraftarların birbirlerine attıkları taşların büyük bir kısmı stadyumun dış duvarından kırdıkları parçalardı. z tribününün arkasındaki duvarın çökmesinin daha fazla insanın izdihamda ezilmesine engel olduğu bile söylendi. ancak bu, stadyumun aslında bakımsız bir harabeden farksız olduğu gerçeğini de ortaya çıkardı. üstelik faciadan birkaç yıl önce stadyumun bu tür etkinlikler için güvenlik standartlarını karşılamadığı tespit edilmiş ve yenileme çalışmaları öncesi son maç olarak liverpool – juventus kupa finaline ev sahipliği yapmasına karar verilmişti. heysel’in durumunun farkında olan liverpool yöneticisi peter robinson, maçtan önce uefa’ya stadın değiştirilmesi çağrısında bulunmuştu.
  
  bilet satışında kaos
  
  liverpool taraftarlarına ayrılan tribünün biletlerinin juventus taraftarlarına satılmasına izin verdiği için belçika futbol federasyonu başkanı albert roosen 1988’de 6 ay hapis cezasına çarptırıldı. stadyum kapasitesinin üzerinde bilet satıldı ya da sahtesi basıldı. maç saatinde 50 bin kişilik stadyuma yaklaşık 60 bin kişi girmişti. belçikalı yetkililer, dışarıda kalan taraftarların brüksel sokaklarında şiddet olaylarına bulaşmasından endişe ettiği için, stadın içinde olmalarını tercih ediyordu.
  
  yetersiz güvenlik önlemi
  
  maalesef belçika polisi stadyumdaki olaylarla başa çıkamayacak derecede yetersiz bir donanıma sahipti. mesela, x ve z tribünlerinin arasında rakip taraftarların geçişini engelleyebilecek sadece 5 polis bulunuyordu. oysa maç öncesi brüksel sokaklarında yaşanan gerilim, tribünlerde şiddet olayları için daha fazla önlem alınması gerektiğini gösteriyordu. belçika polisi ise tartışmalı bir karara imza atarak, maç sonrası için stadyum çevresinde güvenlik önlemi almıştı. z tribününün güvenliğinden sorumlu olan johann mahieu, trajediden yıllar sonra ihmalden suçlu bulundu.
  
  ingiliz kulüpleri avrupa kupalarından men edildi
  
  ingiliz takımlarının avrupa turnuvalarından men edilmesi için yapılan ilk çağrılardan biri ingiltere başbakanı margaret thatcher’a ait. uefa, ingiliz takımlarına 5, liverpool’a ise 6 yıl uluslararası karşılaşmalardan men cezası verdi.
  olayın futbol stadyumlarına etkisi
  heysel trajedisinden ders alındığını söylemek çok güç. zira heysel’den sadece 4 yıl sonra sheffield’deki hillsborough stadyumu’nda 96 liverpool taraftarı ezilerek can verdi. ancak bu son olayın ardından ingiliz yetkililer stadyumların tamamının koltuklu olmasına, çitlerin kaldırılmasına ve güvenlik kameralarının yerleştirilmesine karar verdi.
  
  holiganlar için stadyumlara giriş yasağı
  
  ingiliz futbol otoriteleri 1986’da holiganlara 3 ay stadyumlara giriş yasağı getirdi. ancak ülke heysel’den yıllar sonra da holigan sorunuyla uğraşmaya devam etti. stadyumlarda 1992’de uygulanan alkol yasağının yanı sıra premier league bilet fiyatlarının artırılması taraftar profilinin değişmesine yol açtı. ingiltere, bir süre için holiganları stadyumlardan uzak tutmayı başardı. her şeye rağmen ingiliz holiganlar yurt dışında eylemlerini sürdürdü. özellikle 1995’teki irlanda maçında, fransa’daki 1998 dünya kupası’nda, 2000’de belçika ve hollanda’nın ev sahipliğinde düzenlenen avrupa kupası maçlarında şiddet olaylarıyla adlarından söz ettirdiler. bu da onlara uygulanan stadyumlara giriş yasağının artmasına yol açtı.
  --- spoiler ---
  kaynak